De Vrijmoedige Studentenpartij biedt vooral een nuttig netwerk voor FvD
De Vrijmoedige Studentenpartij (VSP) is in opmars en het is niet duidelijk wat dat betekent. De partij zit al in medezeggenschapsorganen van de Universiteit Utrecht en de VU en wil nu ook zetels halen in Leiden. Dit FvD-achtige partijtje opereert in een soort schaduwomgeving: medezeggenschapsorganen die vrijwel nooit de publiciteit halen, ongeacht wie erin zitten. Zelfs binnen de instellingen niet. Zo komt de vraag op wat de betekenis van de VSP is. Een analyse.
Op de website van de VSP staan allemaal uiterst conservatieve standpunten, zoals geen cancelculture, geen safe spaces, geen diversity officers, minder internationalisering en verplichte trots op de Nederlandse cultuur. In een recent interview maakt partijoprichter annex FvD’er Marlon Uljee de Leidse universitaire staf verdacht alsof zij niet aan wetenschap zouden doen, maar aan indoctrinatie. Met deze ideeën gaat de VSP vooralsnog weinig bereiken, dat mag duidelijk zijn. Negeren dan maar?
Universiteitsraad Leiden
Op naar Leiden. Het is maandagmiddag in het Academiegebouw aan het Rapenburg. Hier vergadert de Universiteitsraad met het College van Bestuur. In bestuurlijk jargon heet dit een overlegvergadering. Op sommige thema’s moet het College de raad om advies vragen, soms moet de raad zelfs met voorstellen instemmen. Toch zijn de bevoegdheden vooral beperkt: het gaat om gevraagde en ongevraagde advisering die in veel gevallen kan worden genegeerd.
Dit is de plek waar de VSP straks vertegenwoordigd wil zijn, maar nu nog ontbreekt. We zitten in een stoffige collegezaal waar ongeveer twintig mensen in passen. De raad bestaat uit acht leden van de wetenschappelijke staf en acht studenten. Het voltallige College van Bestuur is aanwezig: rector magnificus Hester Bijl, voorzitter Annetje Ottow en vice-voorzitter Timo Kos. Bij de meeste onderwerpen doet Bijl het woord. De voertaal is Nederlands, maar twee studenten spreken Engels.
Deze overlegvergaderingen zijn openbaar. Aan de zijkant van het zaaltje staan een kleine tien stoelen. Er zit een journalist van universiteitskrant Mare, twee journalisten van het Leidsch Dagblad en een paar Palestina-activisten, herkenbaar aan hun sjaals. De vergadering begint om half drie en is een kleine twee uur later weer afgelopen. Dat is eerder dan de geschatte eindtijd die op de agenda stond. Er is koffie voor iedereen, ook voor de mensen op de tribune.
VSP-thema’s
In de toekomst zal de VSP op deze plek stevige meningen formuleren over een aantal van de gespreksthema’s. De vergadering begint met een plan over sociale veiligheid. We horen dat sociaal onveilig gedrag moet worden erkend, dat er E-modules worden ontwikkeld hoe hiermee om te gaan en dat er een blijvende dialoog nodig is over gewenst gedrag. De leden van de raad stellen vragen over een toekomstige evaluatie. Opeens denk je: als de VSP hier nu al zou zitten, zou men roepen dat dit hele plan onzin is.
Er is ook een agendapunt over de ethische aspecten bij samenwerking met andere instellingen. Dit gaat over een brede waaier aan thema’s zoals mensenrechten, kennisveiligheid en fossiele brandstoffen. Moet met dat soort kwesties rekening worden gehouden als er wordt samengewerkt? Er is al een advies verschenen over deze materie en nu worden allerlei commissies opgetuigd die over samenwerkingen kunnen adviseren. Ook nu weet je wat de VSP zou denken: betuttelend en overbodig.
Verderop in de vergadering gaat het over werkvergunningen voor studenten van buiten de EU. Als zij onderwijsassistent willen worden moeten ze zo’n vergunning aanvragen terwijl EU-studenten dat niet hoeven. Het aannemen van niet-EU-studenten kost dus meer moeite. Dit zou aanleiding kunnen geven tot ongelijke behandeling, zo zegt een lid van de raad. Men zal er later nog eens op terugkomen, horen we. Ook nu denk je: de VSP zou dit scharen onder aanstelleritis.
Keurige vergaderingen
Dit is een vergadering waar geen harde woorden vallen: het is een keurige gedachtewisseling op basis van notities en rapporten. Het gaat vaak over langlopende dossiers. De sfeer is er een van consensus waar de Universiteitsraad constructieve suggesties doet en informatieve vragen stelt ter verbetering, niet een plek waar men het College van Bestuur continu de nieren proeft. Deze sfeer is niet verrassend: de Universiteitsraad heeft weinig macht en dus moet men het van overredingskracht hebben.
Wat heeft de VSP hier te zoeken? De partij schreeuwt hard over allerlei FvD-thema’s, praat intolerantie goed en maakt ondertussen wetenschappelijk medewerkers verdacht. De VSP zal hier sowieso een vreemde eend in de bijt worden die zich slecht verhoudt tot de bestaande tradities. Natuurlijk mag men daarvan afwijken, maar de kans dat men er veel mee bereikt is ongeveer nul: het College van Bestuur hoeft meestal sowieso niet te luisteren en publicitair valt hier ook al weinig te halen.
Daar komt nog iets bij. Als de Universiteitsraad wel formele bevoegdheden heeft, werkt deze als het erop aankomt met meerderheden. De helft van de raad – het personeel – is sowieso al geen onderdeel van de VSP. Zelfs als de partij een doorslaand succes wordt en bijvoorbeeld vier van de acht studentenzetels haalt, kan men nog steeds niets doordrukken. Het effect is vooral meer interne discussie en minder eensgezindheid. Andere leden zullen om de VSP heen moeten werken op tot enig advies te komen.
Plat gezegd zou je kunnen zeggen dat zo’n afwijkende partij de raad als geheel verzwakt en het College van Bestuur sterker maakt. Of adviezen inhoudelijk gaan veranderen is vooralsnog de vraag, maar VSP-ideeën halen de eindstreep sowieso niet.
Wat is het nut?
Wat is het nut als de VSP geen beleid zal veranderen en ook geen publiciteit trekt? In de eerste plaats heeft deze partij nut voor de leden zelf: vacatievergoedingen en een functie op je CV zijn altijd een pluspunt. De Universiteitsraad gaat voor uiterst rechts functioneren zoals deze altijd al deed voor andere politieke stromingen: studenten krijgen meer ervaring in zaken als bestuur, vergaderen en debatteren. Ze kunnen daarom later makkelijker doorstromen naar andere politieke functies.
Dat is relevant: de partij waar de VSP banden mee heeft – Forum – bouwt een infrastructuur waarmee men weer wil gaan groeien. Daarvoor zijn veel mensen nodig en daar heeft FvD onvoldoende functies voor. De VSP biedt uitkomst: een plek om ervaring op te doen zodat leden in een later stadium binnen FvD actief kunnen worden. Zo levert VSP vooral een interessant netwerk voor Forum op. Misschien moet de Universiteit Leiden nog eens nadenken of men daar zo klakkeloos aan mee wil werken.
Beeld: Universiteit Leiden. Foto: Universiteit Leiden.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.