Voor het eerst in jaren hebben partijen anderhalf jaar de tijd om verkiezingen voor te bereiden, vertelt een vrijwilliger van Volt. Fijn, want zo kan de voorbereiding zorgvuldig plaatsvinden. Donderdagavond vindt in de Hallen in Amsterdam het lokale Volt-congres plaats. Het gaat over de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026. In 2022 deed Volt voor het eerst mee in tien gemeenten, waaronder Amsterdam. Overal werden zetels behaald, waaronder twee in Amsterdam. Hoe nu verder? 

Volt heeft een gedetailleerde planning gemaakt. De komende maanden kunnen leden een training krijgen om te zien of de gemeenteraad misschien iets voor ze is. Er is een landelijke projectgroep gestart en de afdelingen gaan de komende tijd bekijken waar de partij mee kan doen. Het idee is dat het aantal gemeenten gaat groeien. In Haarlem bestaan concrete plannen en een vrijwilliger stelt dat je andere steden gemakkelijk kunt toevoegen: Den Haag, Leiden en Wageningen zijn de meest voor de hand liggende voorbeelden. 

Terug naar Amsterdam. We leren Volt deze avond goed kennen. Er zijn veertig mensen, een zeer beperkt deel van de 2.000 leden, maar nog steeds meer dan bij vrijwel alle andere partijen. Amsterdam is de grootste afdeling van Volt Nederland, zo horen we, maar ook de grootste van de koepelpartij Volt Europa. Dat is dan weer niet zo gek, omdat Volt Europa wordt gedomineerd door Nederland. Nergens is Volt zo’n succes als hier. Dat maakt nieuwsgierig hoe het Volt in Amsterdam vergaat.

Oude ambities 

Een aspirant-bestuurslid refereert aan het marketingidee dat Volt ‘een Europese partij’ is. Volt vindt de EU het belangrijkste bestuursniveau en wil dat er veel meer wordt samengewerkt. Het roept meteen de vraag op wat zo’n partij op lokaal niveau zou moeten doen. Dat stelt hier in Amsterdam kennelijk nogal wat voor, want de aspirant-bestuurder zegt dat Volt Amsterdam kennis naar de rest van Europa zou kunnen exporteren: hier is ‘goede energie die Europa verder kan brengen’. 

We luisteren naar een ambtenaar van de gemeente Amsterdam die onderzoek heeft gedaan naar de opkomst bij lokale verkiezingen. Het is een alarmistisch verhaal: slechts de helft van de bevolking gaat stemmen. Sommige groepen gaan systematisch weinig naar de stembus. Migranten zijn een belangrijk voorbeeld. Opeens horen we een interessante invalshoek: veel migranten zijn naar Amsterdam gekomen om te werken. Je zou ze ook gewoon expats kunnen noemen. Ze stemmen nauwelijks. 

Een deel van deze groep komt uit de EU. Deze migranten mogen in hun nieuwe thuisland meteen meestemmen voor de gemeenteraad. Dat is goed voor de binding met de nieuwe plek waar ze wonen, zo is het idee, maar de praktijk is weerbarstig: deze groep blijft vaak juist thuis. De redenen zijn nogal basaal: ze weten niet dat er verkiezingen zijn, hebben geen idee waar de verschillende partijen voor staan en hebben ook weinig binding met de plek waar ze zijn gaan werken. Lokale politiek interesseert ze nauwelijks. 

Mooie ambitie 

Dit is een fantastische kans voor Volt: een Europese partij die enthousiast is over internationalisering en het prima vindt dat mensen van het ene naar het andere land verhuizen. Hier ligt een doelgroep waar Volt voor op kan komen en die door andere partijen niet of nauwelijks wordt bereikt of gerepresenteerd. Volt kan zelfs iets betekenen voor migranten van buiten de EU: zij hebben na vijf jaar in Nederland ook stemrecht voor de gemeenteraad. Ook zij worden maar nauwelijks vertegenwoordigd. 

Het probleem laat zich raden: Volt bereikt deze doelgroep ook maar nauwelijks. Raadslid Itay Garmy hoopt dat Volt in 2026 weer twee zetels haalt. Het zou nog beter zijn als er een of twee zetels bijkomen. Magere ambities in de stad waar een enorme, nog niet stemmende doelgroep aanwezig is. We horen dat er weleens activiteiten zijn geweest voor deze migranten, maar nooit systematisch. Er was weleens een Engelstalige bijeenkomst en er zijn ook weleens flyers vertaald. Er zit nu ook een niet-Nederlander in het afdelingsbestuur. 

Volt wil lokaal de democratie versterken, horen we Garmy zeggen. Volt is bezig met een burgerberaad, fractievoorzitter Juliet Broersen werkt aan een initiatiefvoorstel ‘participatief begroten’ en de partij denkt na over meedoen aan de verkiezingen van de stadsdeelcommissies. Niemand komt op het idee dat het betrekken van een hele grote groep niet-stemmers een veel grotere bijdrage aan de lokale democratie zou zijn. Als dat lukt, valt er voortaan meteen wat te exporteren naar elders. 

Beeld: algemene ledenvergadering van Volt Amsterdam. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.