PVV’ers hebben ‘liaison’ annex spookkamerlid Vincent van den Born niet nodig
Er was eens een Tweede Kamerlid met de naam Vincent van den Born. Hij dient geen enkele Kamervraag in, debatteert nooit, doet geen enkel voorstel, komt nooit op televisie en doet op Twitter niet veel meer dan zijn politiek leider retweeten. Wat doet een Kamerlid die al een jaar in functie is, maar geen portefeuille heeft? Volgens de PVV-website is Van den Born ‘liaison’, een soort coördinator van de verschillende fracties die her en der in het land functioneren.
Er is weinig reden aan te nemen dat Van den Born deze functie echt vervult: de PVV is los zand en de partij agendeert in de Tweede Kamer nooit thema’s die vanuit lokale of provinciale fracties zijn aangedragen. Wilders doet niet veel meer dan het berijden van zijn stokpaardjes. Zo komt de vraag op of de PVV wel een ‘liaison’ nodig heeft, of die ‘liaison’ echt iets doet, of dat de taak van een Kamerlid is en of Van den Born daar geschikt voor is. U raadt het al: het antwoord op al deze vragen is nee.
Als dit nog niet genoeg is, kun je ook aan de hand van de netwerken van PVV’ers eenvoudig laten zien dat Van den Born niet of nauwelijks een taak heeft. De vraag is dan: wie zou hij als ‘liaison’ met de PVV-Kamerfractie in contact moeten brengen? Wie zijn de politici die voor de PVV in het land actief zijn en welke mogelijkheden hebben zij om contact op te nemen met de Tweede Kamerfractie? Om hierachter te komen ben je een paar uur aan het zoeken, maar dan heb je ook wat.
De provincies
Laten we beginnen met de provincies. Er zijn twaalf provinciale PVV-fracties die kennelijk via ‘liaison’ Van den Born in contact kunnen treden met de fractie in de Tweede Kamer. In vier van deze fracties zit echter al een Tweede Kamerlid. Zo zit Willem Boutkan in de fractie in Flevoland, waardoor we in ieder geval kunnen concluderen dat de PVV daar geen ‘liaison’ nodig heeft. Boutkan is dat zelf. In Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland geldt hetzelfde, want daar is de provinciale fractievoorzitter tevens Tweede Kamerlid.
De andere provinciale fracties hebben weliswaar geen Tweede Kamerlid in de gelederen, maar wel iemand die afgelopen jaar richting Den Haag vertrok. In Drenthe was Nico Uppelschoten fractievoorzitter, maar hij zit inmiddels in de Tweede Kamer. In Friesland was Max Aardema fractievoorzitter, maar ook hij zit nu in Den Haag. In deze fracties hebben de leden dus een persoonlijke bekende in de Tweede Kamer waarvan ze het telefoonnummer hebben. Ook zij hebben geen ‘liaison’ nodig.
Als we dan ook nog bedenken dat de fracties in Groningen, Noord-Brabant en Noord-Holland worden voorgezeten door een zittend Eerste Kamerlid, is daar des te meer reden om Van den Born nooit te bellen. De connecties liggen er al zonder hem, een simpel gevolg van het feit dat de PVV veel landelijke politici uit de eigen Statenleden heeft gerekruteerd.
De gemeenten
Ligt dat in de gemeenten anders? Hooguit deels. In Dordrecht, Maastricht en Utrecht is het enige PVV-raadslid weggelopen, dus daar valt nog maar weinig te verbinden. Zo resteren dertig gemeenten waar een PVV-fractie functioneert. In drie daarvan – Den Helder, Hengelo en Westerwolde – zit een Tweede Kamerlid in de gemeenteraad. In Den Helder is dat Van den Born zelf, dus daar is hij per definitie ‘liaison’ met Den Haag, ook als de PVV dat niet als zodanig definieert.
Er zijn meer connecties: commissielid Eric Esser in Den Bosch zit ook in de Tweede Kamer, de fractievoorzitter in Den Haag is (of was) beleidsmedewerker bij de Kamerfractie en die in Lelystad is daar volgens zijn eigen opgave voorlichter. In Purmerend is een raadslid tevens politiek adviseur van staatssecretaris Vicky Maeijer, dus Nicole Moinat is vast weleens in de Tweede Kamer. In een behoorlijk aantal andere fracties is iemand vertrokken om Tweede Kamerlid te worden, waaronder Enschede, Landgraaf, Venlo, Zaanstad en Zoetermeer.
In zestien van de dertig lokale fracties hoeven de leden slechts een collega of recent vertrokken collega te bellen om in contact te treden met de PVV-fractie in Den Haag. Zo resteren veertien gemeentelijke fracties die geen directe relatie met de landelijke top hebben. Misschien kan Van den Born daar de rol van oliemannetje spelen. Het gaat in totaal dus hooguit om veertien van de 42 fracties die lokaal (30) dan wel provinciaal (12) actief zijn: een derde. Elders is Van den Born sowieso overbodig.
Een vreemde paradox: de PVV is groter dan ooit, los zand en een klein netwerk tegelijk. Daar zijn geen geformaliseerde tussenpersonen nodig: hier wil men gewoon niet met elkaar samenwerken terwijl men dat in theorie wel zou kunnen. Zouden raadsleden in gemeenten als Almelo, Arnhem en Urk echt geen telefoonnummer van een van de fractieleden hebben?
De praktijk
Hoe dit in de praktijk werkt, zien we in Heerlen. Hier functioneert een lokale fractie, maar is er geen directe dubbelfunctie met Den Haag en er is niemand recent naar de Hofstad vertrokken. Met iets meer denkwerk is er echter wel een directe band: de Heerlense fractievoorzitter Mart Bosch is ook Statenlid in Limburg en daar is ex-fractievoorzitter René Claassen dan weer vertrokken richting de Tweede Kamer. Ook Bosch kan dus direct een Kamerlid bellen, zonder tussenkomst van Van den Born.
De vraag is vooral of dat weleens gebeurt. Even luisteren naar de Heerlense fractievoorzitter. In Zuid-Limburg maakt men zich druk over de gedeeltelijke sluiting van het lokale ziekenhuis, waar de PVV in Den Haag vroeger boos over was, maar tegenwoordig gewoon aan meewerkt. Vorige maand kreeg fractievoorzitter Bosch daar in de gemeenteraad vragen over. Toen zei hij (op 1.57):
‘We [de PVV-fractieleden in Heerlen, CA] hebben helemaal geen invloed op de gedachtegang wat men landelijk doet. Wij zijn autonoom. Hier in Limburg (…), zeker in de gemeente Heerlen, doen wij wat wij willen en niet wat men landelijk wil. We volgen de grote lijnen wel, maar niet specifiek het stemgedrag landelijk.’
Vervolgens meldde Bosch nog even dat hij niets aan het stemgedrag van de PVV in de Tweede Kamer kan veranderen. Zomaar een idee: Bosch is een realist. Wilders gaat natuurlijk niet luisteren naar raadsleden die – daar ver weg in de provincie – hun zetel aan hem te danken hebben en aan niemand anders. Dat snappen de raadsleden intussen zelf ook wel en die trekken daarom rustig hun eigen lijn.
Zo komen we weer op de vraag wat ‘liaison’ Vincent van den Born de hele dag doet.
Beeld: Vincent van den Born tijdens een raadsvergadering in Den Helder in corona-tijd. Still uit livestream.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.