Critici intimideren, dat heeft BBB van Forum afgekeken
Het was een week voor de eerste corona-lockdown. Een eeuwigheid geleden: niet alleen omdat corona ver achter ons ligt, maar ook omdat het de tijd was dat Thierry Baudet nog volle zalen trok. De vaderlandse journalistiek was massaal afgereisd naar de rechtbank in Lelystad, waar een kort geding plaatsvond van Baudet tegen Buitenhof. Een drukte van jewelste en we maakten ons allemaal druk of we wel in het benauwde zaaltje pasten. Het ging maar net.
In Buitenhof had presentatrice Natalie Righton een omstreden uitspraak gedaan. Ze zei dat Baudet heeft gezegd dat de EU een plan heeft het blanke ras te vervangen door Afrikaanse immigranten. Baudet had dat niet letterlijk gezegd, maar Buitenhof vond dat het een parafrase was. Baudet boos.
De uitkomst van de zaak was veelzeggend. De rechtbank oordeelde dat Rightons parafrase ‘gebrekkig’ was, maar niet onrechtmatig. Een politicus moet in het publieke debat meer accepteren dan een gemiddelde burger. Dat Baudet zelf al eens had gepraat over ‘een dominant blank Europa’ speelde daarbij mee. Er kwam geen hoger beroep, al suggereerde Forum dat wel heel even. De hele zaak had vooral meer bewustzijn voor Baudets onfrisse ideeën opgeleverd.
Terug naar vandaag
Dat brengt ons bij de actualiteit van vandaag. Sinds een paar jaar is Piet Lekkerkerk op Twitter actief. Hij is een burgerjournalist die zich zorgen maakt over de opkomst van extreemrechts. Lekkerkerk heeft ruim 19.000 volgers. Hij doet datgene wat journalisten vaak nalaten: ingewikkelde puzzels oplossen. Het levert bij tijd en wijle lange blogs op over partijen op de rechterflank. Ze gaan vooral over de financiën, een onderbelicht thema in het publieke debat.
Lekkerkerk schreef aanvankelijk over FvD, maar richt zijn pijlen tegenwoordig op BBB. Hij heeft zich momenteel vastgebeten in de vraag hoe BBB tot stand is gekomen en in hoeverre er verstrengeling is tussen BBB en het bedrijf van twee partijoprichters: het communicatiebureau Remarkable. Plat gezegd is Lekkerkerks stelling dat Remarkable aan BBB verdient, terwijl Vermeer en BBB claimen dat Remarkable BBB met een gift heeft ondersteund.
Als u weleens op Twitter rechtse politiek volgt, kent u Lekkerkerk waarschijnlijk wel. Laten we zeggen dat hij geen blad voor de mond neemt en zaken op zijn geheel eigen wijze formuleert. Zo noemt hij allerlei zaken fascisme, een term waar veel anderen in het publieke debat zich juist verre van houden. Uit zijn mond kunnen we optekenen dat BBB eigenlijk een vorm van klompenfascisme aanhangt. De meeste critici – ook ik – zijn veel terughoudender.
Een rechtszaak
Dit weekend werd bekend dat BBB-oprichter en Kamerlid Henk Vermeer aangifte tegen Lekkerkerk heeft gedaan. Het gaat om laster en/of smaad. Journalist Ton F. van Dijk zegt de stukken te hebben ingezien: er ligt dus daadwerkelijk een aangifte. Het is niet helemaal duidelijk waar deze betrekking op heeft, maar vermoedelijk gaat het over de herhaaldelijk door Lekkerkerk geformuleerde beschuldiging dat BBB een verdienmodel van Remarkable is.
Even afpellen. Op Twitter heeft Lekkerkerk meerdere keren om opheldering gevraagd aan Vermeer en die niet gekregen. Nu hoeft Vermeer natuurlijk op geen enkele vraag antwoord te geven, maar je vraagt je wel af waarom Vermeer Lekkerkerks verhaal niet heeft weerlegd. Dat is sneller, effectiever en goedkoper dan een gang naar de rechter. Daar komt bovenop dat de kans dat de rechter hierover gaat oordelen niet zo groot is. Grote kans dat Vermeer bakzeil haalt.
Als iemand aangifte doet, krijgt de beschuldigde persoon geen melding. Hij of zij komt dit pas te weten als de zaak wordt opgepakt. Normaliter zou Lekkerkerk dus niets van deze aangifte weten. Waarom zou Vermeer de aangifte in het publieke domein noemen, terwijl helemaal niet duidelijk is of er ooit een zaak komt? Het lijkt een ordinaire manier om Lekkerkerk tot zwijgen te brengen, precies zoals ook Baudet dat eerder met zijn critici deed.
Negeren kan ook
Het probleem van de stelling van Lekkerkerk laat zich raden: het is veel werk dit uit te zoeken en heel veel journalisten geven daar geen prioriteit aan. Tegelijk is het zeker dat er verstrengeling was van Remarkable en BBB – ze hadden hetzelfde rekeningnummer – en dat BBB liever geen controle heeft op de administratie: ook de leden controleren deze niet meer. Waarom dat allemaal kan, is vrij simpel: het interesseert vrijwel niemand iets. Behalve Lekkerkerk.
Je zou natuurlijk kunnen denken: laat Vermeer twitteren dat Lekkerkerk knettergek is. Dat zal ontzettend veel retweets opleveren van vrijwel iedereen die met BBB sympathiseert. De kans dat Lekkerkerk een groot publiek bereikt met zijn beschuldiging is nogal klein: hij is behoorlijk onbekend, er is een enorme desinteresse in dit onderwerp en iedereen die BBB een warm hart toedraagt zal hem sowieso niet serieus nemen, al is het maar omdat hij het steeds over klompenfascisme heeft.
Wat levert zo’n rechtszaak op? Een vergelijking met FvD doet wonderen. Henk Otten werd door Forum van financiële malversaties beschuldigd. Otten ging naar de rechter, heeft meerdere rechtszaken gewonnen en niemand weet dat. Stel dat er een rechtszaak komt en stel dat Vermeer wint. We zijn dan alweer een hele tijd verder. Wat is Vermeer dan precies opgeschoten? Waarom zou het grote publiek dan interesse hebben in weerlegde beschuldigingen die men tot dat moment helemaal niet kende?
Het is logischer te denken dat deze publieke aangifte een poging is kritische geluiden te smoren. Geheel in lijn met wat Lekkerkerk altijd al dacht, heeft BBB dat van Forum geleerd.
Beeld: Henk Vermeer in Op1. Still van YouTube.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.