De sessie zit verstopt in het programma van het ChristenUnie-congres in Apeldoorn. Een van de deelsessies is van ‘het veelkleurig netwerk’, een naam waarvan een van de aanwezigen meteen zegt dat hij deze nooit zou kiezen. Dit is een partijnetwerk voor christenen met een migratieachtergrond. De sessie gaat over migrantenkerken. De ChristenUnie gaat door barre tijden, maar deze kerken zijn een lichtpuntje: een potentiële groeimarkt. Er zijn ongeveer twintig mensen.

Geert Wilders heeft een enorm effect op het Nederlandse publieke debat, zo merkt een partijlid op. Dat debat wekt vaak de indruk dat bijna alle migranten moslim zijn. Dat is niet zo: veel migranten zijn juist christen, zoals uit Eritrea en Syrië. Ze werden soms ook om die reden vervolgd. De grote vraag is waar zij in Nederland politiek onderdak kunnen vinden. Bij de ChristenUnie zijn ze nadrukkelijk welkom. Zouden ze zich er ook echt aansluiten?  

Migrantenkerken

Er zijn vier sprekers. Ze gaan allemaal voor in een kerk die vooral of uitsluitend door mensen met een migratieachtergrond wordt bezocht. Een man die geboren is in Suriname woont al lange tijd in Nederland en gaat nu voor in een kerk in Hoofddorp. Een man uit Nigeria leidt een kerk in Zoetermeer voor een diverse groep mensen. Hij wil nadrukkelijk geen Nigeriaanse kerk, want we zijn hier in Nederland, zo legt hij uit. 

Een man uit Amsterdam Zuidoost is met zijn vrouw een kerk begonnen in Almere Poort. De 250 gelovigen komen samen in de aula van een school. Een vrouw uit de Filipijnen vertelt dat ze voorgaat in een kerk met vijf vestigingen, waaronder in Amsterdam en Arnhem. De 500 gelovigen hebben zeventien verschillende nationaliteiten. 

Deze migrantenkerken hebben volop overeenkomsten met Nederlandse protestanten: ze zijn allemaal anders en voor een buitenstaander is het volstrekt onduidelijk in hoeverre ze overeenkomen, of juist niet. De link met de ChristenUnie is daarmee volstrekt helder: een partij van christenen die soms progressief zijn, soms conservatief, en zo de breedte van de christelijke familie illustreren. Zoiets als: ieder zijn eigen christendom en de ChristenUnie voor ons allen. 

Afstand tot de politiek 

De gespreksleider wil weten of deze gelovigen ook met politiek bezig zijn. We horen dat er betrokkenheid is, maar dat politiek geen dagelijks gespreksonderwerp vormt. Politieke thema’s dringen zich wel nadrukkelijk op. De vrouw uit de Filipijnen komt veel in aanraking met ongedocumenteerden. Ze kent de weg naar politieke partijen niet goed. Dat laatste is een bredere klacht: de man uit Nigeria vertelt dat zijn gelovigen denken dat de Nederlandse politiek er niet echt voor hen is. Ze weten niet goed hoe deze werkt. 

Veel migrantenkerken hebben huisvestingsproblemen. De man uit Almere Poort heeft moeite de instanties te vinden die met de huisvesting kunnen helpen, aangezien zijn kerk uit zijn jasje groeit. Er zijn inmiddels dubbele vieringen, want de zaal is te klein. De Filipijnse vrouw is al vijftien jaar met huisvesting bezig. Ze kreeg het advies naar Hilversum te gaan, terwijl haar gelovigen in Amsterdam wonen. De man uit Hoofddorp zegt dat er alleen ruimte is in bestaande kerken. Alleen als er een leeg komt te staan, ontstaan mogelijkheden. 

Zo komen allerlei zaken samen: kiezers met problemen die om een oplossing vragen, maar die weinig met politiek bezig zijn en de weg niet kennen. Ze hebben ook niet automatisch een partij die hen vertegenwoordigt. Op veel partijen is wel iets aan te merken: Denk is te islamitisch, Bij1 te links, het CDA te seculier en de SGP te eenzijdig gericht op de eigen zuil. De ChristenUnie blijft als enige over, maar ook deze staat lang niet altijd op hun netvlies. 

Weer problemen 

Deze analyse heeft de ChristenUnie al heel lang geleden gemaakt, zo legt een aanwezige me uit. Het heeft soms geleid tot een zichtbaar verband met deze doelgroep: de entree van gekleurde Kamerleden, die daarmee ook hun achterban meenamen. Vroeger had de ChristenUnie Cynthia Ortega, tegenwoordig Don Ceder. Hij is een waar succesnummer: hij is zo populair in Amsterdam Zuidoost dat de ChristenUnie onder zijn lijsttrekkerschap zelfs even in de Amsterdamse gemeenteraad verzeild raakte. Nu zit hij in de Tweede Kamer. 

Dit is echt een groeimarkt, zegt een van de leden nog een keer. Tegelijk valt dat tegen. De belangrijkste les van deze middag is dat christenen met een migratieachtergrond erg lijken op christenen zonder die achtergrond. Ze stemmen niet per definitie op een christelijke partij, hoe graag de ChristenUnie dat ook wil. Met hen in contact komen blijkt bovendien even lastig als met de rest van het electoraat. Een partijlid vraagt zich hardop af hoe de ChristenUnie zich met deze doelgroep kan verbinden. 

Een vreemde vraag als je al jaren geleden deze analyse hebt gemaakt.

Beeld: ChristenUnie-prullaria bij het congres in Apeldoorn. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.