BBB laat de ledenvergadering natuurlijk niet bederven door veehouders
Onwillekeurig denk je bij de ledenvergadering van BBB aan de crisis in de veehouderij. Zoals bekend moet de stikstofuitstoot omlaag en dat lukt maar niet. Tot niet zo heel lang geleden suggereerde Caroline van der Plas dat dat allemaal wel op te lossen zou zijn. Het was een van de redenen voor de enorme groei van BBB, die werd beloond met kabinetsdeelname. Nu heeft Nederland een landbouwminister van BBB, maar de veehouders zijn nog lang niet uit te problemen.
Het vorige kabinet had een fonds in het leven geroepen om boeren uit te kopen en zo de uitstoot te verminderen, maar BBB is tegen verplichte uitkoop. Weg fonds. Lang verhaal kort: waar in het verleden boeren een soort zachte landing werd geboden is die nu weg. Ondertussen stapelen de zakken mest zich op. Wat nu? Je zou denken: het zou goed zijn als BBB eens een ledenvergadering zou houden om deze thematiek te bespreken. Er zijn vast heel wat veehouders lid.
Dit brengt ons deze zaterdagmiddag bij een ‘digitale ALV’ van BBB. We kijken naar een studio in Doetinchem waar partijvoorzitter Erik Stegink ons welkom heet. Het is een soort talkshow-achtige setting met een tafel met hoofdgasten, met daaromheen wat publiek. Daar zitten dan weer wat BBB-kopstukken zoals Tweede Kamerlid Cor Pierik, fractievoorzitter in de Eerste Kamer Ilona Lagas en nog wat mensen. Leden? Die zijn nergens te bekennen.
Ledendemocratie
Veel mensen voelen niets bij de term partijdemocratie. Juist daarom kan BBB er een loopje mee nemen. Juist deze partij kan prima illustreren waarom interne democratie belangrijk is. BBB heeft in de begindagen heel veel steun gehad uit de agrarische sector. In alle BBB-plannen stond hoe belangrijk het was dat de boerenbelangen voortaan op een landelijk podium zouden worden uitgedragen. Dat was de belofte en zo werden mensen lid: ze gaven geld om dit mogelijk te maken.
Niet zo’n heel gekke vraag wat deze mensen voor hun lidmaatschap of donatie terug hebben gekregen. Het antwoord lijkt te zijn: bar weinig. Caroline van der Plas kan nu haar ijdelheid bevredigen in uiteenlopende programma’s en allerlei mensen uit het hechte BBB-netwerk – zoals Femke Wiersma en Henk Vermeer – kregen mooie baantjes. Heel fijn, maar wat kregen de mensen die de partij hielpen – of dat nou met een grote of kleine bijdrage was – daarvoor terug?
De veehouders in ieder geval niets. In een normale partij zouden leden een uitnodiging voor een publieke bijeenkomst krijgen waar ze vragen kunnen stellen, moties en voorstellen kunnen indienen en bestuurders indien nodig kunnen laten vervangen. Bij BBB niets van dat alles: de ALV is online en deze biedt een chatmogelijkheid. De leden kunnen vragen stellen en krijgen afhankelijk van de vraag meteen of na afloop antwoord.
Volledige controle
Van der Plas vindt het ‘dikke onzin’ als je deze vorm van interne ‘democratie’ bekritiseert. Dat komt waarschijnlijk omdat ze het woord democratie niet kan spellen. Als je leden online laat kijken naar een toneelstukje, is de communicatie asynchroon en kun je dus wel reacties krijgen, maar hoef je er niet op te reageren. Je doet dat alleen als het je uitkomt, niet op vragen waar je geen antwoord op hebt. Gedoe over de uitzichtloze positie van veehouders bijvoorbeeld.
Eigenlijk zegt Van der Plas het zelf al: vragen worden ‘meegenomen’. Het is een term die laat zien dat er geen directe interactie is, maar dat het BBB-bestuur zelf wel uitmaakt wat men met vragen doet. Een heel andere situatie dan als boze veehouders in de zaal zitten om te vertellen hoezeer zij worden benadeeld door de coalitieafspraken van Van der Plas en het beleid van haar vertrouweling Wiersma. Dat levert geen fijne beelden op en daar weten de marketeers van BBB dus wel raad mee.
Geen fysieke ledenvergadering dus. Leden kunnen bij de vergadering stemmen, bromt Van der Plas nog. Dat kunnen ze zeker, maar de vraag is of de leden een reële mogelijkheid wordt geboden een discussie te voeren over de koers. Die mogelijkheid is er niet en het is voor leden praktisch ondoenlijk om voorstellen in te dienen om de koers te wijzigen, omdat daarvoor nooit interne structuren zijn geschapen.
Caroline’s universum
Zo ziet democratie er in het universum van Van der Plas uit: er zijn Tweede Kamerverkiezingen geweest, BBB zit stevig in het zadel en leden hebben daarmee hun zin. Wat de coalitie inhoudelijk uitspookt en of dat past bij de doelen die er een paar jaar gelden waren, is iets anders. Ondertussen kun je zeggen dat alles prima gaat, want de leden klagen niet en dat klopt nog ook, want ze hebben helemaal geen opties om dat bij de ledenvergadering publiekelijk te doen. Ze kunnen alleen hun lidmaatschap opzeggen.
Het gaat hier om mensen die een bord in hun tuin hadden gezet om BBB te steunen, die hun netwerk mobiliseerden en die doneerden om Van der Plas in de Kamer te krijgen. Ze lopen nu tegen een muur op. Van der Plas kan met droge ogen beweren dat de ledenvergadering allerlei documenten zoals een klachtenregeling heeft goedgekeurd, in het volle besef dat dat voor leden natuurlijk secundair is. Heus niet onbelangrijk, maar het valt in het niet bij het grotere politieke doel van destijds.
Leden die iets wilden weten over de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 zijn deze ledenvergadering bediend, want er is allerlei informatie gegeven over hoe die deelname eruit gaat zien. Maar de boeren waar het aanvankelijk om ging zijn buiten beeld. Na vijftig minuten is de ledenvergadering weer voorbij en start een twee uur durend ‘politiek café’: wederom een soort veredelde talkshow maar dan zonder formele status, maar wel met BBB-gezichten die af en toe bier drinken. Het is ‘een soort feestje’ horen we Stegink zeggen.
Rara waarom zijn de veehouders daar niet bij uitgenodigd?
Beeld: ALV van BBB. Still van YouTube.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.