Als het aan de intellectuelen van GroenLinks-PvdA ligt, blijft de PVV de grootste
Bloggen over politiek heeft een groot nadeel: je maakt er geen vrienden mee. Stukjes zijn soms constructief bedoeld, maar komen toch niet zo over. Bijvoorbeeld als je schrijft over GroenLinks-PvdA, waar veel over te klagen valt, maar waar – net als elders – weinig bereidheid bestaat om naar meningen buiten de eigen bubbel te luisteren. Dat zal bij dit laatste stukje van 2024 niet anders zijn. Ik luisterde naar een podcast met ‘de belangrijkste linkse lessen’ van dit jaar.
Sinds maart zijn de wetenschappelijke bureaus van GroenLinks en PvdA een podcast gestart met de titel De Linkse Revolte. Er zijn er kennelijk een heleboel gemaakt, maar ik heb alleen de laatste beluisterd. Deze bevat een soort samenvatting. Het einde van het jaar is volgens de makers ‘het moment om met elkaar terug te blikken op alle gesprekken van dit jaar en de belangrijkste linkse lessen te bespreken die we hebben geleerd.’ U begrijpt: ik kan niet wachten.
Kijk naar de makers en je kunt al een beetje aanvoelen wat deze podcast brengt. Aan tafel zitten vier personen: Tim ‘S Jongers, de vertrekkend directeur van de Wiardi Beckman Stichting (PvdA) en een van zijn medewerkers die tevens fractievoorzitter is in de gemeenteraad van Den Haag: Janneke Holman. Ook aan tafel: Noortje Tijssen, senator van GroenLinks-PvdA en directeur van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks, en Hans Rodenburg, een van haar ondergeschikten.
Nieuwe ideeën
Wetenschappelijke bureaus leiden een onzichtbaar bestaan: ze schrijven rapporten en doen onderzoek ter ondersteuning van de politieke visie en standpunten van de moederpartij. Prima, zo’n rol op de achtergrond, want in deze kraamkamers komen dan in alle rust nieuwe ideeën tot stand die vervolgens door politici kunnen worden uitgedragen. Er is maar een probleem: het heeft er alle schijn van dat ze deze functie niet meer hebben en dan weet je ook meteen hoe het met dit stukje afloopt.
De aanstaande fusie van GroenLinks en PvdA moet een ideologisch fundament hebben en daar hebben deze bureaus aan gewerkt. Ik herinner me een sessie waar de kopstukken beweerden dat ‘klimaatrechtvaardigheid’ door de linkse samenwerking een thema is geworden. Rood betekent immers eerlijk delen en groen wil het klimaat beschermen. Dat gecombineerd maakt dat de hoge inkomens het klimaat moeten betalen. Helaas: het is een aperte leugen dat dit idee voor GroenLinks-PvdA nog niet bestond.
Nu hoeft het niet zo erg te zijn als dit soort bureaus weinig voortgang maken, maar dan moeten ze zich wel op de achtergrond blijven begeven. Het bestaan van deze podcast bewijst het tegendeel. Vooral ‘S Jongers maakt het nogal bont: hij schreef een bestseller over armoede. Nu kun je zeker zeggen dat links te weinig met dat thema bezig is, maar ‘S Jongers lijkt vooral bezig zelf in de spotlights te staan. Hij gaat uit dienst en op theatertour. Hier lopen doelen en functies overduidelijk door elkaar.
Belangrijkste lessen
Als een podcast van deze bureaus beweert de belangrijkste linkse lessen van het afgelopen jaar te bevatten, weet je al hoe laat het is. We horen allerlei doelen: bestaanszekerheid, publieke voorzieningen, klassenstrijd, klimaat, LHBT-rechten en Gaza. Om te weten dat dit linkse doelen zijn, hebben we geen podcast nodig. De vraag is natuurlijk waarom deze doelen niet aanspreken of in vergelijking met andere doelen voor velen weinig aantrekkingskracht hebben.
Daar geeft deze podcast een aanwijzing voor: er is weinig passie, horen we ‘S Jongers zeggen. Er zijn te veel analyses, terwijl er voor bijvoorbeeld jongeren echt iets op het spel staat. Mensen die zelf alles op orde hebben kunnen zich allerlei analyses permitteren, anderen niet. Tijssen vindt dat het allemaal ‘te braaf’ is. Advocaat Benedicte Ficq is een goed voorbeeld van iemand die met veel vuur de strijd aangaat, vindt ze. Echt een voorbeeld. We horen dat je meer in contact moet blijven met het gevoel.
Holman vindt dat het niet uitmaakt met welk onderwerp je aan de slag gaat, zolang je er maar ‘een vuurtje’ bij voelt. Rodenburg zegt dat mensen vaak denken dat politiek ingewikkeld is en dat je meteen moet hebben nagedacht over allerlei beleidsopties. Dat is niet zo. Als je energie voelt, moet je gewoon aan de slag. De afdelingen van partijen moeten dan ook sociale verenigingen zijn, niet alleen gericht op raadswerk. Er moet meer aandacht zijn voor doeners en voor het clubgevoel.
Pseudo-intellectuele stukjes
Of ‘S Jongers zijn baan bij de Wiardi Beckman Stichting erg leuk vond, laat zich enigszins raden: hij bekritiseert ‘pseudo-intellectuele stukjes over de koers van links’. De vraag is volgens hem wat mensen doen. Als ze niet in actie komen moet je niet verbaasd zijn dat er geen arbeiders naar het partijcongres komen. Rodenburg denkt dat je in gesprek moet en dat dat ‘waardevoller’ is dan op je studeerkamer zitten. Even opletten: dit zijn dus mensen die bij wetenschappelijke bureaus werken. Tja.
Van deze bureaus mag je verwachten dat ze verdiepende vragen stellen. Hoe komt het dat partijafdelingen geen sociale verenigingen zijn? Waarom zijn hoogopgeleiden bij PvdA en GroenLinks zo extreem oververtegenwoordigd? Wat doet dat met de politieke agenda? Waarom is politiek zo vaak een technische exercitie? Bij welk gevoel haakt GroenLinks-PvdA precies aan? Waarom wordt er steeds geroepen dat mensen dingen moeten gaan doen, maar gebeurt dat bijna nooit?
De vragen zijn talloos, maar ze zijn afgelopen jaar bij De Linkse Revolte kennelijk niet besproken. Zo ziet een linkse echokamer er dus uit: het herhalen van doelen die iedereen al kent, geen reflectie op waarom ze naar de marge van het politieke debat zijn verdreven, ten gunste van typisch rechtse thema’s, met migratie met stip op één. Je krijgt geen moment de indruk dat migratie, de multiculturele samenleving of de oorzaken van de (onterechte) haat tegen links enige prioriteit hebben.
Breder blikveld?
Dat zou niet zo erg zijn, ware het niet dat dit de slimste mensen van GroenLinks en PvdA zijn. Opeens denk je: zou die hekel aan pseudo-wetenschappelijke stukjes – het blaadje van jouw Wiardi Beckman Stichting staat er vol mee, beste Tim – voortkomen uit het feit dat deze slimme mensen helemaal geen breder blikveld hebben dan hun eigen echokamer? Dat ze niet buiten de gebaande paden durven te treden, juist nu dat door de rechtse wind zo noodzakelijk is? Dat al die analyses hetzelfde zijn en niets oplossen?
Ik heb een idee voor GroenLinks en PvdA. In de linkse echokamer denkt men dat het kabinet met de PVV snel valt. Dat is maar de vraag, want Schoof is voor politici als Omtzigt en Wilders verreweg de belangrijkste optie om met enige zekerheid iets gedaan te krijgen. Maar zelfs als het kabinet zou vallen: wint links dan de volgende verkiezingen? Er is geen enkele aanleiding dat te denken en alle peilingen bewijzen dat. GroenLinks-PvdA is relevanter dan de twee losse partijen, maar meer niet.
Hoe langer dit kabinet zit, hoe groter de kans dat er resultaten worden behaald, met name op het belangrijkste terrein: migratie. Als men ook maar een klein beetje resultaat boekt, is men effectiever geweest dan vele regeringen hiervoor en is er weinig reden te denken dat kiezers Wilders geen tweede kabinet gunnen. Nee, dat betekent niet dat GroenLinks-PvdA de PVV achterna moet, wel dat iedereen die zijn rol niet snapt – op ‘pseudo-wetenschappelijke stukjes’ kotst bijvoorbeeld – beter een andere baan kan zoeken.
Ik wens u een prettige jaarwisseling.
Beeld: presentatoren van de Linkse Revolte. Still van YouTube.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.