Zo zie je maar weer: politiek commentaar is geen exacte wetenschap. De meest logische voorspelling over het kabinet-Schoof was dat het zou blijven zitten, want NSC en BBB zijn beide in de peilingen geminimaliseerd tot een zeteltje of twee. Die partijen laten het kabinet dus niet vallen. VVD en PVV ook niet, want zij hebben zich verbonden aan streng asielbeleid en dat is alleen in de huidige combinatie haalbaar: elk alternatief is vanuit dit perspectief slechter.

Maar Wilders is dus toch weggelopen. Het probleem van de analyse waarom het kabinet-Schoof zou blijven zitten is dat deze eenzijdig is: deze gaat uit van baantjes en resultaten. Het gaat om het idee dat twintig Kamerleden van NSC en een handjevol van BBB hun baan hebben opgezegd om Kamerlid te worden en dat dat avontuur bij een kabinetsval van wel erg korte duur zou zijn. Dat geldt in potentie ook voor heel wat PVV’ers: die moeten bij nieuwe verkiezingen op zoek naar ander werk.

Het idee is daarnaast dat alle partijen in een coalitie zitten om iets te bereiken. Nou, in Duitsland is de nieuwe coalitie van plan asielzoekers resoluut terug te sturen en dat plan is door de rechter van tafel geveegd. Wilders wil iets dergelijks en we weten al dat dat bij de rechter strandt. Doorgaan met dit kabinet betekent dus dat Wilders straks geen streng asielbeleid heeft, maar wel iets uit te leggen. Logischer is dus nu te doen alsof BBB, NSC en VVD strenger asielbeleid frustreren.

Eigen fractie

Er is nog een tweede – en misschien wel beter – perspectief om deze kabinetscrisis te begrijpen. De groei van de PVV naar 37 zetels is nooit de bedoeling geweest. Wilders wilde wel een grote kracht zijn, maar niet zo groot dat hij echt verantwoordelijkheid moest nemen en vuile handen moest maken. Maar ja, je hebt geen invloed op hoeveel mensen op je stemmen en zo kwam Wilders opeens onbedoeld op 37 zetels uit. Hij kon moeilijk zeggen dat hij er niet blij mee was en dus ging de champagne open.

Maar was dit wel de bedoeling? De PVV-kandidatenlijst was nauwelijks langer dan 37 mensen en bijna iedereen die bij de partij een rol speelt heeft nu een baantje. Er zitten tientallen PVV’ers in de Tweede Kamer die niet capabel zijn en dat weet Wilders ook wel. Heeft Vincent van den Born al iets gedaan? Eric Esser misschien? Wilders moet al zijn kikkers in de kruiwagen houden, heeft meer managementtaken dan ooit en zit nu in een kabinet waar hij hoofdpijn van krijgt.

Weglopen en nieuwe verkiezingen dus. Politieke commentatoren zullen zeggen dat wie het kabinet laat vallen daar de prijs voor betaalt. Dat zou heel goed kunnen, maar Wilders vindt het prima. Een zetel of twintig haalt hij sowieso wel en daarmee zal hij invloedrijk blijven. Ondertussen is hij wel van heel wat non-valeurs af en hoeft hij niet meer uit te leggen waarom al zijn plannen er toch niet komen. Zo breken rustigere tijden aan. Goed bekeken, de achterban trapt er in de regel toch wel in.

Beeld: Persconferentie van Geert Wilders van vorige week. Still van YouTube.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.