De bezoekers hebben er wat voor over: bijna vijftig euro plus ruim een half uur wachten in de kou. Angela Merkel komt donderdag haar memoires promoten in Amsterdam. Er staat een lange rij mensen voor de Lutherse Kerk, waar een soort monsterverbond van boekhandels, de uitgever, de Volkskrant en debatcentrum Spui25 een avond organiseert rond de voormalige bondskanselier. Als de deuren opengaan, staan we ons letterlijk te verdringen om naar binnen te mogen. 

Het massale maakt dit een soort popconcert voor intellectuelen. De organisatoren hebben Arnon Grunberg gestrikt om Merkel te interviewen. Hij doet dat op een manier die veel wegheeft van Adriaan van Dis: lange vragen waarin hij op gedragen toon de thematiek inleidt, die illustreert met een mooi citaat en dan een vraag stelt zodat de ondervraagde meteen terzake kan komen. Er is ook een verschil: Grunberg mixt dit alles met de stijl van Ivo Niehe. Hij zegt het zelf al: dit is geen avond om Merkel kritisch te bevragen. 

Je zou hierdoor de indruk kunnen krijgen dat Merkel een goed boek heeft geschreven. De recensies zeggen daar echter iets anders over. Ze heeft met haar assistent haar herinneringen opgetekend en dat heeft 700 bladzijden opgeleverd. In het boek doet ze hetzelfde als bij Grunberg: ze legt nog eens uit waarom het allemaal ging zoals het ging, waarom ze bepaalde beslissingen nam en waarom dat allemaal goed was. Kritische zelfreflectie – bijvoorbeeld of het slim was honderdduizenden Syriërs te verwelkomen of om Duitsland in een klap van de kernenergie af te halen – is er niet. 

Geen zelfkritiek 

Dat kan ook niet echt. Er is maar één politica die ooit zo’n boek schreef: Femke Halsema, die in haar memoires óók schreef waar ze hopeloos faalde. Merkel doet niet aan zelfkritiek en misschien waren haar besluiten – Oekraïne niet tot de NAVO toelaten, Russisch gas blijven importeren, Griekenland binnen de euro houden – te groot en te belangrijk om achteraf te zeggen: misschien had dat toch anders gemoeten. Het is sowieso te vroeg om daar zelf grote vragen over te stellen. Dat kan alleen als je voor een kleine partij in de Nederlandse oppositie zat. 

De bewondering is deze avond ook te groot. Als je bijna vijftig euro neertelt – de livestream schijnt vijftien euro te kosten – en de kou trotseert om Merkel Duits te horen praten, heb je waarschijnlijk geen zin in betweterij van Grunberg. Hij begrijpt dat. Kritiek bestaat even niet en zo ontstaat een avond vol bewondering, terwijl er ontzettend veel over Merkel en haar beleid te klagen valt. De hele dag is zo: vooraf aan haar optreden in de Lutherse Kerk ontvangt Merkel van uitgerekend Halsema een of andere prijs.

Voor die sessie in de ambtswoning kon je je niet inschrijven, maar we kunnen wel op Instagram zien dat de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman kinderlijk blij is dat ze Merkel heeft ontmoet. Beetje vreemd, want het besluit om de award uit te reiken is van het Amsterdamse college, waar Moorman dan weer zelf in zit, zodat je tot de conclusie zou kunnen komen dat zij min of meer zelf tot deze ontmoeting heeft besloten. Of de GroenLinks-wethouders ook stonden te dringen om op de foto te gaan is onbekend. 

Stoet BN’ers

Een hele stoet bekende en semi-bekende Nederlanders is kennelijk in de ambtswoning van de partij geweest, van Yoeri Albrecht tot Hedy d’Ancona en Roxanne van Iperen. Wie er welkom was en waarom is een raadsel. De lol was er niet minder om: Merkel heeft boeken gesigneerd. Toch vraag je je onwillekeurig af of ook Merkel daar veel lol aan heeft beleefd. Eigen schuld dikke bult: ze wilde zo nodig haar versie van de geschiedenis schrijven en dat heeft een prijs. 

Nu heeft Merkel er een medaille in haar prijzenkast op zolder bij, naast talloze andere onderscheidingen, oorkondes en aandenkens plus de warme herinnering dat ze met allemaal dolblije wildvreemden op de foto is gegaan. Grunberg herinnert ons eraan in welke grote steden Merkel al is geweest en dat ze daar wederom allerlei groten der aarde heeft ontmoet. Grote kans dat Merkel inmiddels verzucht waar ze in hemelsnaam aan begonnen is, maar er is goed nieuws: ze doet alleen wat hoofdsteden aan. 

Dan heeft ze wel weer genoeg lokale wethouders ontmoet. 

Beeld: Angela Merkel in gesprek met Arnon Grunberg. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.