Bij CDU/CSU weten ze: AfD is een serieuze bedreiging voor Duitsland

‘Meer Sauerland voor Duitsland’, is de lokale leus. Op de parkeerplaats in Brilon staat een vrachtwagen met de beeltenis van Friedrich Merz, de lijsttrekker van CDU/CSU bij de aankomende Bondsdagverkiezingen. We zijn hier in zijn Heimat: hij groeide hier in Brilon op. Vandaag is hij in het Sauerland voor een politieke bijeenkomst bij een schietvereniging. Hier vindt een Weisswurst Frühstück plaats, een ontbijt met een soort worst die eigenlijk alleen in het zuiden van Duitsland wordt gegeten.
Hoe deze worst er in het echt uitziet blijft onduidelijk. De aanwezigen krijgen nauwelijks worst: de CDU zorgt vooral voor gratis pretzels, die een goede uitwerking hebben op de vraag naar bier. Politiek is handel, zo merk je deze ochtend: om tien uur zitten de aanwezigen al aan lange tafels bier te drinken en dat gaat tot ruim na twee uur door. Vanaf tien uur speelt een fanfare en deze stopt pas als het programma begint. De zaal zit afgeladen vol.
De CDU houdt normaliter geen bijeenkomsten op zondag, maar vandaag is een uitzondering. Hier in Brilon is een heus media-event opgetuigd. Niet alleen is dit Merz’ Heimat, er is ook een bijzondere gast: Markus Söder, de minister-president van Beieren en lid van de CSU, de zusterpartij van de CDU. In Duitsland wordt deze combinatie van twee kopstukken heel interessant gevonden: in het verleden konden Söder en Merz lang niet altijd goed met elkaar overweg. Söder maakt er grapjes over.
Een andere koers
Söder blijkt populair en dat is eigenlijk een beetje gek. Hij is minister-president in een deelstaat honderden kilometers verderop en heeft hier in het Sauerland geen enkele formele rol. Söder blijkt wel een innemende spreker die de aanwezigen ruim een half uur vermaakt. Söder prijst Merz, die voor een politikwechsel staat die broodnodig is op onder andere het gebied van de economie, energie en migratie. Merz is de beste garantie voor die andere koers, houdt Söder de zaal voor.

Deze speech bevat een reeks aan populaire conservatieve en economisch rechtse standpunten die er allemaal op neerkomen dat de huidige regering zijn taak heeft verkwanseld. Zo noemt Söder het groene beleid van Scholz een experiment met de bevolking, wil gewoon braadworst blijven eten, wil de legalisering van cannabis terugdraaien en sneert over genderpolitiek. De migratie moet fors naar beneden en dus zijn grenscontroles nodig, evenals terugzenden, bijvoorbeeld van asielzoekers die criminele feiten plegen.
Na Söder volgt Merz met een wat kortere speech in vergelijking met de dag ervoor in Langenhagen, waarin hij dezelfde punten maakte: de economie moet op één staan, bureaucratie moet worden aangepakt, de energieprijzen moeten naar beneden, Oekraïne moet steun blijven krijgen en het budget voor defensie moet omhoog. Als je echt andere politiek wilt, moet CDU/CSU zo sterk mogelijk worden, aldus Merz, want dan moeten andere partijen zich aan de christendemocraten aanpassen en niet andersom.
Niet met AfD
De naam AfD valt een paar keer. De problemen van Duitsland moeten echt opgelost worden, aldus Söder en Merz, anders speelt dat AfD in de kaart. CDU/CSU wil niet met extreemrechts regeren, maar de vraag is hoe lang dat realistisch is. Als er niets verandert, zal AfD in 2029 wellicht verder groeien, horen we. Een omstander denkt dat je daar voor je gemoedsrust beter niet nog eens vier jaar bovenop kunt tellen, want dat jaartal lijkt wel erg op 1933.

Hoe erg is AfD? Nou, de partij wordt door partijen als de PVV, Vlaams Belang en Rassemblement National te extreem gevonden om in het Europees Parlement mee samen te werken. Er zijn contacten met rechtsextremisten en er wordt openlijk gepraat over remigratie. Delen van de partij worden in Duitsland formeel als extreemrechts geclassificeerd. Een journalist vertelt me dat in Oost-Duitsland knokploegen actief zijn die connecties met AfD hebben, maar waar de partij geen afstand van neemt.
CDU/CSU heeft bij het eigen partijprogramma zeker naar AfD gekeken, maar vooral vanuit het besef dat de opmars ervan gestopt moet worden. De tijd van naïviteit is voorbij. Onwillekeurig dwalen je gedachten af naar een recent gesprek van Tijs van den Brink met Wierd Duk, waar Duk het doorbreken van het cordon sanitaire goedpraatte en Van den Brink de AfD kwalificeerde als ‘niet altijd een fijne club’. Bij CDU/CSU moet je niet met dat soort praat aankomen.
Beeld: vrachtwagen met Friedrich Merz, speech van de lokale CDU-voorzitter en de achterkant van de zaal. Foto’s: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.