‘Om ons heen wordt een oorlogsapparaat opgetuigd. Onze politici zetten in op wapenwedloop en verdere escalatie. Oorloghitsende taal en roekeloze acties brengen ons naar de rand van een nucleaire oorlog. (…) Wij roepen de overheid op om zich weer in te zetten voor vrede. Voor diplomatie in plaats van escalatie. Voor de mensheid in plaats van de wapenhandel. Voor gesprek in plaats van geweld. Wij staan samen op in stilte voor vrede. We overstijgen partijpolitiek. Voor onze toekomst en die van onze kinderen.’

Heel even waan je je deze zaterdagmiddag in 2003. Toen werd de eerste flashmob georganiseerd: een grote groep mensen kwam samen op een plek om iets ongebruikelijks te doen, om vervolgens weer uit elkaar te vallen. Op de Dam in Amsterdam is deze middag een ‘flashmob voor vrede’, zo meldt de aankondiging. Er worden nogal wat mensen verwacht: ‘Wij zijn #VijfHonderdduizendVoorVrede’, zegt de organisatie, die de aanhangers oproept iets wits aan te trekken. 

Of je een flashmob op deze manier kunt aankondigen is al een beetje twijfelachtig, want de verrassing is zo wel weg. Toch is dit niet het grootste probleem. 

Oorloghitsende taal 

Deze oproep wordt verspreid door ‘de Vierde Golf’, een club van critici van het coronabeleid. Je weet dan eigenlijk al hoe laat het is. Op de website zegt de organisatie te strijden tegen de inperking van burgerrechten, afnemende sociale samenhang, toenemende kansenongelijkheid en afnemende duurzaamheid. Armen worden armer, rijken worden rijker en machtiger. Mooie doelen, maar dan nu de uitwerking op deze zonnige zaterdagmiddag op de Dam. 

Hoe verhoudt de vredesoproep zich tot deze doelen? De initiatiefnemers – die bezig zijn een bredere vredesbeweging op te zetten – noemen geen specifieke oorlog, maar het kan alleen om Oekraïne gaan, want dat land wordt door Nederland gesteund. Daar heeft de retoriek over ‘het optuigen van een oorlogsapparaat’ en ‘oorloghitsende taal’ betrekking op. De vijftig demonstranten staan een kwartier lang rond het monument op de Dam met bordjes met de tekst ‘peace now’.

Niets mis met vrede, maar klopt de analyse? De suggestie is dat iedereen die de oorlog in Oekraïne steunt even slecht is. Onzin, want Poetin is toch echt begonnen en Oekraïne verdedigt zich. Als het land geen ‘oorlogsapparaat’ zou hebben gebouwd, was men allang onder de voet gelopen, was Poetin aan de macht en is er alle reden te vrezen voor de levens van miljoenen mensen. Hoe zou het dan gaan met de burgerrechten, waar de Vierde Golf zo’n groot voorstander van is?

Diplomatie? 

De idee van deze flashmob is dat de overheid zich niet voor vrede inzet. Deze suggestie geeft blijk van een diep wantrouwen en een totaal gebrek aan elementaire kennis over wat de overheid doet. Alsof Westerse overheden niet alle diplomatieke mogelijkheden onderzoeken om het conflict te beëindigen. Diplomaten doen dat niet in talkshows, dus je moet een beetje vertrouwen hebben in hun goede intenties. Maar ja, deze flashmob bestaat uit corona-critici. 

Deze middag is een fantastisch voorbeeld dat de consumenten van desinformatie niet begrijpen dat ze worden misleid. En dus denken ze dat ze vrede bepleiten, terwijl ze eigenlijk Poetin zijn zin geven. Het gevolg zou een massamoord van enorme proporties zijn, maar ja, deze demonstranten denken nou eenmaal dat politici voor hun lol F16’s naar Oekraïne sturen. Als je zo fundamenteel wantrouwig bent ten aanzien van je eigen overheid, heeft Poetin je precies waar hij je wil hebben. 

Het goede nieuws: er zijn maar weinig mensen ingetrapt. Op de Dam staat ongeveer een tienduizendste deel van het aantal mensen waar de organisatie op hoopte. Het zijn er niet genoeg om de cirkel rond het monument te kunnen sluiten. Na een kwartier zijn ze weer weg. Of de vele voorbijgangers er iets van hebben gemerkt? Een paar meter verderop valt een BDS-stand meer op, al is het maar door de luidspreker die het leed van de Palestijnen onder de aandacht brengt. 

Overduidelijk geen goede dag voor Poetin. 

Beeld: flashmob op de Dam. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.