Tijd dat Diederik Boomsma politiek leider van NSC wordt
Omdat de treinen staken is het minder druk dan verwacht, klinkt het deze vrijdagavond in restaurant Het Oude Tolhuys in Utrecht. Of dit helemaal waar is zullen we nooit weten, maar het is voor veel mensen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer zeker onmogelijk om deze avond naar de tweede Schaepmanrede te komen. Deze wordt uitgesproken door NSC-Kamerlid Diederik Boomsma. Hij spreekt ongeveer veertig aanwezigen toe over de relatie tussen populisme en technocratie.
Het argument van Boomsma is tamelijk eenvoudig. Belangrijke politieke discussies zoals migratie en stikstof bewegen zich tussen deze twee uitersten. De politiek staat in dit soort discussies machteloos. De stikstofellende moet worden opgelost en er moet meer controle komen over migratie, maar dat lukt niet. De populist wil in deze gevallen een simpele oplossing: de grenzen dicht en de stikstofnormen omhoog en dan zijn alle problemen weg. De legitimatie is dat het volk dit zo wil.
Zo zit de wereld echter niet in elkaar, aldus Boomsma, want dat is buiten de technocratie gedacht. Er zijn verdragen gesloten en de uitvoering van wetgeving wordt door de rechter getoetst. We kunnen de grenzen helemaal niet dichtgooien, want we hebben andere afspraken gemaakt. Als we het toch doen, fluit de rechter ons terug. Stikstofnormen kunnen niet zomaar omhoog vanwege bestaande wetgeving. Er is geen keuze, want de rechter dit zo heeft besloten.
Twee uitersten
Deze uitersten versterken elkaar, aldus Boomsma. Populisme levert meer technocratie op en door veel technocratie ontstaat meer populisme. Dit is een soort vicieuze cirkel waar we nauwelijks uit komen. Er zijn geen echte beleidskeuzes mogelijk, terwijl die centraal zouden moeten staan. De politiek zou op basis van waarden afwegingen moeten maken en die vervolgens aan de bevolking moeten voorleggen. Populisten en technocraten doen dat allebei niet.
Er zijn bij stikstof en migratie heel veel belangen en je wilt daar als politicus een keuze in kunnen maken, zodat burgers bij verkiezingen ook wat te kiezen hebben, aldus Boomsma. Je zou bijvoorbeeld willen kiezen voor een realistische stikstofgrens: wel vermindering van de uitstoot vanwege de verzuring, maar ook een grens die praktisch is en dat is de huidige KDW zeker niet. Je wilt wel dat er gebouwd kan blijven worden en dat bedrijven kunnen verduurzamen. Dat mag dan weer niet van de Raad van State.
Migratie idem dito. De technocraat zegt dat we naar de rechter of de Raad van State moeten luisteren en zo verdwijnt de beslisruimte van de politiek. De populist wil dit soort oordelen gewoon terzijde schuiven en doen wat het volk wil. Maar dat is een aantasting van de rechtsstaat en dat is een terechte klacht. Tegelijk is het ook terecht dat mensen vinden dat de politiek bij dit soort zaken aan zet zou moeten zijn en dat de politiek transparant belangen moet afwegen.
Niemand luistert
Zo vertelt Boomsma dat je wetten niet aan je laars moet lappen, maar tegelijk politieke ruimte moet terugveroveren. Goed verhaal, maar je vraagt je meteen af: zou iemand luisteren? Niet alleen omdat hij een ingewikkelde opgave presenteert, maar vooral omdat hij het zegt: een Tweede Kamerlid van NSC, een partij die op sterven na dood is en wellicht over een paar maanden niet eens meer in de Tweede Kamer zit. Onwillekeurig denk je: was Boomsma maar politiek leider geweest.
Er is een positief verhaal mogelijk. Boomsma is een prima politicus. Hij was jarenlang raadslid in Amsterdam voor het CDA en werd raadslid van het jaar. Hij werd alom gerespecteerd: een conservatieve denker die in staat is met andersdenkenden in gesprek te blijven. Om onduidelijke redenen werd hij nooit Kamerlid en dus week hij uit naar Omtzigt. Daar kreeg hij plaats 21 op de kandidatenlijst. Er stonden bijna alleen maar onbekendere en minder ervaren politici boven hem.
Daar begint het negatieve verhaal. NSC laadt de verdenking op zich dat ze daar liever geen goede politici hebben. Boomsma was een maatje te groot. Bij het CDA mocht hij niet schitteren en nu bij NSC weer niet. Ik vraag de aanwezigen of zij veel NSC-Kamerleden kennen en de meesten blijven een antwoord schuldig. Dit illustreert hoe kleurloos de partij is, waar naast Omtzigt kennelijk niemand mocht schitteren. Nu zit men met de gebakken peren want voortaan hangt alles af van Nicolien van Vroonhoven.
Weinig profiel
Boomsma heeft in zijn jaar in de Tweede Kamer maar weinig profiel gekregen. Hij is vooral bekend bij de incrowd hier in het Oude Tolhuys: de stichting Sociale Christendemocratie en de Nieuwe Denktank, clubs die al langer een ingewikkelde relatie met het CDA hadden en zich ontpopten tot fangemeenschappen van Omtzigt. Zij omarmen nu Boomsma, maar dat zal niet genoeg zijn om hem veel bekender te maken en zijn kansen te vergroten. Alle spotlights zijn voor Van Vroonhoven.
Een controversieel randje doet de rest. Boomsma werd in de tijd van de denktank FvD nog weleens in het keldertje van Baudet aangetroffen, werkte in de Amsterdamse gemeenteraad samen met Annabel Nanninga, zijn rede van deze avond verschijnt bij Wynia’s Week en hij staat in de line-up van een herfstschool van de stichting Sociale Christendemocratie samen met Ad Verbrugge, bij wiens controversiële videokanaal hij al eens te gast was. Bij een deel van Nederland scoor je er allemaal geen punten mee.
Je kunt ook anders denken: Boomsma is precies het soort politicus waar veel Nederlanders blij van kunnen worden: rechts van het midden en sociaal conservatief, in gesprek met iedereen, zeker ook met de flanken, met wie hij wel rekening houdt maar zonder zijn eigen koers uit het oog te verliezen. Een vriendelijke, belezen man die zijn woorden zorgvuldig kiest en niet zomaar iets roept. Je zou bijna denken: een van de weinige NSC-politici die de potentie heeft de partij voor een vroegtijdig einde te behoeden.
Vraag voor iedereen die het daarmee oneens is: heeft NSC iemand beters?
Beeld: Diederik Boomsma spreekt de zaal toe. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.