Toen was er nog maar één zetel over. Volt kwam vier jaar geleden vol enthousiasme de Tweede Kamer in met drie zetels en sindsdien gaat er elke verkiezing een zetel af. Hoe komt dat? Je kunt natuurlijk denken dat dit allemaal de schuld is van Rob Jetten. Volt is een kopie van D66, behalve dat men er niet begrijpt dat verkiezingen over meer gaan dan standpunten en idealen: ze gaan ook over macht. Logisch dat kiezers in deze politieke hoek het belangrijker vinden D66 de grootste te maken, dan Volt een tweede zetel te geven. 

Toch is er meer aan de hand. Volt krijgt natuurlijk al heel lang het verwijt een kopie van D66 te zijn. Daarop komt standaard hetzelfde antwoord: de partij van Laurens Dassen is een echte Europese partij, die van Jetten niet. Het is altijd een wonderlijk argument geweest omdat het alleen maar betrekking heeft op de organisatiestructuur, niet op de standpunten. Of zo’n structuur een enorm aansprekend argument is om op een partij te stemmen, laat zich enigszins raden.

Of niet? Volt heeft iets voor elkaar gekregen wat geen enkele partij lukt: in een paar jaar tijd meer dan vijftienduizend leden werven. Andere partijen zien dat als min of meer onmogelijk, want mensen worden tegenwoordig nergens meer lid van, laat staan van een partij. Volt laat het tegendeel zien, maar je vraagt je inmiddels wel af wat de verhouding tussen het aantal leden en het aantal stemmers is. Volt heeft relatief wel heel veel leden. Je vraagt je af of zij wel voor Dassen zijn gegaan. 

Zou het misschien kunnen dat de hele belofte van Volt loos is?

Loze belofte 

Kijk op Instagram en je ziet de ene na de andere Volt-community ontstaan. In 2022 deed de partij mee in tien gemeenten. In maart worden dat er waarschijnlijk veel meer. Denk niet dat het alleen om studentensteden gaat: ook in plaatsen als Alkmaar, Gouda, Haarlem, Hengelo, Leidschendam-Voorburg en Woerden lijkt Volt voorbereidingen te treffen om mee te doen. Genoeg leden natuurlijk om de kandidatenlijsten te vullen, maar je vraagt je toch af of het allemaal ooit om gemeenteraden was begonnen. 

Nog zoiets. Kijk naar het verkiezingsprogramma: een document van honderdvijftig pagina’s vol voorstellen en ideeën. Bij Volt willen leden heel graag meedenken over het beleid. Dit is de meest gewilde vrijwilligersfunctie: in ‘een beleidsteam’ zoveel mogelijk ideeën bespreken en op papier zetten. Klinkt prima, maar je vraagt je af of het allemaal in daadwerkelijke voorstellen om te zetten is, zelfs als Volt vijftig Kamerleden zou hebben. Over Europa gaan de meeste ideeën allang niet meer. 

Het Europese karakter van Volt moet vooral blijken uit de stelling dat er in andere landen goede ideeën zijn die Nederland kan kopiëren. Even afgezien van het feit dat er opvallend weinig goede voorbeelden zijn, zijn die voor zover ze bestaan allang gekopieerd door de concurrenten, want die zijn ook niet gek. Welke partij dweept er niet met die prachtige sociale huursector in Wenen?

Europese partij 

Je kunt niet eindeloos aankomen met het verkoopargument dat je een Europese partij bent en dat niet in de praktijk brengen. Vorig jaar kreeg Volt vijf zetels in het Europees Parlement, waarvan twee Nederlandse. Niemand heeft daarna ooit nog iets van deze Europarlementariërs vernomen. Waarschijnlijk zijn ze heel druk met allerlei wetsteksten, resoluties en overleggen, maar om nou te zeggen dat er een snipper zichtbaar bewijs is dat een ‘Europese partij’ in het Europees Parlement het verschil maakt, nou nee. 

Het idee van een Europese partij is idealistisch en van dat sentiment moet Volt het hebben. Logisch: het is moeilijk een grote partij te worden die macht heeft, maar als kleine partij zou je bij uitstek wel kunnen inspireren, nieuwe ideeën kunnen laten zien, aantonen dat Europese politiek tastbare meerwaarde heeft boven nationale en ga zo maar door. Dat is bij uitstek wat Laurens Dassen en Marieke Koekkoek in de Tweede Kamer niet hebben laten zien. Net zoals al die andere Volt-politici. 

Bij Volt lopen ontzettend veel aardige, goed bedoelende mensen rond. Je durft het bijna niet te zeggen, maar wat ze doen is grotendeels irrelevant: een kopie van D66 die alleen maar bijdraagt aan politieke versnippering en op geen enkele manier als Europese partij meerwaarde heeft laten zien. Je kunt dat wel als marketingkreet talloze keren de ether inslingeren, maar vroeg of laat geloven zelfs de grootste idealisten er niet meer in. 

Beeld: Poster met Volt-Europarlementariër Damian Boeselager in Karlsruhe, april 2024. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.