Onzeker of bestrijding van antisemitisme aan JA21 kan worden overgelaten
De planning heeft vast iets met de Europese verkiezingen te maken, want JA21 staat op het punt uit het Europees Parlement te verdwijnen. Zaterdagavond organiseert de partij in het Prinses Theater in Rotterdam een symposium over antisemitisme. We worden welkom geheten door voormalig partijvoorzitter Adrien de Boer, die ons vertelt dat dit het grootste evenement is dat JA21 ooit heeft georganiseerd. Het lijkt erop dat alle aanwezigen langskomen voor de Britse schrijver Douglas Murray.
Een betoog
Murray spreekt bijna een uur, inclusief vragen uit het publiek. Het betoog laat zich slecht samenvatten, dus vraag ik in de pauze aan meerdere aanwezigen wat volgens hen de kern was en wat ze ervan hebben geleerd. De antwoorden zijn nogal alarmerend: het betoog laat zich inderdaad slecht samenvatten, zo vertellen meerdere JA21’ers. Echt iets nieuws hebben ze ook niet gehoord. Ze hebben vooral naar een uiteenzetting zitten luisteren die ze al eens eerder hadden meegekregen.
Murray praat over de gebeurtenissen op 7 oktober, zijn bezoek aan Israël en zijn contact met slachtoffers. Tevens bespreekt hij de protesten die sindsdien zijn uitgebroken. Er is een enorme toename van antisemitisme en dat valt in een lange traditie: de Joden worden eigenlijk altijd wel om iets gehaat. Soms is het omdat ze arm zijn, dan weer omdat ze rijk zijn. Eerst was het omdat ze geen land hadden, tegenwoordig is het juist omdat ze wel een land hebben. Het valt allemaal in een lange traditie.
Murray ziet twee groepen: de kwaden en de dommen. Laten we kijken naar de controversiële leus From the River to the Sea, Palestine will be free. De kwaden weten heel goed wat deze leus betekent, aldus Murray: ze willen de Joodse staat van de kaart vegen. Je hebt ook de dommen: ze schreeuwen een beetje mee en weten niet precies wat de leus betekent. Ze weten niet eens over welke rivier het gaat, schampert hij.
Veelkoppig fenomeen
Een belangrijk probleem van antisemitisme laat zich raden: niemand geeft ooit toe antisemiet te zijn. Na Murray luisteren we naar een panel en daarin komen de recente uitspraken van Mona Keijzer aan bod. Ze zei dat antisemitisme een belangrijk onderdeel is van de islamitische cultuur. Nu is er aangifte tegen haar gedaan vanwege groepsbelediging: veel moslims denken er anders over. Hoe zit het nu? Moeten we luisteren naar Keijzer of toch naar moslims? Hoe kunnen we weten wie gelijk heeft?
Het panel is interessant. Vooraf is gemeld dat er mensen zijn uitgenodigd die onafhankelijk zijn en dus niet per definitie het standpunt van JA21 verwoorden. Dat blijkt ook wel. We luisteren naar Boaz Caen, die dialoog tussen moslims en Joden stimuleert. Bij de protesten op universiteiten ziet hij mensen die om legitieme redenen protesteren tegen het regime van Netanyahu. Hij vindt het gevaarlijk al deze mensen antisemieten te noemen. Hij is er zelf nog niet één tegengekomen.
We luisteren naar een medewerker van het CIDI die meldt dat 7 oktober niet de oorzaak van het toenemende antisemitisme is, maar dat de aanvallen van Hamas wel als katalysator hebben gewerkt: antisemitisme is salonfähiger geworden. Hij stelt dat moslims niet vaker betrokken zijn bij incidenten dan niet-moslims. Hoewel je zou denken dat CIDI-cijfers in rechtse kringen onbetwist zijn, zijn er deze avond meteen vragen.
Wie bepaalt wat?
De CIDI-medewerker denkt dat aannames over antisemitisme een politiek instrument zijn om groepen tegen elkaar op te zetten. Een paar minuten later horen we andere panelleden zeggen dat antisemitisme en islamofobie onvergelijkbare zaken zijn. Opeens denk je: oh ja, we zijn bij JA21.
De vraag dringt zich op wie kan bepalen wat antisemitisch is, als de betrokken het zelf ontkennen. Hoe kunnen we weten dat Palestina-demonstranten antisemieten zijn als ze zelf zeggen dat het ze om genocide gaat? Murray suggereert dat er sprake is van een obsessie. De demonstranten maken zich nooit druk over de situatie in Soedan waar veel meer doden vallen. Op zich juist, maar er zijn natuurlijk zoveel conflicten en brandhaarden dat zelfs linkse demonstranten keuzes moeten maken.
Zijn mensen bij JA21 eigenlijk wel het meest geschikt om te bepalen wat antisemitisch is? Al deze mensen zaten ooit bij Forum. Inderdaad, ze vertrokken toen antisemitisme in de eigen gelederen niet werd aangepakt. Dat siert hen, maar het suggereert ook dat ze geen goed oog hebben om vroegtijdig antisemitisme te herkennen.
Wetenschap?
Dit symposium wordt georganiseerd door het wetenschappelijk bureau van JA21, vertelt Adrien de Boer aan het begin van de avond. Zie hier de verwording van het begrip wetenschap: het heeft er alle schijn van dat zo’n bureau vooral dient om de eigen standpunten nogmaals via een gesubsidieerde nevenorganisatie naar buiten te brengen, niet om echt iets te doen aan waarheidsvinding die beleidsvoorstellen kan onderbouwen. Maar ja, dan moet je onderzoek doen en rapporten schrijven in plaats van symposia organiseren.
Mocht JA21 nou echt geïnteresseerd zijn in een wetenschappelijke onderbouwing, heb ik wel wat vragen. Hoe kan het zijn dat zoveel FvD-politici die nu bij JA21 zitten jarenlang niets hebben gemerkt van het antisemitisme in eigen gelederen? Is er in die tijd sprake geweest van verspreiding van antisemitisme? Hoe en in welke mate? In hoeverre kan dit de betrokkenen worden aangerekend? Is er reden aan te nemen dat zij hun leven hebben gebeterd of is dat niet nodig?
Pas als je echt naar jezelf durft te kijken, ben je in de positie anderen de maat te nemen.
Beeld: Zaal bij aanvang van het symposium. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.