Ingrid Coenradie bij JA21. What could possibly go wrong?
Politiek is net voetbal: het wordt beide als een wedstrijd verslagen en er is in beide werelden een soort transfermarkt. Wij nemen: Ingrid Coenradie, oud-staatssecretaris van de PVV, die ruzie maakte met Wilders maar nog niet weg wilde uit Den Haag. Ze oriënteerde zich sinds de kabinetsval op een nieuwe thuisbasis. Nu heeft ze besloten dat het JA21 wordt. De partij kondigt het op Twitter trots aan. Al snel dwalen je gedachten af: is deze overstap nou een goed plan?
Het meest kenmerkende aan JA21 is dat de partij zo’n zieltogend bestaan leidt dat vrijwel niemand zich erin verdiept. Laten we eerlijk zijn: echt succesvol was de partij nooit. De laatste verkiezingen haalde Joost Eerdmans nog maar net de Tweede Kamer, bij de Europese verkiezingen verdween de partij ruimschoots uit het Europees Parlement en in de provincies heeft JA21 kleine fracties met maximaal drie leden. In Groningen werd de partij niet verkozen, in Utrecht liep de fractie weg.
Niet zo gek dat journalisten zich nooit in JA21 hebben willen verdiepen, want dat lijkt op voorhand verspilde moeite. Het contrast met sommige prominente leden kon nauwelijks groter zijn. Er lopen echte believers rond, die oprecht denken dat JA21 een hele belangrijke rol kan spelen in het politieke landschap, al is het altijd vaag welke. Voor een partij die een zeteltje in de Tweede Kamer heeft en een inhoudelijke doublure is van de PVV, zijn de verwachtingen meestal veel te hoog.
Dominante collega
Voor twijfel over JA21 is veel ruimte. Laten we terugdenken aan dat grote nieuws van zo’n twee jaar geleden, toen JA21 opeens twee Europarlementariërs en vier oud-Statenleden verloor. Ze klaagden publiekelijk over het gebrek aan interne democratie en de nogal dominante rol van Annabel Nanninga. Eerder stapten al twee van de drie Kamerleden op. Ook later waren er her en der afsplitsingen, waaronder oud-senator en Statenlid Toine Beukering in Zuid-Holland.
Dit is de sprankelende partij waar Coenradie zich nu bij aansluit. En passant speculeert ze openlijk over een ministerspost en weet ze te melden dat ze eigenlijk helemaal niet zeker is dat ze happy wordt in de Tweede Kamer. Dat klinkt nou niet echt als een goed begin van de sollicitatieprocedure voor de kandidatenlijst. Een gewone kandidatencommissie zou zeggen: als u dat niet zo zeker weet, mevrouw Coenradie, kunt u beter wat anders gaan doen. Maar zo zal dat bij JA21 niet gaan.
Er zijn inmiddels natuurlijk hele democratische procedures bij JA21, maar het is onzin te denken dat Coenradie net als andere leden een sollicitatiebrief moet schrijven of ze alsjeblieft in de Tweede Kamer mag. Ze solliciteert gewoon publiekelijk, krijgt een duwtje van de partijtop, de speculaties over haar plek op de lijst gaan al rond en zo staat ze gegarandeerd hoog. Wat zullen een hoop Statenleden zich verbijten over deze actie, die plat gezegd neerkomt op voordringen.
Democratische farce
Alle procedures ten spijt is JA21 nog steeds een bouwsel van een kleine kliek rond de oprichters. Zij werken aan Coenradies opzichtige sollicitatie mee, wat eigenlijk al meteen laat zien dat de interne democratie een farce is. Belangrijkste vraag: is de top het onderling eens? Annabel Nanninga wilde in 2023 de Tweede Kamer in en dat wil ze vast nog steeds. De Eerste Kamer is immers publicitair niet interessant: je moet ook aan je profiel denken voor de tijd dat je straks weer uit de politiek bent.
Probleem: eigenlijk moet Nanninga in de senaat blijven zitten. Afsplitser Beukering is de nummer vier voor de Eerste Kamer en is geen lid meer. Als Nanninga vertrekt, is JA21 dus een zetel kwijt. Je voelt de richtingenstrijd al aankomen: moet Coenradie dan maar op de tweede plaats voor de Tweede Kamer? Zij is immers ‘een stemmentrekker’, al weet niemand waar die gedachte op is gebaseerd. Voordeel: JA21 houdt zo in de Eerste Kamer een redelijke fractie. Anderen zullen Nanninga promotie willen geven.
Denk een paar stappen verder en je ziet een hoop ellende waar niet over na is gedacht. Coenradie wil een realistische partij die niet te veel belooft. JA21 wil geen gevangenen om pragmatische redenen vervroegd heenzenden, Coenradie wel. Zij brabbelt nu iets over ‘respect voor anderen’, maar je vraagt je af hoe zich dat verhoudt tot de stijl van Nanninga met haar Holocaust- en vluchtelingengrappen, en natuurlijk het beginsel van JA21 dat de horizontale werking van de grondwet moet worden afgeschaft.
Goh, geen journalist die er dezer dagen naar vraagt.
De slimme VVD
Je zou natuurlijk kunnen zeggen: JA21 is altijd een vluchtig netwerk geweest van mensen die elders op rechts niet terechtkonden. Eerst was het een club voor spijtoptanten van Forum, nu kennelijk ook voor PVV-afvalligen. In zo’n los netwerk kun je altijd aan komen waaien, kijken of het bevalt en zo nee waai je gewoon weer verder. Hoe lang dat goed gaat? Dat is niet te zeggen, maar je zou je ook kunnen afvragen waarom een partij als de VVD niet aan een experiment met Coenradie begint.
Het antwoord is: ze zijn daar niet helemaal gek. Achteraan aansluiten, mevrouw Coenradie.
Beeld: Ingrid Coenradie bij WNL. Screenshot van Twitter.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.