Veel Amsterdammers weten het waarschijnlijk niet eens, maar op de dag van de Europese verkiezingen is er een referendum over de hoofdgroenstructuur. Een paar borden in de stad kondigen de stemming aan en verder is het stil. Er is nauwelijks campagne voor het referendum, laat staan dat duidelijk is waar het precies over gaat. De ironie is niet te missen: dit is het eerste stadsbrede referendum in twintig jaar. Daarvoor liepen hoofdstedelijke referenda steevast uit op een mislukking. 

De hoofdgroenstructuur is een plan van wethouder Reinier van Dantzig (D66) dat beschrijft welk groen in de stad een beschermde status heeft. Het bepaalt welk groen sowieso in stand moet blijven: plekken waar bijvoorbeeld niet zomaar mag worden gebouwd. Amsterdam maakt onderscheid tussen beschermd groen en ander groen, dat deze speciale bescherming niet heeft. In het plan van de gemeente worden specifieke gebieden aangewezen en geclassificeerd. 

Een groep burgers heeft een referendum over dit document aangevraagd. De initiatiefnemers vinden dat het groen in de stad onvoldoende wordt beschermd. De hoeveelheid groen neemt grosso modo af en allerlei stukken ‘sjoemelgroen’ zijn nu tot hoofdgroenstructuur verklaard om dat te maskeren. Het gaat bijvoorbeeld om grote waterpartijen, sportvelden met kunstgras of verbindingsstroken die in de praktijk neerkomen op bijvoorbeeld de berm van de ringweg A10. Hoezo beschermd groen? 

Te veel uitzonderingen

De initiatiefnemers vinden dat er te veel uitzonderingen mogelijk zijn, met name in gebieden waar de stad de komende tijd wil bouwen. De officiële adviescommissie – TAC – bekijkt op welke manier voorstellen die de hoofdgroenstructuur aantasten door kunnen gaan. Er moet dan compensatie plaatsvinden. Een hele geruststelling voor mensen die het groen willen koesteren, zou je denken, maar de adviezen zijn niet bindend. Dat geldt overigens ook voor de uitslag van het referendum. 

Daarmee komen we bij het probleem van dit beleidsdocument en van het referendum. De tegenstanders hebben zowel gelijk als ongelijk. Het klopt wel dat de bescherming van het groen beter kan, maar dit is eigenlijk gewoonweg onmogelijk. Als de gemeente over een paar jaar toch ergens in het beschermde groen een bouwproject wil starten, kan dat gewoon. Er zijn door de hoofdgroenstructuur dan weliswaar allerlei hordes, maar de gemeente kan daar altijd weer een mouw aan passen.

Zo werkt politiek nu eenmaal: er zal altijd discussie blijven hoeveel groen nodig is, hoe het eruit moet zien en hoe je het kunt beschermen. Bescherming is per definitie voorlopig en nooit in beton gegoten. Zo bezien is het niet duidelijk of je voor of tegen de hoofdgroenstructuur moet zijn: het glas is altijd half vol maar ook halfleeg. Het blijft bij toekomstige bouwprojecten opletten of ze niet ten koste gaan van beschermd of onbeschermd groen, wat er ook in de hoofdgroenstructuur staat.

Deze week spraken Tinkebell en ik in onze podcast over het Amsterdamse referendum. Luister de aflevering hier. 

Beeld: video van de tegenstanders van de hoofdgroenstructuur. Still van YouTube (bewerkt). 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.