Zwetst het partijbestuur van BBB maar wat, kan men geen tabellen lezen of is men bezig met het bevoordelen van vriendjes? Die vraag komt op bij het bekijken van de digitale ledenvergadering van afgelopen weekend. Een belangrijk onderwerp was de deelname bij de gemeenteraadsverkiezingen. Deze vinden plaats in maart 2026 en BBB wil daaraan meedoen, maar dat is niet zo gemakkelijk. Het blijkt ook lastig daar de leden de waarheid over te vertellen. 

We luisteren naar vicevoorzitter Florian Huiskamp die de gemeenteraadsverkiezingen kennelijk regelt. Hij legt uit dat BBB niet overal mee kan doen. Er zijn honderden gemeenten en dat heeft een enorm afbreukrisico. Hij heeft natuurlijk gelijk, al is de reden platter: BBB krijgt het simpelweg niet georganiseerd om overal mee te doen. Zo zijn we bij de vraag waar BBB wel en niet op het stembiljet komt te staan. Het doel is in veertig tot vijftig gemeenten mee te doen, aldus Huiskamp. 

Om het ingewikkelder te maken doet BBB dat op twee manieren. Deelname kan als BBB-afdeling, wat inhoudt dat er een echte BBB-fractie komt die onderdeel is van de partij. Het kan ook als BBBondgenoot. Dit zijn lokale partijen waar BBB veel mee gemeen denkt te hebben. Deze lokale partijen kunnen zich bondgenoot noemen en dat zou dan electorale voordelen op moeten leveren. BBB is van plan in maximaal tien gemeenten zelf mee te doen, in de rest met bondgenoten. 

Een mijnenveld 

Tot zover het plan, nu de vraag hoe gemeenten geselecteerd gaan worden. We zien hier een potentieel mijnenveld: in het hele land zijn op allerlei plekken BBB-leden die wel de gemeenteraad in willen. Een behoorlijk deel van hen gaat van het partijbestuur te horen krijgen dat dat er niet in zit: er komt in de eigen gemeente geen lokale fractie en ook geen bondgenootschap. Weg politieke ambities en dus leden boos, je kunt het allemaal zo uittekenen. 

Dat er nogal wat baantjesjagers op BBB afkomen staat vast. Onlangs vertelde BBB dat men mee gaat doen in Amsterdam. Na die aankondiging regende het sollicitaties, meldt Huiskamp. Beetje vreemd: hij lijkt dat een mooi effect te vinden terwijl het omgekeerde het geval is: alle mensen die bij partijen als CDA, VVD en JA21 uit de selectie zijn gegooid doen nu opnieuw een poging. Het is vrijwel ondoenlijk voor BBB om een goede selectie te maken, want Amsterdam is maar een van de vele gemeenten waar BBB mee wil doen. 

Dat loopt dus vrijwel zeker fout af.

Zeven bij zeven 

Huiskamp heeft iets bedacht om te bepalen welke gemeenten wellicht in aanmerking komen. Hij noemt dit de ‘zeven bij zeven regel’. BBB overweegt mee te doen in gemeenten waar de partij minimaal zeven procent van de stemmen heeft gehaald bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 en waar men minimaal zeven ‘in potentie geschikte kandidaten’ heeft om in de gemeenteraad plaats te nemen. Dat laatste kunnen we niet controleren, het eerste wel. 

Huiskamp komt met twee typen gemeenten: de zogeheten A-gemeenten die aan de zeven bij zeven regel voldoen en B-gemeenten waarbij de zeven procent bij de Tweede Kamerverkiezingen niet is gehaald maar waarbij er wel veel aanmeldingen zijn. We zien slides van de provincies waar steeds A- en B-gemeenten zijn uitgelicht. Het voert wat ver om het hele land te bespreken, dus laten we ons beperken tot de provincie Noord-Holland. De slide staat boven dit stuk. 

Iedereen met een klein beetje kennis van BBB weet dat Huiskamp hier onzin presenteert. Amsterdam is opeens een A-gemeente met minimaal zeven kandidaten en zeven procent van de stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen. Nou nee: hier haalde BBB maar één procent. Even de andere A-gemeenten controleren: in Den Helder 4,7% van de stemmen, in Amstelveen 1,8% en in Haarlem 1,6%. Nergens boven de zeven procent dus. 

netwerken

Dit is geen diepgaande onderzoeksjournalistiek. Er is op voorhand geen enkele reden om aan te nemen dat grootstedelijke gemeenten als Amstelveen en Haarlem enorme percentages BBB-stemmers kennen. Die zijn er simpelweg niet. Ook het relatief afgelegen Den Helder heeft andere voorkeuren – PVV – en ook dat ligt voor de hand, want de marinestad heeft niet het karakter van een plattelandsgemeente. Grootstedelijke problematiek is er des te meer. 

De verklaring waarom dit toch A-gemeenten zijn is niet ingewikkeld: er zijn al bondgenoten in deze steden. In Den Helder heb je afsplitsclub ‘Recht door Zee’, in Haarlem Verdonk-overblijfsel ‘Trots op Haarlem’ en in Amstelveen ‘Actief voor Amstelveen’. Huiskamp houdt een heel verhaal over een objectieve beoordeling, maar hanteert de door zichzelf gepresenteerde criteria niet en verzint percentages om bij de door hem gewenste gemeenten uit te komen. Want wees eerlijk: wat heeft BBB nou in Amstelveen te zoeken? 

De boodschap van het BBB-bestuur is niet te missen: vriendennetwerken gaan voor, niet de gemeenten waar BBB echt aanhang heeft. Leden worden voorgelogen over een zogenaamde objectieve totstandkoming van de selectie. Dat die lijst niet klopt en dat het er alle schijn van heeft dat deze slechts is ontstaan om bestaande contacten te plezieren, daar kunnen leden bij vergaderingen niet over klagen. Hoe moeten zij eigenlijk vertrouwen hebben in een bestuur dat tegen ze liegt?

Beeld: Slide bij de ledenvergadering van BBB. Still van YouTube.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.