De Groningse BBB-lijsttrekker Gouke Moes zit voor een berg hooi. Het is een paar weken voor de Provinciale Statenverkiezingen. Hij wil zich inzetten om het vertrouwen van mensen in de politiek waar te maken en te herstellen. Een mooi doel dat nog elke dag actueel is. Bij de bouw van een windmolenpark bij de Eemshaven bijvoorbeeld, als daar al tien jaar een principebesluit over is, maar BBB toch tegenstemt, nadat men in het coalitieakkoord heeft afgesproken het park door te laten gaan.

Een betrouwbare overheid, dat zal het vertrouwen in de politiek herstellen, maar nu even niet. Nu is de Groningse coalitie gevallen omdat de ChristenUnie heeft geconcludeerd dat de partijen toch wel hele verschillende ideeën hebben over wat een betrouwbare overheid is. De ChristenUnie meldt dat sommige coalitiegenoten moedwillig chaos boven betrouwbaarheid verkiezen en moedwillig de spelregels veranderen. Dat staat volgens de partij haaks op betrouwbaar bestuur.

Kiezers zijn op drift en maken nieuwe partijen vanuit het niets heel groot. In de provincies deed men dat in 2019 met Forum, in 2023 met BBB. De vraag is wie men eigenlijk in de provincie verkiest. Een ding is zeker: dat weet men eigenlijk nooit, welke partij het ook is. Zo komen bij partijen als FvD en BBB heel veel onbekende en onervaren politici – Gouke Moes? – op belangrijke posities terecht, alleen omdat ze achter hun populaire leider in Den Haag aanlopen. Hoe mis dat gaat, kunnen we nu weer eens zien.  

Ellende in het Noorden

Of eigenlijk: dat wisten we al een tijdje, zeker in Groningen. Moes kwam een tijdje geleden in het nieuws met zijn vergelijking tussen een regenboogzebrapad en hakenkruizen. Als je een regenboogzebrapad aanlegt waar vervolgens hakenkruizen op worden gekalkt is er volgens hem sprake van polarisatie: ‘jammer van beide kanten’. Hij nam zijn woorden terug. Zelfs als je gelooft dat het allemaal niet zo bedoeld was, is de enige logische vraag of de man überhaupt wel goed bij zijn hoofd is. Hij is fractievoorzitter.

Dit soort problemen spelen bij het Groningse BBB wel vaker. Henk Emmens was hier lijsttrekker voor een waterschap en mocht zich daarna melden als gedeputeerde. Hij houdt er standpunten uit de hoek van FvD op na over het WEF en corona-vaccins. Het ondersteunen van anti-wetenschappelijke nonsens is in het Hoge Noorden geen diskwalificatie voor een hoge functie. Twijfel wie er eigenlijk de agressor is in Oekraïne? Idem dito. Emmens is gewoon op zoek naar ‘een andere waarheid’.

In het Noorden zette men Henk Marquart Scholtz gewoon op de kandidatenlijst, een man die eerder Statenlid was voor FvD en na de incidenten met antisemitisme maandenlang moest nadenken of hij nog bij de partij wilde blijven. Stevig afstand nemen was er nooit bij. Hij weigerde zijn Groningse BBB-zetel want hij zit nu in de Eerste Kamer, waar hij deze week de ultra-conservatieve katholieken van Civitas Christiana ontving. Dat is een club die er o.a. een sport van maakt leugens over minderheden te verspreiden.

En dan hebben we natuurlijk ook nog dat Statenlid waarvan ik de naam niet meer noem, omdat deze er een gewoonte van maakt mij en anderen via e-mail en sociale media uit te schelden en te intimideren. Het enige goede nieuws is dat de man is opgestapt.

Patronen herkennen

Een buitenstaander kan natuurlijk zeggen: dit is een ratjetoe aan voorbeelden die niet per definitie veel met elkaar te maken hebben. Dat is maar half waar. De vraag is: hoe kwamen al deze lieden aan hun functie? Het antwoord is dat BBB dat proces helemaal niet in de hand had. Het maakt niet eens uit of BBB een tekort had aan geschikte mensen: er was óók een tekort aan mensen die konden inschatten of de kandidaten voldeden. Toen stond opeens een Statenlid tegen journalisten te schelden.

BBB werkte met provinciale teams waar men onderling bekeek of men geschikt was. De vraag binnen de teams was of je ‘het BBB-gevoel had’. Het probleem van die informele aanpak laat zich raden. In een provincie werden rechtsextremisten uitgefilterd omdat ze inhoudelijk niet bij de rest van het team pasten. Mooi, maar als onervaren extreem conservatieve lieden een groot deel van het team uitmaken valt er niets te filteren. De WEF-ideetjes van Emmens passen prima bij het conservatisme van Scholtz en Moes.

Kiezers weten niet op wie ze stemmen, de partij weet niet goed welke kandidaten worden verkozen. De lijsttrekker zit ondertussen voor een berg hooi en zegt dat het hem om vertrouwen in de politiek gaat, maar niemand weet wat de man precies bedoelt en doorgezaagd over zijn ideeën is hij ook al niet. Het punt is niet dat dit betekent dat alle BBB-Statenleden en -fracties brandhout zijn: het punt is dat als het allemaal goed afloopt, dit meer wijst op geluk dan op wijsheid.

Een ding staat vast: er is geen provincie met meer brekebenen dan Groningen. Wat de consequenties zijn als je met dit soort mensen een provincie gaat besturen, laat zich enigszins raden.

Beeld: Gouke Moes voor een berg hooi. Still van YouTube.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.