Wat is de lokale signatuur van Volt? Observaties uit Arnhem
‘Een open gesprek over politiek in Arnhem.’ Zo heet de avond van de lokale Volt-fractie, deze donderdag in de woonkamer van raadslid Marlies Neutkens. Volt is inmiddels twee en een half jaar actief in deze en negen andere gemeenteraden. De eerste voorbereidingen voor de verkiezingen van 2026 zijn alweer in volle gang. Een schrijver van het beleidsprogramma van 2022 meldt terloops dat het voorbereidingsproces wordt vereenvoudigd. Er is een werkgroep opgericht.
Bij de raadsverkiezingen van 2022 wilde Volt in ruim twintig gemeenten meedoen, maar dat werden er uiteindelijk niet eens de helft. Bij Volt hoor je continu dat het aantal gemeenten in 2026 wordt uitgebreid: Groningen, Haarlem, Leiden, Den Haag en Wageningen zijn de meest logische opties. De vraag is vooral of er voldoende kandidaten zijn en dan met name genoeg vrouwen. In Volt-jargon wil men immers ‘pariteit’: evenveel mannen als vrouwen.
In het naburige Nijmegen ging de deelname in 2022 om deze reden niet door, herinnert een aanwezige zich. Er waren geen vrouwen, al denkt een ander dat er eigenlijk ook nauwelijks mannen waren die echt in de gemeenteraad wilden. Er waren in Nijmegen vooral veel lijstduwers, maar daar bouw je geen fractie mee. Het probleem speelt bij alle partijen en dus zijn kandidaten overal welkom: een aanwezige twijfelt nog tussen Volt en GroenLinks-PvdA. De Volt-fractiemedewerker blijkt elders te zijn ‘weggekaapt’.
Duurzame mobiliteit
In Neutkens’ woonkamer zitten een kleine tien Volt-leden die opvallend vaak ambtenaar zijn. Wat doet Volt nou eigenlijk in Arnhem, wil een van hen weten. We horen dat de gemeente aan een ‘duurzaam mobiliteitsplan’ werkt: hoe gaat mobiliteit in de toekomst samen met een duurzaam en groen leefklimaat? Het komt erop neer dat voetgangers, fietsers en openbaar vervoer worden gestimuleerd. In Arnhem gaat men binnen de bebouwde kom dertig kilometer per uur rijden. Dat wordt gefaseerd ingevoerd.
Arnhem is voor Volt interessant, want dit is de enige gemeente waar de partij in de coalitie zit. Volt heeft volgens Neutkens ‘een dikke vinger in de pap’ gehad bij het mobiliteitsplan. Ze leest passages voor uit het Volt-verkiezingsprogramma die nu in het gemeentelijke plan staan. Of de Volt-vinger echt zo dik is geweest blijft desondanks een beetje in de lucht hangen. Een betrokkene zegt dat ‘het wel meevalt’. Een lid vraagt zich af wat hier precies Volt aan is. Wat is de lokale signatuur van de partij nou precies?
Een van de fractievolgers noemt het plan ‘innovatief’. Er komen ‘mobiliteitshubs’, een hip woord voor P&R-terreinen. Het idee is dat de auto uit de binnenstad zal worden geweerd en dat doorgaand verkeer voortaan om de binnenstad heen moet rijden. Het plan gaat over de lange termijn: de komende twintig jaar. Daarom zijn er ook fietsbruggen over de Rijn in opgenomen, projecten waarvan meerdere aanwezigen direct betwijfelen of ze er ooit komen.
Samenwerken
De Arnhemse coalitie heeft 24 van de 39 zetels en er doen zes partijen aan mee. Er zijn tegenwoordig vijftien fracties. De oppositie verwijt de coalitie vaak dat er niet wordt geluisterd. Daarom zijn de ‘meningsvormende vergaderingen’ heel belangrijk, meldt Neutkens. Daar kun je horen wat er bij de oppositie leeft. De identiteit van Volt is dat men graag samenwerkt. De fractie schrijft een amendement bij voorkeur met een fractie uit de oppositie. Neutkens is altijd op zoek naar dialoog.
Die ambitie heeft Volt inmiddels enigszins moeten bijstellen, want sommige oppositiefracties zijn nu eenmaal niet zo constructief, horen we. Sommige partijen zijn van nature erg bezig met incidenten, schreeuwerig gedoe en de korte termijn. Samenwerking is er wel met de rest van Volt, zo is het idee, maar we horen daar geen concrete voorbeelden van. De Arnhemse fractie kijkt vooral of de eigen standpunten overeenkomen met die van partijgenoten in de Tweede Kamer en Europa.
In deze regio werkte Volt als ‘Europese partij’ samen binnen ‘ANKER’, een afkorting voor Arnhem, Nijmegen, Kleef, Emmerich en een plaats met een R waarvan men de naam is vergeten. Deze Nederlandse en Duitse gemeenten kunnen samenwerken om grensoverschrijdende problemen aan te pakken zoals vervuild water dat Nederland instroomt, woningtekort in Nederland en leegstand in Duitsland. Samen kun je meer, zo is de gedachte, maar van al deze plaatsen heeft alleen Arnhem een Volt-fractie.
Dualisme
Volt is heel dualistisch ingesteld, zo horen we, want de wethouder vergadert niet met de fractie mee. Een lid wil weten of dat dan de Volt-signatuur is. Dat blijkt moeilijk te zeggen, want er is in heel Nederland maar één Volt-wethouder. Wel hebben andere Arnhemse coalitiefracties meer contact met hun wethouder dan Volt. Is de wethouder dan wel een echte Volt’er? Nou ja, hij is onderdeel van de coalitie en die spreekt met één mond, dus of hij echt als Volt klinkt is niet echt een aandachtspunt.
Volt wil ook de dialoog voeren met bewoners. Een eerste succes is een burgerberaad over afval. Dat onderwerp heeft een moeizame voorgeschiedenis en daarom was het heel geschikt voor deze werkwijze. Er moet een nieuw afvalsysteem komen. Er hebben 150 mensen meegepraat. De deelnemers gingen onder andere op excursie naar een afvalverwerkingsbedrijf. Ze hebben een advies uitgebracht waarvan niemand zich kan herinneren wat er precies instaat.
Indachtig dat Volt de kloof met de burger gaat dichten wil de fractie het advies in principe sowieso overnemen. De verantwoordelijke wethouder – niet van Volt – lijkt minder enthousiast. Hij laat momenteel bekijken of het advies überhaupt wel kan en financieel haalbaar is. Beetje laat, en dus is er iets faliekant misgegaan met het opzetten van dit tienduizenden euro’s kostende participatietraject, maar toch houdt Volt het positief: het is nou eenmaal een leerproces.
Tot zover de lokale signatuur van Volt.
Beeld: Volt-aankondiging in Arnhem.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.