Echt druk is het niet. Er zitten maandagavond zo’n zeventig mensen in de Rode Hoed in Amsterdam voor een avond van Kleur de Kamer: een organisatie die zich bezighoudt met diversiteit in de politiek. We praten over de vraag hoe het democratisch systeem op dit punt kan worden versterkt. Guilly Koster modereert het gesprek – geen debat – met kandidaten voor de Tweede Kamer. Het wordt een boeiende avond over de vraag wat diversiteit in de politiek eigenlijk oplevert.

Misschien kunnen we het belang van diversiteit al afmeten aan de personele bezetting. Er zijn zeven kandidaten: Anouschka Biekman (D66, no.16), Ines Kostic (PvdD, no.2), Michael Teng-Li Tai (Volt, no.17), Mpanzu Bamenga (D66, no.9), Faith Bruyning(NSC, no.8), Fatihya Abdi (GroenLinks-PvdA, no.24) en Funda Ileri (Partij voor de Rechtsstaat, no.4). Laten we eerst maar constateren dat diversiteit een fenomeen van linkse en liberale partijen is, zeker niet van de christelijke en rechtse. 

Eigenlijk is het nog een beetje erger. Hoe verkiesbaar zijn deze kandidaten? Alleen Kostic en Bamenga zijn zo goed als zeker van een zetel. Biekman en Abdi maken al een stuk minder kans, maar zijn niet kansloos. De rest is dat wel. Vrijwel alle kandidaten van NSC zijn per definitie onverkiesbaar en Bruyning dus ook, Volt haalt zeker geen zeventien zetels en van de Partij voor de Rechtsstaat heeft nog nooit iemand gehoord, dus drie van de zeven sprekers zien we sowieso nooit meer terug. 

Bekende kandidaten? 

De bekendheid van de hier aanwezige kandidaten is gerelateerd aan de nieuwswaarde van deze avond en de publieke aandacht voor het thema diversiteit. Er is eigenlijk maar één persoon die hier duidelijk verandering in kan brengen: Bij1-lijsttrekker Tofik Dibi. Hij staat wel op de aankondiging, maar vooraf denkt een journalist al dat hij niet komt. Dat klopt: Dibi heeft zijn tand gebroken, zo horen we. De avond moet het doen zonder de meest spraakmakende kandidaat van kleur. 

Debatleider Koster nodigt de aanwezigen uit om zelfkritisch te zijn en te reflecteren op de waarde van diversiteit en inclusie. Dat blijkt niet voor iedereen even gemakkelijk. Teng-Li Tai zegt wat velen op voorhand zouden kunnen zeggen: diversiteit is een uitdaging in een tijd waarin iedereen in zijn eigen bubbel zit. Volt is een witte, mannelijke en hoogopgeleide club en dat maakt dat iedereen al snel op dezelfde manier naar kwesties kijkt, zo geeft hij toe. Het zou goed zijn om uit die bubbel te stappen. 

Dat diversiteit lastig is, blijkt ook uit de woorden van Ines Kostic. De PvdD heeft al sinds de oprichting veel vrouwen getrokken. Dit heeft tot het idee geleid dat ook andere groepen zich wel bij de partij zouden aansluiten, maar dat blijkt niet vanzelf te gaan. Inmiddels is de PvdD er nadrukkelijk mee bezig. Je moet mensen die nieuw zijn bij de partij ook meer bij de hand nemen en ze de weg wijzen, denkt Kostic. 

Fatihya Abdi denkt dat partijnetwerken hier in het verleden een nuttige rol bij hebben gespeeld, maar die zijn niet meer wat ze zijn geweest.

Inlevingsvermogen

Faith Bruyning vertelt wat er gebeurt als je eenmaal een positie hebt bemachtigd. In de politiek moet je je eigen bril kunnen afzetten, denkt ze. Je moet kwesties vanuit verschillende perspectieven kunnen bekijken. Diversiteit helpt daarbij, maar meer in theorie dan in de praktijk. Als ze in de Kamer vertelde over de toeslagenaffaire, waar ze zelf slachtoffer van is, miste ze inlevingsvermogen. Het heeft er alle schijn van dat ze geen luisterend oor vond, ook niet met haar kritiek op de samenwerking met de PVV. 

Mpanzu Bamenga vindt dat je ruimte moet pakken en niet moet afwachten. Dit is moeilijk als je het enige fractielid van kleur bent. Het is van meerwaarde om je eigen ervaringen te delen. Zo was Bamenga zelf lange tijd ongedocumenteerd. Door je verhaal te vertellen kun je verbinding zoeken. Nu werkt hij aan een wet tegen etnisch profileren. In zijn geval gaat diversiteit overduidelijk verder dan symboliek: zijn wetsvoorstel ligt bij de Raad van State en wordt door de nieuwe Tweede Kamer behandeld. 

Zo komen we op de vraag hoe je ruimte kunt krijgen. Bruyning kreeg die bij NSC overduidelijk niet, zo is de suggestie, want daar gingen alle principes al direct na de start het raam uit. Kostic denkt dat het in zo’n geval weinig zin heeft om de strijd aan te gaan. Bij D66 gaat dat heel anders: Bamenga neemt soms een minderheidsstandpunt in binnen de fractie, zo vertelt hij, maar krijgt dan toch gelijk omdat Rob Jetten zijn perspectief en deskundigheid erkent. 

Hoopvolle blikken in de zaal, maar dit is ook meteen het meest tastbare voorbeeld van deze avond dat diversiteit meer is dan symboliek. Nog een hoop werk te doen.

Beeld: Guilly Koster, Mpanzu Bamenga, Fatihya Abdi, Ines Kostic en Faith Bruyning in de Rode Hoed. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.