BBB presenteert het Europese verkiezingsprogramma pas in april, maar de conceptversie ligt al op straat. BBBeter Europa – Er staat wat op het spel, heet het. Het is een werkje van 53 pagina’s, onderverdeeld in zeven hoofdstukken: over de EU zelf, energie, concurrentie, landbouw, veiligheid, migratie en financiën. Steeds beginnen de hoofdstukken met een visie, daarna volgen allerlei maatregelen. Wat u in ieder geval moet weten is dat het hoofdstuk Landbouw, natuur en visserij net even wat langer is dan de rest. 

Dit programma is vooral interessant omdat BBB zich in een spagaat bevindt. Moet de partij nou voor of tegen de EU zijn? Heel veel landbouwbeleid komt simpelweg uit Europa en daar kun je maar beter over meepraten, want anders sta je zelf op het menu, om Derk Jan Eppink te parafraseren. Boeren krijgen bovendien ontzettend veel geld uit Brussel. Tegelijk is de EU niet populair bij de bredere doelgroep en dus moet BBB een soort middenweg bewandelen tussen de huidige EU en het idee dat alles anders moet. 

De beste optie is: schrijf dingen op die sowieso niet kunnen. BBB wil ‘onbelemmerde machtsoverdracht naar Brussel beperken’. De gedachte dat de EU te veel macht heeft is legitiem, maar die machtsoverdracht is gebonden aan door Nederland gesloten verdragen. Als je die wil openbreken, moet je dat met de andere lidstaten uitvechten. Het Europees Parlement staat daarbuiten, terwijl daar verkiezingen voor zijn. Lekker vrijblijvend kritisch doen dus, want BBB weet dat er niets gaat veranderen.

Weinig welvaart

BBB blaast in dit conceptprogramma hoog van de toren dat het subsidiariteitsbeginsel leidend moet zijn: als lagere overheden iets kunnen reguleren, moet de EU van dat beleid afblijven. Prima uitgangspunt, maar de door BBB gewenste ‘rode kaart-procedure’ valt buiten de macht van het Europees Parlement. Dit geldt ook voor het voorstel om een Europese Senaat te vormen die wetgeving aan het subsidiariteitsbeginsel moet gaan toetsen. Het klinkt leuk, maar het komt er allemaal op voorhand niet. 

Als je de tekst goed leest kom je rare gedachtenkronkels tegen. Zo lezen we: ‘Europa [kan] geen middel zijn voor verdere globalisering, zolang deze schaalvergroting weinig welvaart brengt voor hardwerkende burgers en het platteland’. Totale wartaal natuurlijk, want als er iets welvaart heeft gebracht, is het de interne markt. Het gemeenschappelijke landbouwbeleid heeft het platteland bovendien zeker welvaart gebracht, hoe hard eurosceptici ook het omgekeerde roepen. 

Europees lijsttrekker Sander Smit weet best dat zo’n passage onzin is, want hij was jarenlang medewerker van CDA-Europarlementariër Annie Schreijer. Zelfs als de boeren last hebben van allerlei Europese regels heeft de EU voor hen ook voordelen. Of je het glas dan halfvol of halfleeg noemt, mag je zelf weten. Dat weet iemand als BBB-partijvoorzitter Erik Stegink – zelf varkensboer – ook wel. Het weerhoudt BBB er niet van het allemaal zo op te schrijven dat populistische stemmers het leuk vinden. 

Meer luchtfietserij 

Dat leidt tot luchtfietserij. BBB vindt dat regels over corporate sustainability te veel impact hebben. Deze wetgeving zou daarom op initiatief van het Europees Parlement moeten worden gewijzigd. Daarom wil BBB dat het Europees Parlement wijzigingsrecht krijgt. Het punt is niet eens dat het Europees Parlement zich deze bevoegdheid niet kan toe-eigenen. Belangrijker is dat dit – ongemerkt – een enorme machtsverschuiving naar Brussel zou opleveren waar populistische stemmers kippenvel van krijgen. 

De illusies die dit conceptprogramma serveert zijn eindeloos. BBB pleit voor landbouwgebieden waar minder regels gelden omdat ze een strategische sector zijn voor hoogwaardige en efficiënte voedselproductie. Deze boeren hoeven dan bijvoorbeeld niet te voldoen aan braakleggingsverplichtingen. Deze gebieden moeten door de lidstaten worden vastgelegd. Weer geen taak van het Europees Parlement en dat dit voorstel tot een immense hoeveelheid juridische procedures leidt, zegt BBB er niet bij. 

Dan schrijft BBB ook nog dat als de EU vasthoudt aan ‘generieke productieverlagende maatregelen’ de partij ervoor zal pleiten ‘om de nationale bevoegdheden terug te nemen’. Het is wartaal die daadkrachtig klinkt, maar de EU heeft op dit moment maar twee smaken: lidmaatschap of vertrek. Door Groot-Brittannië weten we dat er eigenlijk geen keuze is. Wat gek: BBB komt niet met een implementatievoorstel hoe de nationale bevoegdheden teruggenomen gaan worden. 

Gratis bier 

BBB vindt dat een sterke Europese economie vereist dat energie betaalbaar en betrouwbaar is. Daarom wil BBB de winning van relatief emissiearme fossiele energiebronnen zoals aardgas en schaliegas gedurende de energietransitie stimuleren. Nu worden deze brandstoffen vaak uit de VS gehaald. Volgens BBB moet de energiesector gestimuleerd worden te investeren in gaswinning binnen Europa. De partij maakte zich eerder druk over Groningen. Benieuwd waar de hernieuwde gaswinning gaat plaatsvinden.

Je zou denken dat bij BBB voldoende expertise is om te zien dat dit programma op allerlei punten onuitvoerbaar is en boeren en populistische stemmers slechts naar de mond praat. Met ruim 10.000 BBB-leden zou je stevige interne discussie verwachten: geen bestuurslaag is immers zo belangrijk voor boeren als Europa. Zo wordt het programma wellicht realistischer en kan Sander Smit straks daadwerkelijk van meerwaarde zijn voor het platteland en iedereen die daar woont en werkt. 

Zo gaat dat bij BBB niet. De leden hebben dit conceptprogramma nooit kunnen lezen. Ze hebben er alleen bij de ledenvergadering van 16 maart een presentatie over gekregen. Al voor deze vergadering gaven ze het bestuur een mandaat om het programma op een later moment vast te stellen. Ze hadden op dat moment niet eens basale kennis van wat erin zou staan. Zo zien we maar weer: BBB is helemaal geen lobbyclub voor de agrarische sector. Zo’n organisatie zou zijn huiswerk immers beter én serieuzer doen. 

Beeld: omslag concept-verkiezingsprogramma BBB Europa (bewerkt). 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.