Over ruim een maand heeft Amerika een nieuwe president en dus ook een nieuwe vicepresident. Van Trump weten we een heleboel, van zijn vicepresident een stuk minder. Dat treft: J.D. Vance gaf in 2016, toen hij nog volslagen onbekend was, zijn memoires uit. Hillybilly Elegy werd een enorme bestseller. In 2017 verscheen een Nederlandse vertaling. Die is weer helemaal actueel, nu Vance zo’n prominente rol gaat vervullen. Uit zijn levensverhaal kunnen we drie lessen trekken.

Eerst het verhaal zelf.

Een levensverhaal

Vance groeide op in de Rust Belt, een gebied in de VS dat decennia geleden vol zware industrie stond en een enorme aantrekkingskracht had op mensen van het platteland, die op zoek waren naar een baan en een beter leven. Die tijd is voorbij: de industrie vertrok en zo werden steden in deze regio naargeestige plekken. Bij Vance gaat het om Middletown, een stad in Ohio met 50.000 inwoners. Tegenwoordig een verpauperde plek met junks en dealers, waar pogingen om de stad nieuw leven in te blazen continu mislukken.

De mensen in deze streek worden door Amerikanen Hillbilly’s, Rednecks of White Trash genoemd. Vance beschrijft in zijn boek hun cultuur: familiebanden, seksisme, een hard gevoel voor humor, een ongezond leven en het ontbreken van een sociaal vangnet. Het gaat er hard aan toe: als iemand je moeder beledigt is dat een reden om die persoon om te leggen en mensen vinden het heel normaal een winkel te plunderen en personeel te bedreigen. 

Vance’s moeder heeft huwelijksproblemen en verslijt tijdens zijn jeugd talloze mannen. Vance heeft heel wat stiefvaders die maar tijdelijk in zijn leven zijn. Hij vraagt zich sarcastisch af of je de kinderen van je voormalige stiefvader ook onder familie moet rekenen. Zijn moeder is verslaafd, komt in een afkickkliniek terecht en doet een mislukte zelfmoordpoging. Zijn grootouders gaan scheiden en zijn opa is alcoholist. De politiek is ver weg: zijn opa stemt zijn hele leven maar één keer: op Ronald Reagan.

Drie lessen

Dit boek is een interessante kennismaking met de man die straks één hartslag van het presidentschap is verwijderd. We leren vooral waarom hij bij velen tot de verbeelding spreekt: van een arm gezin uit een achterstandsregio naar Washington DC is het ultieme voorbeeld van de Amerikaanse droom. Dat was hij overigens al: Vance studeerde aan Ohio State University en Yale, werkte voor een senator en werd advocaat. Zijn oma zegt in dit boek dat als iemand uit de familie het gaat maken, het Vance is. Nou, zeg dat wel.

Een belangrijkere les is sociologisch: Vance komt uit een regio die ooit fanatiek Democratisch was, maar in één generatie fanatiek Republikeins werd. Deze politieke voorkeur van arme Amerikanen wordt vaak slecht begrepen. Er verschijnen zelfs hele wetenschappelijke werken over. Vance houdt de verklaring simpel: hij denkt dat het heel ingewikkeld is om mensen onder deze omstandigheden te helpen, hooguit een beetje. Democraten lopen dus op voorhand tegen scepsis op.

Tot slot misschien wel de grootste vraag: waarom wil Vance dienen onder Trump, nadat hij aanvankelijk zijn criticaster was? Vance bekritiseert in dit boek weliswaar complottheorieën, maar heeft tegelijk soms maar weinig vertrouwen in politici, pers en wetenschap. Vaderlandsliefde heeft meer prioriteit en is Vance met de paplepel ingegoten. Voor buitenstaanders een ongemakkelijke verklaring, maar het is niet anders. Voeg daar wat ambities toe en je zit al snel in kamp-Trump.

Beeld: MAGA-petjes bij een Trump-rally in Atlanta. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.