Waartoe zijn de mensen op aarde? Die filosofische vraag dringt zich op allerlei momenten op, zoals deze week bij het vertrek van Pieter Omtzigt uit de actieve politiek. Hij laat immers een uit de kluiten gewassen politieke partij achter. Waartoe is NSC op aarde? Wat is precies de reden dat deze club bestaat? Je hoort vaak dat organisaties een eigen identiteit, strategie, missie en visie moeten hebben die hen onderscheidend maakt ten opzichte van andere. Wat zou dat bij NSC kunnen zijn?

We horen NSC-politici dezer dagen zeggen dat ze verder gaan met het gedachtengoed van Omtzigt. Dat gaat over een ‘nieuwe relatie tussen burger en overheid’, legde Nicolien van Vroonhoven bij BNR uit. Dat gaat dan weer over goed bestuur en bestaanszekerheid, de twee kernthema’s waar NSC zich sinds de start op richt. Tot zover klinkt dat best goed, maar wat houdt dat precies in? Moeilijk te zeggen, want beide thema’s zijn containerbegrippen.

Dat er nogal wat aan te merken valt op wat NSC aan goed bestuur en bestaanszekerheid doet, is veel kiezers natuurlijk ook wel opgevallen. De vraag moet dan ook niet zijn of het gedachtengoed populair is, maar of het onderscheidend is ten opzichte van alles wat er verder is. Het antwoord is nee: deze termen kun je ook bij Omtzigts oude partij tegenkomen, zeker in de zeer algemene zin die bij NSC de norm is. De vraag waarom NSC niet met het CDA fuseert is wat dat betreft logisch.

Ook van het CDA

NSC-politici zullen het bij hoog en laag ontkennen, maar alle voorstellen die de partij doet, hadden ook van het CDA kunnen zijn. Ongetwijfeld beginnen de christendemocraten bij dat idee te morren, maar dat maakt het nog niet onjuist. Het makkelijkste voorbeeld is het NSC-uitgangspunt van ‘bestaanszekerheid’ dat bij het CDA ‘sociale bestaanszekerheid’ heet. Misschien is het een flauw grapje van het CDA om Omtzigt na te doen, maar ook dan illustreert het dat de verschillen minimaal zijn.

Je hoeft niet naar stemmingslijsten te kijken om te vermoeden dat er soms verschillen tussen deze partijen bestaan, maar de kans is groot dat die afhangen van de personen die er actief zijn plus hun strategische overwegingen. Bij het CDA zitten andere mensen aan tafel dan bij NSC en dus is de koers soms net even anders. Het CDA is ook kleiner en dus zijn er minder specialismen, kun je minder eigen voorstellen doen en ga zo maar door. En NSC zit natuurlijk ook nog in het kabinet.

Is dat fundamenteel anders? Natuurlijk niet. Kijk naar die andere partij die min of meer uit het CDA voortkomt: BBB steunt agrarische belangen altijd, ongeacht de consequenties voor de rest van de samenleving. Deze denkwijze kon in het verleden nog weleens bij het CDA worden aangetroffen, maar inmiddels niet meer. Ten opzichte van het CDA is BBB echt een andere wereld. Velen zouden zeggen dat dat geen verbetering is, maar onderscheidend is het wel. Het CDA nodigt geen intimideerclubs uit.

Serieuze vraag

Parlementaire journalisten zouden bij elk interview met NSC-politici kunnen vragen wat onderscheidend is aan hun standpunt en waarom die mening niet bij het CDA zou kunnen passen. Het is duidelijk waarom journalisten dit niet doen: het levert ontzettend veel nare conversaties op die telkens met min of meer dezelfde, herhalende conclusie eindigen. Als er ooit iets onderscheidends uitkomt, blijft bovendien de vraag of het gaat om toevallige of strategische verschillen.

De waarheid is tamelijk simpel. Omtzigt had een probleem met het CDA, er waren slechte verhoudingen, ruzie en conflict, een mislukte lijsttrekkersverkiezing en geknakte ambities. Dat zijn de redenen voor de afsplitsing van Omtzigt, niet de inhoud en die is nu dus ook niet anders dan voorheen. NSC bestaat slechts omdat Omtzigt niet meer verkiesbaar was als hij niet met zijn eigen club kwam. Het is het gevolg van een conflict waar de huidige NSC’ers part noch deel aan hebben.

Waarom zou je het bestaan van zo’n organisatie eigenlijk verdedigen als de man die redenen had om voor zichzelf te beginnen is vertrokken? De mensen die nu nog bij NSC zitten hadden allemaal bij het CDA kunnen zitten, alleen daar kwamen ze niet (meer) bovendrijven. Zo is NSC met heel veel gebabbel over de kernwaarden en het gedachtengoed vooral een vehikel van mensen die blij zijn dat ze nu een baantje hebben. Idee: als dat je enige bestaansreden is, doe dan de volgende verkiezingen niet meer mee.

Omtzigt zal er ook blij mee zijn.

Beeld: NSC-logo (bewerkt). 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.