Forumland wordt steeds kleiner
Of het gepland was, is niet helemaal duidelijk, maar op de dag van de installatie van het kabinet-Schoof en een wedstrijd van het Nederlands elftal kwam het nieuws naar buiten dat de enige Renaissance School van FvD sluit. Zo merkt niemand het op. Het is niet gelukt om rijksfinanciering te krijgen. De exploitatie kost simpelweg te veel geld. FvD wil nog wel kijken of er in de toekomst weer een nieuwe Renaissance School kan starten, maar daarvoor is eerst marktonderzoek nodig.
Van het idee dat er meer van dit soort scholen komen, naast dat ene Scoutinggebouw in Almere, is al lange tijd niets meer vernomen. Het is een interessante wending, want Thierry Baudet wist tot dusver altijd zelf het beste hoe de wereld in elkaar zit en dus wat mensen nodig hebben. Raar dus dat het ministerie kennelijk toch marktonderzoek wil. Dat is sowieso helemaal niet nodig: met een beetje logisch redeneren weet je hoe het met deze scholen afloopt.
De vraag is: hoe groot is de doelgroep voor scholen die zijn gestart door een extreemrechtse partij? Laten we kijken hoe goed FvD het idee van een markt – waar mensen vrijwillig voor Forums volksvertegenwoordigers, scholen, boeken of maaltijdboxen moeten kiezen – snapt.
Een politieke niche
Een aanwijzing vinden we in Vlaanderen. Daar was vorige week slecht nieuws. De Vlaamse tak van Forum heeft zich afgesplitst. Er blijkt nooit een zelfstandige FvD-organisatie in Vlaanderen te hebben bestaan. De vrijwilligers beklagen zich achteraf dat alles om het Nederlandse bestuur draaide en dat men voor alles toestemming aan de Herengracht moest vragen. Nu doet Forum niet mee aan de Vlaamse gemeenteraadsverkiezingen, terwijl de Vlaamse Europese verkiezingen ook al waren mislukt.
Het echec van FvD Vlaanderen is niet alleen het gevolg van ondoordacht opportunisme aan de Herengracht, maar ook van het niet willen begrijpen van de markt waar FvD zich begeeft. In Vlaanderen heb je allerlei soorten rechts. Als je normaal conservatief rechts wilt, ga je naar de N-VA, voor extreemrechts naar Vlaams Belang. Waar staat Forum precies? Rechts van extreemrechts, een positie waarvan je je kunt afvragen of daar überhaupt kiezers voor bestaan.
Eens zien. Hoe extremer je jezelf positioneert, hoe moeilijker het wordt om een grote groep mensen aan je te binden. Als er al een extreemrechtse partij is, is het lastig daar een succesvol, extremer alternatief voor te bedenken. Wat makkelijker is, is een gematigdere partij maken. Die spreekt op voorhand juist meer mensen aan, zoals Forum in 2019 heeft laten zien. Dat was de tijd dat Baudet gematigder overkwam dan Wilders. Toen was Forum voor centrumrechtse kiezers een alternatief. Nu per definitie niet.
Grote gevolgen
Het gevolg van deze FvD-positie begint goed zichtbaar te worden. Bij de Europese verkiezingen haalde Forum 155.187 stemmen, ongeveer 2,5 procent. Forum zit vanaf half juli daarom niet meer in het Europees Parlement en mist daarmee baantjes en inkomsten. Baudet probeert met vertalingen van zijn boeken een internationale markt te betreden en zoekt daarom aansluiting bij soortgelijke partijen elders. Maar die zullen Baudet voortaan links laten liggen, want FvD speelt in Brussel geen enkele rol meer.
Daar gaan weer wat extra inkomsten. Een beetje logisch denken levert steeds dezelfde conclusie op: in de hoek van Forum zitten vrijwel geen kiezers. FvD begon een alliantie met andere extreemrechtse partijen en daar zie je hetzelfde fenomeen. In Zweden is op de extreemrechtse flank de partij Zweden Democraten heer en meester, de radicale afsplitsing ervan – FvD-partner Alternative for Sweden – is niet in het Europees Parlement verkozen. Hoe zou dat nou komen?
Je kunt ook gewoon naar de Nederlandse situatie kijken. FvD haalde in juni dus 2,5 procent van de stemmen. Wat gebeurt er bij andere verkiezingen als FvD weer dat percentage haalt? De partij komt dan nog ruimschoots in de Tweede Kamer en nog net in de provincies. Ook liggen er kansen in grotere gemeenten waar de kiesdeler in procentuele zin relatief laag ligt, omdat er relatief veel raadsleden zijn. Maar in kleine en middelgrote gemeenten is FvD verloren.
Meer problemen
De verdere gevolgen laten zich uittekenen: minder zetels is minder subsidie, wat betekent: minder baantjes en meer interne onrust. Die is er al, in ieder geval bij JFvD, waar de jongeren er regelmatig op rekenen via Baudet aan een baantje te komen, maar die kansen worden steeds kleiner. Ook raadsleden en Statenleden zullen zich vroeg of laat gaan afvragen of ze met deze partij nog wel enige politieke toekomst hebben. Oudgediende Albert van Dijk in Friesland heeft zijn biezen al gepakt. De reden is onbekend.
De onrust zal groot zijn: de mensen die nog bij FvD zitten hebben alle extreme uitspattingen van Baudet geaccepteerd en blijven vroeg of laat met lege handen achter. Ze hebben allemaal niet over de grootte van de politieke markt nagedacht en ontberen invloed op de koers. Baudet lijkt sowieso niet in staat de koers te verleggen, plus het feit dat kiezers dat vermoedelijk ongeloofwaardig vinden. Je hoeft niet helderziend te zijn om te weten dat klaslokalen van zo’n partij leegstaan.
Zo zijn we bij alle andere plannen van Forumland. Met een steeds kleinere doelgroep wordt het steeds moeilijker bedrijven en gelieerde organisaties te laten floreren. De doelgroep voor de Renaissance scholen is te klein, de boeken halen steeds lagere oplages en voor vertalingen staat men in het buitenland niet in de rij. Of het wat toevoegt voor restaurants en sportscholen om in de Forum-app te staan, is steeds meer de vraag. Zelfs als ze blijven, zal de afdracht aan FvD alleen maar dalen.
Gokje: binnenkort eindigt ook het FvD-maaltijdboxenbedrijf.
Beeld: FvD’er Ralf Dekker prijst de Renaissance School aan. Still van YouTube.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.