In Amsterdam doet de PvdA alsof er geen fusie met GroenLinks komt
Is dit een partij die gaat fuseren? Sommige politieke bijeenkomsten worden gekarakteriseerd door wat er niet op de agenda staat, wat niet wordt besproken, wat ambtelijk wordt afgedaan en tegelijk nadrukkelijk in de lucht hangt. Zo is daar de algemene ledenvergadering van de PvdA Amsterdam, die deze dinsdagavond plaatsvindt in buurtcentrum No Limit in stadsdeel Zuidoost. Een groot deel van de bijeenkomst gaat over de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026.
In juni besluiten GroenLinks en PvdA over een fusie en we kunnen de uitkomst wel raden. Het zou daarom logisch zijn als de twee partijen overal met een gezamenlijk programma en gezamenlijke lijst aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen. Dat is op veel plekken het geval, maar niet in Amsterdam. De leden van de PvdA wilden wel, vertelt een van de aanwezigen, maar de GroenLinks-leden niet. Daarom doen de partijen zelfstandig mee en vormen ze na de verkiezingen een gezamenlijke fractie.
Wonderlijk. Er vindt dus een verkiezingscampagne plaats waarbij de twee grootste partijen met elkaar concurreren, terwijl ze later één geheel gaan vormen en verdere fusie een kwestie van tijd is. Er zal ‘een stembusakkoord’ worden gesloten, klinkt het vergoelijkend, maar dat maakt de afzonderlijke verkiezingsdeelnames natuurlijk niet logischer. Waarom afzonderlijk meedoen als je voor dezelfde grote lijnen staat?
Praktische beslommeringen
Ledenvergaderingen geven een interessant inkijkje hoe de linkse fusie in de praktijk plaatsvindt. Anderhalve week geleden waren de leden van GroenLinks Amsterdam bij elkaar en daar klonk veel gemor. De partijtop is bezig met de linkse samensmelting en heeft landelijk met de PvdA gezamenlijke fracties tot stand gebracht die goed functioneren. Men is ook bezig de leden te enthousiasmeren. Er waren allerlei gesprekken in het land en het lijkt gelukt de meeste mensen mee te krijgen.
Klein probleempje: tussen de partijtop en de leden zit nog een hele laag van lokaal partijkader: bestuurders van afdelingen, personeel van fracties, gekozen volksvertegenwoordigers en andere actieve vrijwilligers. Zij zijn eigenlijk nooit bij de fusie betrokken, zo bleek. Ze zijn in het proces behandeld als gewone leden, terwijl dit de mensen zijn die op lokaal niveau echt moeten gaan samenwerken, of ze dat nou leuk vinden of niet. De partijtop was deze groep glad vergeten.
Je vraagt je deze dinsdagavond af of dit bij de PvdA soepeler verloopt. Daar lijkt sprake van: er is maanden geleden met de leden over de fusie vergaderd en daar is een standpunt uitgerold. De PvdA heeft niet helemaal gekregen wat men wilde, want GroenLinks stond op de rem, maar desondanks is het duidelijk wat de weg voorwaarts is en daar wijkt de partij niet meer vanaf.
Zelfstandig meedoen
Het opmerkelijke gevolg is dat de PvdA nu functioneert alsof GroenLinks een concurrent is en blijft. Deze ledenvergadering zit vol procedurele plichtplegingen die een vervolg zijn op een procedure die al eerder is ingezet. Toen zijn profielschetsen gemaakt voor de commissies die de kandidatenlijst, de lijsttrekker en het verkiezingsprogramma gaan voorstellen. Deze avond wordt besloten wie er in die commissies zitten en met welke profielschetsen zij aan de slag gaan.
De naam GroenLinks valt hooguit een of twee keer en over de fusie gaat het helemaal niet. Allemaal al besloten toch? Een rare gewaarwording: de nieuwe lijsttrekker van de PvdA – Marjolein Moorman stopt ermee – zal in tegenstelling tot nu niet meer per definitie het lokale gezicht zijn. Wel tijdens de verkiezingscampagne, maar misschien niet daarna, want dan is er die fusie. Dan zal opnieuw gekeken worden naar het leiderschap en kan er zomaar een GroenLinks-gezicht uitrollen.
Bij de kandidatenlijst vraag je je ook af hoe het allemaal praktisch moet: de PvdA wil een goed team samenstellen, maar men gaat maar over een deel van de raadsleden van de nieuwe fractie. Je zou denken: misschien is afstemmen met GroenLinks nuttig, maar dat is geen thema, kennelijk omdat de partijen afzonderlijk meedoen. Voor het verkiezingsprogramma: idem dito. Zo komen we tot de vreemde conclusie dat de Amsterdamse PvdA de verkiezingen ingaat alsof er geen fusie komt.
Ellende?
Is dit nou verstandig of een recept voor ellende? Oud-raadslid Dennis Boutkan stelt als enige een vraag over ‘die andere partij’. Is er inhoudelijke afstemming? We horen de voorzitter van de commissie die het verkiezingsprogramma schrijft zeggen dat afstemming ‘nodig’ is, dat de PvdA er ‘wat opener instaat dan GroenLinks’ en dat die partij ‘nog in de stemming moet komen’. Wat als ze er niet uitkomen, wil Boutkan weten. Het antwoord: dan moet er overleg plaatsvinden.
Ondertussen gaat de PvdA ‘de meest rode campagne ooit’ voeren, zo horen we. Het lijkt op het idee bij GroenLinks dat ze daar ‘het groenste verkiezingsprogramma ooit’ schrijven. Dit klinkt niet zo logisch voor partijen die binnenkort samen een geheel vormen. Even het profiel van de toekomstige raadsleden van het PvdA-smaldeel erop naslaan. Er staat één zin over de fusie. De eis aan kandidaten: ‘Je bent akkoord met het voornemen om (…) na de verkiezingen een gezamenlijke fractie te vormen met GroenLinks.’
Eigenlijk zegt de PvdA: we hebben over de fusie besloten en verder schuiven we alles voor ons uit. Mochten er problemen komen, dan zijn die aan de toekomstige fractie. Dat staat zelfs expliciet in de notulen van de vorige ledenvergadering. Wat dat betreft is het goed te bedenken dat de PvdA-raadsleden na de verkiezingen over hun eigen fractie gaan en dat ze dan alsnog kunnen besluiten zelfstandig te blijven. GroenLinks trouwens ook. Met de huidige werkwijze heeft men daar de perfecte basis voor gelegd.
In stadsdeel Nieuw-West heeft de fractie in de bestuurscommissie die boodschap al goed opgepakt: de PvdA zal daar na de verkiezingen sowieso niet fuseren, laat een van de leden weten.
Beeld: Ledenvergadering PvdA Amsterdam. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.