Pim Fortuyn is gekaapt, Leefbaar Rotterdam haalt zijn schouders op
De beste manier om de herdenking van de moord op Pim Fortuyn te begrijpen is een kantoortoren in het centrum van Rotterdam. Dit gebouw staat aan een pleintje dat tegenwoordig als de Pim Fortuynplaats door het leven gaat. Er staat een borstbeeld en hier vindt een jaarlijkse herdenking plaats. Ook deze dinsdag. Het is immers 6 mei. De herdenking begint even na half zes, het tijdstip dat het kantoorpersoneel naar huis gaat. Er klinkt harde muziek, waaronder het nummer At your service van Gerard Joling.
Opvallend veel kantoorpersoneel kijkt met verbazing naar de mensen die met een vlag en bloemen staan te wachten. Zo belangrijk is Fortuyn tegenwoordig: er werken mensen in een kantoor aan een plein met de naam van een oud-politicus, met een standbeeld van die politicus, waar al ruim twintig keer zo’n herdenking plaatsvond. De politicus in kwestie bracht ruim twintig jaar geleden een politieke aardverschuiving teweeg, maar de kantoorbewoners lijken verbaasd door wat ze hier zien.
Fortuyn? 6 mei? Herdenking? Nooit van gehoord.
Voor de fans
Voor de echte fans is er deze dag een heel programma: een bustour brengt hen langs het voormalige huis van Fortuyn, het Mediapark waar de moord plaatsvond en het tijdelijke graf in Driehuis Westerveld. Fortuyn ligt er allang niet meer. De dag eindigt met een stille tocht van het huis van Fortuyn naar de plaats van de herdenking. Daar zijn uiteindelijk zo’n honderd mensen.
Deze herdenking is een verzamelplaats voor de rechterflank. We zien politici van Leefbaar Rotterdam, de partij die Fortuyn in 2002 naar een monsterzege leidde. De partij bestaat nog steeds. Wethouder Robert Simons is er, net als fractievoorzitter Simon Ceulemans. Er zijn wat rechtse studentenpartijtjes, een handvol FvD’ers, de twee vaandeldragers van het rechts radicale homoclubje De Roze Leeuw, een verdwaald lid van de jongerenorganisatie van JA21 en een oud-vrijwilliger van GeenPeil.
Er zijn een paar sprekers. Zij lijken te zijn uitgekozen door de stichting die de herdenking organiseert. Deze is nadrukkelijk niet gelieerd aan Leefbaar Rotterdam, vertelt een omstander. Dat is te merken: Fortuyns voormalige partij is sinds enige tijd weer de grootste van de stad, zit in de coalitie en laat partijprominenten naar de herdenking komen, maar sprekers van Leefbaar zijn er niet. Simons krijgt spontaan wel de microfoon in zijn handen gedrukt, maar dat is dan ook alles.
Verrechtsing
Het illustreert de verrechtsing die onmiskenbaar rond de persoon van Fortuyn heeft plaatsgevonden. Er zijn mensen die Leefbaar Rotterdam veel te rechts vinden, maar dit is een partij die bestuurt in een coalitie met D66 en Denk. Veel respectabeler kun je op rechts niet worden, maar dit is kennelijk niet het geluid wat de meest fanatieke Fortuyn-aanhang wil horen. Er staan wel twee fractievoorzitters van FvD op het programma: die uit Westland en uit Rotterdam.
Die FvD’er uit Westland, Jasper van der Voort, heeft kritiek op rechtszaken tegen politici waaronder die tegen zijn eigen politiek leider, Gideon van Meijeren en de Belgische Dries van Langenhoven, die werd veroordeeld voor het aanzetten tot haat. Van der Voort klaagt dat de Duitse AfD bijna wordt verboden en dat er een rechtszaak was tegen presentatrice Raisa Blommestijn. Van der Voort lijkt te willen zeggen dat Fortuyn destijds de mond is gesnoerd en dat dat geestverwanten tegenwoordig met andere middelen nog steeds wordt geflikt.
Wat Pim hiervan zou hebben gevonden weten we niet, maar wel dat de namen die Van der Voort noemt de meest rechtse van het politieke spectrum zijn. We horen de Rotterdamse FvD-fractievoorzitter Ardi Oostdijk zeggen dat zijn partij zich laat inspireren door het gedachtengoed van Fortuyn. Het is een vrij schaamteloze bewering in de stad waar Fortuyn lijsttrekker was van de concurrent, die zo prominent op dit pleintje aanwezig is, maar niet op het programma staat. Van wie is Pims erfenis nou eigenlijk?
Gekte alom
Maar dan moet de grootste gekte nog komen. Een vrouw noemt zichzelf ‘de eerste vrouwelijke imam van Nederland’, heeft een kaars in een katholieke kerk laten zegenen en wil Pim heilig laten verklaren terwijl hij dat eigenlijk niet verdient, zo zegt ze. Ze leest een brief voor aan Hans Teeuwen, die strijdt om gelovigen te mogen beledigen. Ze wil met hem in gesprek omdat zij ook de vrijheid wil hebben om te geloven wat ze wil. Je vraagt je even af of je naar een slechte grap zit te kijken.
Dan komt een man die wil dat het Openbaar Ministerie het onderzoek naar de moord heropent. Dat moet ook gebeuren bij Theo van Gogh. Hij denkt dat er ook in het buitenland zorgen zijn over de waarheidsvinding, claimt dat er handlangers waren en dat er geheime documenten bestaan. Een waanzinnige complottheorie: Mat Herben zou een sinistere rol hebben gespeeld. Er worden pamfletten uitgedeeld die reclame maken voor een boek waarin dit complot kennelijk wordt beschreven.
Wat zou Pim ervan denken? De meeste politici van Leefbaar staan letterlijk achteraan op het plein. Een van de leden wil wel kwijt dat ze dit ritueel jaarlijks ‘ondergaan’. De kwelling dat Fortuyn is gekaapt, is invoelbaar. Toch wringt het. Wat weerhoudt Leefbaar er eigenlijk van om jaarlijkse op deze dag een zaaltje te huren, daar een Pim Fortuynlezing te organiseren en daar een minuut stilte in acht te nemen? Alle aandacht zal dan naar de partij gaan en niet meer naar de mensen op het plein.
Als Pim er echt nog toe doet, is het duidelijk wat Leefbaar te doen staat.
Beeld: Jasper van der Voort (FvD) bij de herdenking van Pim Fortuyn. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.