Podcast: verkiezingen bij de Oosterburen

Eind februari zijn er verkiezingen voor de Bondsdag en dus gaan Kemal Rijken en ik – na onze reis langs de Amerikaanse campaign trail – naar Duitsland. Hoe verlopen de Duitse verkiezingen, wat zijn de belangrijkste thema’s, wie zijn de belangrijkste spelers, wie gaat er winnen en wat dat betekent voor Nederland? Een serie podcasts over de verkiezingen bij de Oosterburen.
1. Vervroegd naar de stembus
In deze eerste aflevering praten Kemal en ik over de vraag waarom de Duitsers vervroegd naar de stembus gaan en waarover de Ampelkoalition is gevallen. We gingen op stap met een SPD-kandidaat op de kerstmarkt van Bottrop en praten over het boek van Angela Merkel. We bellen met Arnon Grunberg over zijn gesprek met Merkel tijdens haar avond in Amsterdam.
2. Scholz houdt kop koel op SPD-congres
In de tweede aflevering praten Kemal en ik over de gebeurtenissen in Duitsland van de afgelopen week, waaronder het interview van Elon Musk met AfD-leider Alice Weidel. We gingen naar het SPD-partijcongres in Berlijn, waar Olaf Scholz opnieuw lijsttrekker werd en bespreken een boek dat een goede kijk geeft achter de schermen van zijn bondskanselierschap. We bellen met Ilja Leonard Pfeijffer over zijn belevenissen in Duitsland.
3: Weißwurst in het Sauerland met Merz en Söder
In de derde aflevering praten Kemal en ik over ons bezoek aan twee campagnebijeenkomsten van CDU/CSU. We waren bij de aftrap van de CDU/CSU-campagne in Langenhagen en bij een Weißwurstfrühstück in de Heimat van Friedrich Merz. We praten verder over de staat van de christendemocratie in Nederland en Duitsland en over het boek Friedrich Merz, sein Weg zur Macht. In de rubriek ‘Bellen met het thuisfront’: oud-voetballer Yoeri Mulder.
4: Leider Groenen strijdt voor behoud ‘Brandmauer’ tegen AfD
In de vierde aflevering praten Kemal en ik over Groenen-lijstrekker Robert Habeck, die duizenden aanhangers toesprak in Stuttgart, een ‘koninklijk’ werkbezoek van minister Habeck in campagnetijd, de politieke gevolgen van de aanslag in Aschaffenberg en de vraag wat we kunnen leren van de Weimarrepubliek naar aanleiding van het laatste boek van Frits Boterman. We bellen met Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut over een campagne vol impopulaire lijsttrekkers.
5: ‘Die Brandmauer’ en hoe gaat het met de FDP?
De vijfde aflevering begint in Rösrath, een kleine stad in de buurt van Keulen. Kemal en ik zijn bij een campagnebijeenkomst van FDP-leider Christian Lindner. Kan zijn partij, die een rijke geschiedenis heeft, de kiesdrempel nog halen? Daarnaast blikken we terug op een historische week waarin het cordon sanitaire tegen de AfD – waarschijnlijk – werd beslecht. We bellen met oud-Duitsland-correspondent Margriet Brandsma en bespreken met haar de recente gebeurtenissen in de Bondsdag.
6: De opmars van de AfD
In de zesde aflevering zijn Kemal en ik te gast bij Alternative für Deutschland (AfD). In Neu-Isenburg krijgen we politiebegeleiding door een meute demonstranten naar een bijeenkomst met AfD-voorvrouw Alice Weidel. In Sachsen en Thüringen bezoeken we ‘Bürgerdialogen’ waar kiezers vragen mogen stellen aan AfD-politici als Tino Chrupalla en Maximilian Krah. Waarom is deze partij in Oost-Duitsland zo vaak de grootste? We praten over zanger Heino die een Duitse Trump wil en bellen met Sylvie Meis.
7: Gregor Gysi en Die Linke
In aflevering zeven zijn Kemal en ik bij Gregor Gysi van Die Linke, een partij op uiterst links. De in Duitsland gewaardeerde Gysi (77) doet mee aan een jongerendebat in zijn kiesdistrict Treptow-Köpenick om zijn zetel te redden. Wat is Die Linke precies, waar staat de partij voor en wat hebben Gysi en de partij met de DDR te maken? We bellen met historicus Willem Melching en praten over de problemen van Die Linke en de opkomst van de AfD.
8: Een doorbraak voor Sahra Wagenknecht?
In deze aflevering bespreken Kemal en ik de nieuwe partij Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW). Waar staat deze partij voor, wie is de voorvrouw en waarom is zij haar eigen partij begonnen? En haalt BSW de kiesdrempel? Verder: een uniek televisiedebat met vier lijsttrekkers, opvallende peilingen en AfD-lijsttrekker Alice Weidel kan slecht tegen kritische vragen. We bellen met cabaretier Patrick Nederkoorn, die zowel optreedt in Nederland als in Duitsland.
9: Een uitslag met bijsmaak
Op de dag na de verkiezingen bespreken Kemal en ik de uitslag en de gevolgen ervan. CDU-leider Friedrich Merz vindt dat links ‘voorbij’ is, maar hij moet toch met minstens één linkse partij formeren. Kemal bezocht de uitslagenavond van CDU/CSU in het Konrad-Adenauer-Haus en ik was bij BSW in KOSMOS. We vertellen over onze ervaringen en hebben het over de persconferenties op de dag na de verkiezingen. Hoe gaat het nu verder? We bellen met Hester Somsen, ambassadeur van Nederland in Duitsland.
10: Merz even in de mist, in Hamburg
Een week na de Bondsdagverkiezingen was er weer een stembusgang, dit keer in Hamburg. Daar werd een nieuwe Bürgerschaft (Landdag) gekozen. Toch was er sprake van campagne-moeheid. Friedrich Merz kwam niettemin naar de Hanzestad voor een CDU-bijeenkomst. Terwijl hij sprak, botste het in Washington DC tussen Trump en Zelensky. Heeft Merz’ komst zijn partij in Hamburg geholpen? De stad is een buitenbeentje in Duitsland, want tweederde van de kiezers stemt links. Hamburg lijkt in die zin erg op Amsterdam. We bellen met Diederik Boomsma, Tweede Kamerlid voor Nieuw Sociaal Contract.
11: De Beieren-special (slot)
In deze bonusaflevering praten Kemal en ik over Beieren, het bondsland van het Reinheitsgebot, Lederhosen, Weißwurst, Franz Josef Strauß en twee eigen partijen: de CSU en Freie Wähler. Ook de formatie in Berlijn komt aan bod: CSU-leider Markus Söder is in zijn nopjes met de verkiezingsuitslag want ‘Grün ist raus!’, maar nu blijkt dat de Groenen toch nodig zijn voor een haastige grondwetswijziging. Ondertussen lijkt Duitsland strenger migratiebeleid te krijgen dan Nederland. We bellen met Marleen de Rooy, parlementair verslaggever van de NOS.