Lokaal meeliften op de politiek leider? Dat gaat vanzelf mis
Nieuws van BVNL. De fractie in Apeldoorn wil zich omvormen tot een lokale partij. Het is een klein nieuwsfeitje waar weinig mensen interesse in hebben, al is het maar omdat ze niet in Apeldoorn wonen. Zelfs als je daar wel woont: BVNL is een klein partijtje dat de toon van het Apeldoornse debat niet of nauwelijks bepaalt. Alle reden dus om er je schouders over op te halen. Tegelijk illustreert dit nieuwtje op een prachtige manier hoe rechtse partijen op lokaal niveau functioneren.
Het wordt er in Apeldoorn niet overzichtelijker op. De raadsleden Antoon Huigens en Talitha Laros waren al nooit verkozen als BVNL, maar namens de partij Gemeentebelangen waar ze ruzie kregen met het bestuur. Toen liepen ze over naar Wybren van Haga. Later kwam FvD-raadslid Vivian Oosterhoff erbij. Nu willen de drie toch wat anders: een eigen partij. Hoe kunnen we dit verklaren?
Roerige geschiedenis
In oktober 2022 werd Huijgens, de lijsttrekker van Gemeentebelangen, geschorst door het partijbestuur. De bestuurders wilden dat iemand anders het politiek leiderschap op zich zou nemen. Huigens zag er een meningsverschil in over de politieke koers. Door zich bij BVNL aan te sluiten dacht hij ‘meer impact te maken’. Er zat groei in BVNL, verklaarde hij aan het AD. Inhoudelijk verschil maakte het niet: het programma zou er niet door veranderen.
Eigenlijk had Huigens zich sowieso bij BVNL willen aansluiten, maar door de ruzie ging alles sneller dan gedacht. Er was verbinding nodig met gelijkgestemden. Kritische vragen aan Huigens heeft het AD niet. Hoe dachten deze raadsleden meer impact te maken met BVNL? Die fractie was in de Tweede Kamer al irrelevant. Wat had dat voor impact moeten zijn? Wat dachten de Apeldoornse raadsleden aan deze verbintenis te hebben en wat zou Apeldoorn ervan merken? Niemand wist het.
Maart vorig jaar bedacht FvD-raadslid Vivian Oosterhoff dat ze zich ook bij BVNL wilde aansluiten. Ze herkende zich steeds minder in Forum. Ze zoekt graag verbinding in plaats van weerstand. BVNL is meer geïnteresseerd in het oplossen van problemen dan FvD, zei ze. Zo kon ze haar kiezers beter bedienen. Daar had ze natuurlijk een punt mee: als eenling in een gemeenteraad kun je maar weinig, zeker als je geen ervaring hebt.
Het loopt anders
Eind goed, al goed, zou je denken, maar het liep anders. Sinds november zit BVNL zit niet meer in de Tweede Kamer. Huigens vindt het achteraf eigenlijk niet zo’n goed idee om aan te haken bij een landelijke beweging. Het levert weinig op voor de Apeldoornse kiezers. Nu zegt hij dat de inwoners dringend vragen om lokale oplossingen voor problemen die de overheid zelf heeft veroorzaakt. Dit vraagt om een lokale politieke beweging. De koers blijft verder hetzelfde.
Maar als de inhoud van BVNL en van de nieuwe partij hetzelfde zijn, is dit natuurlijk geen reden om te vertrekken. Je kunt immers ook als BVNL aan die lokale problemen werken. Zou BVNL wellicht elke meerwaarde ontberen omdat men geen serieuze organisatie bouwde, geen eigen standpunten ontwikkelde, geen interne democratie organiseerde en geen werk maakte van het opleiden van nieuw talent? Vanuit Apeldoorns perspectief maakt de aansluiting bij BVNL simpelweg niets uit.
Een aansluiting als lokale fractie is logisch voor nieuwelingen die op eigen kracht geen zetels denken te halen of bang zijn anders politiek onherkenbaar te worden. Een verbond met een bekend iemand is dan logisch, maar alleen zolang die persoon bekend is. Nu Van Haga uit de Tweede Kamer is, is elke reden voor de samenwerking weggevallen.
Nul meerwaarde
De schijnwerper staat vaak op de pogingen van rechtse partijen om in de Tweede Kamer te komen, maar ze proberen lokaal ook voet aan de grond te krijgen. FvD zit in vijftig, BVNL in twintig en de PVV in dertig gemeenteraden. Eerder werden er al pogingen gedaan door onder andere Trots op Nederland. Er zijn wat lokale partijen uit voortgekomen, maar verreweg de meeste fracties en raadsleden zijn vanzelf weer in het niets verdwenen.
Als ergens in het land een lokale afdeling van het CDA of de VVD wordt opgericht, heeft dat een zekere meerwaarde. Je kunt je inschrijven voor de interne opleidingen, het partijsecretariaat bellen voor advies en anders wel een fractie in de naburige gemeente. Rechtse partijen – of ze nou FvD, BVNL of PVV heten – hebben nooit de interesse gehad zo’n structuur te bouwen. Het gevolg is dat raadsfracties alleen konden profiteren van een bekende leider en van niets anders.
Zo verdwijnen fracties vanzelf. De betrokkenen doen continu alsof er goede redenen voor deze verbintenissen zijn, maar die ontbreken eigenlijk altijd. De organisatorische winst ervan is voor zowel de lokale fractie als de landelijke partij nul. Het geeft lokale kandidaten vooral een relatief makkelijke manier om verkozen te worden. De landelijk leider krijgt gratis publiciteit bij ‘een overwinning’ van fracties die hij niet kent en waar hij verder niets voor hoeft te doen.
Zomaar een voorspelling: de komende twee jaar gaan alle lokale fracties BVNL verlaten.
Beeld: Van A naar B, op basis van het BVNL-logo.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.