Geeft de journalistiek een goed beeld van de vraagstukken waar de landelijke politiek de komende jaren over moet beslissen? Die vraag komt maandagochtend op in Nieuwspoort, waar een verkiezingsdebat plaatsvindt over water. Er zijn, zoals dat in de waterwereld heet, enorme uitdagingen. Een van de meest belangrijke is de vraag of er over een paar jaar overal in Nederland nog wel voldoende schoon water is. U raadt het al: behalve uw verslaggever is er geen enkele journalist in Nieuwspoort. 

Dit debat wordt georganiseerd door de Unie van Waterschappen – de koepel van de 21 waterschappen – en Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven. Ze willen waarschijnlijk meer publiciteit voor de problemen waar hun sector mee kampt, waar al jaren betrekkelijk weinig aan wordt gedaan. Helaas voor de organisatoren: de journalistiek kijkt door een rietje naar de samenleving. Het grote publiek is onwetend, toont geen interesse en zo zijn de media weer gelegitimeerd om vandaag thuis te blijven.

Dit verkiezingsdebat krijgt zo een ons-kent-ons-sfeertje. Er zitten een kleine honderd mensen aan ronde tafels met broodjes, croissants, yoghurt en koffie. Vrijwel iedereen lijkt professioneel met water bezig, of het nou is bij een waterschap, het ministerie of een drinkwaterbedrijf. Een rare gewaarwording: het grote publiek mist kennis over watervraagstukken, maar deze is in de zaal juist ruim aanwezig. Je zou kunnen zeggen dat dit precies het publiek is dat dit debat helemaal niet nodig heeft. 

Chabot weet dingen 

Splinter Chabot mag de boel modereren. Hij werkt wel vaker voor de waterschappen en Vewin, dus hij weet er inmiddels wel iets vanaf, meldt hij. Van een kaartje leest hij de belangrijkste standpunten van de aanwezige politici op. Ze klinken allemaal ontzettend algemeen en weinig onderscheidend. Zo maakt Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA, no.19) zich druk over de droogte, vindt Renilde Huizinga (D66, no.17) schoon water erg belangrijk en wil Ruud Verkuijlen (VVD, no.29) aan de kaderrichtlijn water voldoen. 

De conclusie is eigenlijk al na vijf minuten dat de politici het grotendeels eens zijn. De eerste stelling luidt dat alle bouw stopt zonder voldoende bescherming tegen overstromingen en gegarandeerde beschikbaarheid van drinkwater. Het hele panel is het ermee eens. Dan bedenkt Henk van der Wind (SGP, no.7) nog een nuance. Het gaat ook om de overlast van kwel. Ondertussen roept Chabot dat we eigenlijk wel naar huis kunnen als er zoveel overeenstemming is. Dat klopt niet: er zijn nog broodjes.  

Er volgt een potpourri van losse standpunten en uitspraken die allemaal waar zijn en waarvan je zou kunnen denken dat ze door vrijwel elke willekeurige politicus kunnen worden gedaan. Gabriëls wil het water langer vasthouden, Karsten Klein (CDA, no.23) vindt beschikbaarheid van goed drinkwater erg belangrijk en Pieter Grinwis (ChristenUnie, no.2) praat over de strenge normen voor overstromingsgevaar. Na een tijdje ontstaan wat meningsverschilletjes die weinig relevantie lijken te hebben.

Geen voortgang 

Bij de tweede stelling wordt het maar een heel klein beetje beter. Deze luidt dat alle industrie in Nederland, geen enkele uitgezonderd, zich per 2026 aan een PFAS-lozingsverbod moet houden. Sommige politici zijn het ermee eens, anderen merken op dat dit al over twee maanden is en dus niet reëel. Er blijkt – zonder dat iemand het wist – een PFAS-stembusakkoord te zijn gesloten waarin de algemene doelstelling staat dat we van de lozingen af moeten omdat de gevaren voor mens en natuur te groot zijn. 

Er volgt wat gebakkelei waarom PFAS maar niet verboden wordt. CDA, VVD en SGP staan op de rem, de rest vindt dat er zo snel mogelijk een verbod moet komen. Iedereen vindt dat de stof moet worden uitgefaseerd, zoals dat dan heet. We horen wat argumenten voor vertraging zoals het bedrijfsleven niet wegjagen en juridische problemen. De wil om PFAS uit te faseren is vooral interessant omdat er de afgelopen jaren geen enkele voortgang mee werd gemaakt, bromt Grinwis. 

Zo zie je het schisma in de politiek van nu: partijen van VVD tot en met de Partij voor de Dieren komen bij dit debat opdagen, terwijl het ze nul zichtbaarheid geeft, behalve onder professionals uit de waterbranche. Er zijn vooral verschillen in het tempo waarmee ze maatregelen willen nemen. De vermoedelijke stoorzenders: PVV, FvD, JA21 en BBB, zijn er niet. Zo is er geen echt debat, is het onderwerp extra onaantrekkelijk voor de media en blijft de kans dat het publiek maatregelen gaat eisen klein. 

Het was een goed ontbijt, maar zijn we er verder iets mee opgeschoten? 

Beeld: Waterdebat in Nieuwspoort. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.