Royalty-verslaggeving: serieuze journalistiek?
Internationale betrekkingen zijn belangrijk en daar kan ons staatshoofd een belangrijke rol in spelen. Dit brengt ons donderdag naar de Duitse stad Münster, waar koning Willem-Alexander een werkbezoek aflegt. Hij gaat langs bij het Haus der Niederlande en het Duits-Nederlands legercorps. Een mooie gelegenheid om twee vliegen in één klap te slaan: we kunnen leren over de monarch als mens en als staatshoofd, en over het soort journalistiek dat informatie over hem vergaart: royalty-journalistiek.
Willem-Alexander wordt in de ochtend begroet door burgemeester Markus Lewe van Münster en minister-president Hendrik Wüstvan bondsland Noordrijn-Westfalen. Daarna luncht de koning met bondspresident Frank-Walter Steinmeier, die hem ook vergezelt tijdens het middagprogramma. Onder de Duitsers is alom enthousiasme dat onze koning de moeite heeft genomen om langs te komen. Na het ochtendprogramma staan tientallen mensen voor de lokale Primark te wachten om een glimp van hem op te vangen.
Het programma schijnt nogal interessant te zijn voor de media. Veel Nederlandse journalisten zijn niet in Münster aanwezig, maar ze zijn soms wel eerder in de stad geweest om zich te laten informeren over de expositie in het Haus der Niederlande en het legercorps. Met de foto’s van vandaag kunnen ze het bezoek prima verslaan, zo vertelt een van de aanwezigen. Dat blijkt ook wel, want het werkbezoek kenmerkt zich door een hoop opgeprikt gedoe en een voor de aanwezige media erg onduidelijke inhoud.
Een expositie
In de museumzaal van het Haus der Niederlande loopt Willem-Alexander direct in de armen van een groepje enthousiaste medewerkers die hun mooiste kleren hebben aangetrokken. Ze vertellen over taalwetenschap. Dat weten we omdat het op een bordje staat. Wat de groep precies te melden heeft horen we niet, want we kunnen het niet verstaan. Het is rumoerig en het groepje staat te ver weg. Wat de monarch ervan vindt, blijft eveneens een raadsel, want hij staat met zijn rug naar ons toe.
In deze zaal leggen tientallen fotografen elke beweging van de koning vast. Vrijwel alle fotografen en journalisten komen uit de Bondsrepubliek. Het Koninklijke bezoek is voor de Duitsers overduidelijk een meer dan plaatselijke gebeurtenis, want naast lokale zijn ook landelijke media van de partij. Uit Nederland zijn hooguit zes mensen gekomen, waaronder ik en Kemal Rijken, auteur van het boek Monarchie. Wij zijn hier voor onze nieuwe Duitslandpodcast, die binnenkort begint.
Het groepje medewerkers van het Haus der Niederlande is duidelijk erg blij met de belangstelling van de koning, die hen hartelijk bedankt voor de informatie en zich verplaatst naar weer een ander groepje. Dat herhaalt zich nog twee keer. Met welk groepje hij spreekt maakt weinig uit: de journalisten kunnen telkens niet horen waar het over gaat. Bij de laatste ronde is Willem-Alexander ook niet meer te zien, omdat hij achter een stellage is verdwenen. Het geroezemoes neemt ondertussen toe.
Een legereenheid
Hierna mag de koning lunchen in een kasteel. Daar zijn nadrukkelijk alleen visuele media welkom, aldus de persbriefing. De rest van de journalisten moet een kleine kilometer lopen naar een kazerne van het 1 German-Netherlands Corps, een militair samenwerkingsverband tussen Nederland en Duitsland, onder Duits commando. Het corps lijkt op het eerste gezicht een relatie te hebben met de toegenomen internationale spanningen, maar dat is beslist niet het geval: deze eenheid bestaat al dertig jaar.
Tientallen militairen en journalisten wachten op de komst van de koning. We luisteren naar een militaire fanfare. De monarch is overduidelijk verlaat. Zo leren we de belangrijkste les: als de koning zich vermaakt, loopt het programma uit en moeten we langer wachten. Na een klein uur is het dan zover: Willem-Alexander komt aan met bondspresident Steinmeier: ze wandelen over een korte rode loper richting de fanfare, die het Nederlandse en het Duitse volkslied ten gehore brengt.
De ceremonie is kort, want het gevolg vliegt de kazerne in en krijgt daar een briefing. De PR-mevrouw van het corps vertelt dat dit niet geheim is, maar dat journalisten en fotografen niet worden toegelaten omdat ze niet in de ruimte passen. Zo blijft alle pers buiten, waar een hele serie aan militaire voertuigen staat opgesteld, waaronder enkele pantsers, drones en luchtverdedigingsinstallaties. Na een tijdje komt de koning aangelopen en gaat hij van het ene naar het andere voertuig, waar militairen hem informeren.
Vragen stellen
Wederom staat Willem-Alexander vaak te ver van de pers om te weten hoe deze gesprekken precies verlopen, maar er zijn wel wat meer details bekend dan in de ochtend. Zo vernemen we dat een van de luchtverdedigingssystemen iets te maken heeft met Nederland. De fotografen blijven de monarch minutenlang vastleggen. Hij vermaakt zich ondertussen prima en zo staan we weer langer te wachten dan gepland. Dan is het tijd voor het hoogtepunt: het stellen van vragen.
Bondspresident Steinmeier en Willem-Alexander gaan op een geïmproviseerde plaats staan, bij het logo van het corps, en de fotografen beginnen weer plaatjes te schieten. De twee melden dat dit ‘een erg belangrijk bezoek was’ en een ‘erg belangrijk thema, zeker in tijden waarin drones onlangs het Poolse luchtruim hebben geschonden’. Samenwerking binnen de NAVO en tussen beide landen is belangrijker dan ooit. De koning meldt dat hij blij is dat hij langs is geweest. Mocht het nog niet duidelijk zijn: hij spreekt een aardig woordje Duits. Zijn vader was vast trots op hem geweest.
Vooraf is meegedeeld dat de Duitse journalisten gezamenlijk één vraag mogen stellen en de Nederlandse journalisten ook eentje. Omdat er veel meer Duitsers zijn, zijn de Nederlanders hier duidelijk in het voordeel. AD-journalist Guy Hoeks krijgt het woord. Van hem mag de koning terugblikken op de Nederlands-Duitse vriendschap. Willem-Alexander begint over het belang van de Duitse taal op school, zeker in de grensregio’s. ‘Daar kun je echt wat mee’. Dan is het afgelopen en vertrekt iedereen weer naar huis.
Zo ziet royalty-verslaggeving er dus in de praktijk uit. Oordeel zelf of dit serieuze journalistiek is.
Beeld: Toegestroomd publiek, de koning in de museumzaal, de koning inspecteert legervoertuigen, de koning en bondspresident Steinmeier beantwoorden vragen. Foto’s: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.