Het is stil in Nieuwspoort en dat is beslist geen toeval. Het is donderdagmiddag even na half twee en in de hal staat het team van Meer Directe Democratie (MDD). Verder is er eigenlijk niemand. Dat blijft zo als om twee uur de officiële presentatie van de MDD-kandidaten voor het Europees Parlement van start gaat. In de zaal zitten twee journalisten en twee mannen die zichzelf ‘burger’ noemen. MDD blijkt vijf kandidaten te hebben. Dat zijn er dus meer dan het aantal belangstellenden. 

MDD doet mee aan de verkiezingen voor het Europees Parlement. Eigenlijk is deze hele kandidatenpresentatie één groot misverstand. Het impliciete idee is dat je dit moet organiseren op een plek waar veel parlementaire journalisten zijn zoals Nieuwspoort, omdat er dan vanzelf media-aandacht komt. Dat is onzin, want parlementaire journalisten hebben geen interesse in het Europees Parlement, nauwelijks in de Europese verkiezingen en al helemaal niet in splintergroeperingen die daaraan meedoen.

Dorien Rookmaker 

MDD is het geesteskind van Dorien Rookmaker. Ik heb het even her en der voor u nagevraagd, maar deze naam doet bij vrijwel niemand een belletje rinkelen. Zie hier een slecht startpunt voor een eigen politieke beweging. Rookmaker komt uit de stal van Forum voor Democratie. Ze was in 2019 verkiesbaar voor de Eerste Kamer, werd verkozen en splitste zich al vrij snel af nadat ook Henk Otten FvD de rug had toegekeerd. Rookmaker vond dat Otten in zijn conflict met Baudet gelijk had. 

Rookmaker was de vierde kandidaat op de FvD-kandidatenlijst voor het Europees Parlement. Zo verwisselde ze de Eerste Kamer voor Brussel. Door zich niet aan te sluiten bij een Europese fractie, maakte ze zich politiek irrelevant en volstrekt machteloos. Toen splitste ze zich ook nog af van de partij van Otten, waardoor ze helemaal moederziel alleen voor zich uit zat te staren. Daarom sloot ze zich alsnog aan bij ECR, de fractie waar ook andere FvD’ers – die inmiddels ex-FvD’ers waren geworden – hun thuis hebben. 

Wat vervolgens de activiteiten van Rookmaker precies zijn geweest is niet zo duidelijk, maar ze hield zich in ieder geval bezig met hogesnelheidstreinen. Ze vindt dat daar echt in geïnvesteerd moet worden. In Nieuwspoort geeft ze me een flyer van een burgerinitiatief. Dat is dan weer een beetje gek, want de naam zegt het al: dit zou een initiatief van burgers moeten zijn, niet van Europarlementariërs. Ondertussen vraag je je af of de FvD-stemmers uit 2019 in hun naam een treinenlobby hadden verwacht, laat staan gewild. Directe democratie? 

Echte volksvertegenwoordigers 

Maar goed, nu is er MDD. Meer Directe Democratie heeft een logo, een website en er staan banners opgesteld. Rookmaker neemt het woord. MDD is geen partij, maar een platform, zegt ze. Volksvertegenwoordigers zijn tegenwoordig vooral partijvertegenwoordigers: hun loyaliteit ligt bij hun partij en niet bij de kiezer. Bij MDD is dit anders, want het is simpelweg geen partij. Er is ook geen programma en als de kandidaten straks verkozen zijn is er ook geen fractiediscipline. Ze hebben allemaal hun individuele, aansprekende visie. 

Zo krijg je met MDD onafhankelijke Europarlementariërs, denkt Rookmaker. In haar vier jaar in Brussel heeft ze zich gerealiseerd dat je hele andere volksvertegenwoordigers nodig hebt dan er nu zitten. Echte onafhankelijke geesten zijn dun bezaaid. Er is meer praktische kennis nodig en juist dat hebben de MDD-kandidaten te bieden. Zij zullen de macht gaan controleren, ieder vanuit hun eigen expertise en perspectief.

In de toekomst zal MDD ook op andere plekken verkiesbaar zijn, kondigt Rookmaker aan. Ze denkt onder andere aan de gemeenteraden. Zo kunnen overal losse kandidaten verkiesbaar zijn en gaan de mensen denken: ‘daar staat mijn volksvertegenwoordiger en die begrijpt mij’. Het is niet de bedoeling om zoals andere Europarlementariërs in grote fracties te verdwijnen, maar juist te laten zien dat goede ideeën echt impact kunnen hebben. Een vreemde redenering voor iemand die zelf ervaren heeft hoe irrelevant je bent als je niet ‘in een grote fractie verdwijnt’. 

A stemmen, B krijgen 

Wie zijn de kandidaten met die impactvolle ideeën? Naast Rookmaker staat Hester Bais, die naar eigen zeggen klokkenluider is en een dik boek schreef over de financiële sector. De derde kandidaat is voorzitter van de bond voor cannabisdetaillisten, de vierde toeslagenslachtoffer. Ze vroeg zich af wat de rol van de EU in deze affaire is, ging daarom op bezoek in het Europees Parlement en liep daar Rookmaker tegen het lijf. De laatste kandidaat is Rookmakers huidige assistent.

Bij MDD heeft iedere kandidaat een eigen blik op de werkelijkheid en deze hoeft niet hetzelfde te zijn als die van de rest. De twee burgers in de zaal zien het wel zitten, maar het is om talloze redenen een problematisch idee. Iedere kandidaat is onbekend, moet individueel campagne voeren en de journalistiek haalt zijn schouders op. De kans dat een kandidaat individueel de kiesdrempel haalt is ongeveer nul. Als de stemmen op alle MDD-kandidaten samen toch de kiesdrempel zouden passeren, krijgt Rookmaker vrijwel zeker de zetel. Dan krijgen we dus alleen een pleidooi voor treinen, niet al die andere perspectieven. 

MDD richt zich op de zestig procent van Nederland die niet stemt bij de Europese verkiezingen. Rookmaker denkt daarom dat de vijf kandidaten allemaal verkozen gaan worden. Daar zijn een miljoen stemmen voor nodig. Mocht het toch anders lopen, hebben de niet-verkozen kandidaten via Rookmaker toch een lijntje met Brussel. Bovendien delen ze sowieso allerlei uitgangspunten, dus die krijg je altijd, ook als alleen Rookmaker in Brussel belandt en de rest niet. 

Zo klinkt MDD aan het einde van de middag toch nog als een hele gewone partij. 

Beeld: Dorien Rookmaker (midden) met haar kandidaten. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.