Wat niet deugt aan Hart voor Den Haag
Wat is nou de reden dat Richard de Mos zo populair is in Den Haag, vraag ik een oud-medewerker van BVNL, de partij van Wybren van Haga. De Mos doet aan ‘ombudspolitiek’, luidt het antwoord. Dit betekent dat je altijd bij De Mos’ partij Hart voor Den Haag langs kunt komen, dat de partij naar je luistert en probeert je problemen op te lossen. Andere partijen gaan alleen bij verkiezingen de straat op om in gesprek te gaan, De Mos doet dat permanent. Zo werd zijn partij de grootste van Den Haag.
Het is dinsdagavond in de Uithof, een megalomaan sportcentrum aan de rand van de stad. Hier organiseert Hart voor Den Haag een rally voor de gemeenteraadsverkiezingen die over precies twee jaar worden gehouden. Dit is de aftrap van de verkiezingscampagne, horen we. Dat klopt niet helemaal: als Hart voor Den Haag continu aan ombudspolitiek doet is de partij eigenlijk permanent op campagne en dan wordt er vandaag dus ook niets afgetrapt. Zou het om fundraising gaan?
Dat hier een oud-medewerker van BVNL rondloopt, is niet vreemd. De Mos werkte bij BVNL. Hij zoekt al langer politiek onderdak op landelijk niveau: eerst bij de PVV, toen als lijsttrekker van Code Oranje en daarna bij Wybren van Haga. We weten hoe dat allemaal is afgelopen. Inmiddels is De Mos zelf een magneet voor politici zonder partij: we zien in de Uithof oud-gezichten van BVNL en Code Oranje, Rita Verdonk is tegenwoordig raadslid bij De Mos en afgesplitst JA21-Statenlid Toine Beukering is ook van de partij.
Een bewogen geschiedenis
Even het geheugen opfrissen: De Mos is in Den Haag al langer populair. Hij werd in 2018 wethouder. Een jaar later werd hij van zijn bed gelicht vanwege corruptiebeschuldigingen. Hart voor Den Haag werd uit het college gegooid en er volgde langdurig onderzoek. De rechter sprak De Mos en zijn medeverdachten vrij. Over een week dient het hoger beroep. Opeens is het doel van deze rally een stuk duidelijker: deze dient om De Mos te steunen bij zijn aanstaande rechtszaak.
We horen deze avond telkens dat er dinsdag – voorafgaand aan de zitting – een demonstratie is. De meer dan honderdvijftig aanwezigen – het exacte aantal is slecht vast te stellen – worden meermaals opgeroepen te komen. We kunnen ook shawls kopen voor de demonstratie. Ze kosten twintig euro. De Mos hoopt duidelijk op een enorme oploop bij de rechtbank en dat zou nog weleens kunnen lukken ook: Hart voor Den Haag heeft achthonderd leden. Dat is een immens aantal en het is groeiende.
We horen de advocaat van De Mos – Peter Plasman – op het podium de onschuld van De Mos bepleiten en columnist Jan Dijkgraaf komt vertellen dat hij hoopt op een goede afloop. Hij gaf eerder een boek uit van De Mos met dezelfde strekking. Eigenlijk is de onschuld van De Mos helemaal geen vraag, maar een feit, zo leren we. De rechtbank heeft de beschuldigingen van corruptie in de prullenbak gegooid en iedereen heeft er het volste vertrouwen in dat de rechter dat in hoger beroep weer zal doen.
Problematische giften
De zaak van De Mos komt erop neer dat ondernemers meerdere donaties aan zijn partij hebben gedaan en dat de vraag is of De Mos en zijn partij daar iets voor terug deden. Volgens De Mos doneerden ze geld aan Hart voor Den Haag uit goede bedoelingen: ze hebben het beste met de stad voor, vinden dat de partij goede dingen doet en hopen dat De Mos dat blijft doen. Ze hebben er geen direct persoonlijk voordeel van. Wel vinden ze het fijn dat De Mos Den Haag in het algemeen mooier maakt.
De rechter heeft De Mos gelijk gegeven en denkt dat de gulle gevers goede intenties hadden. Het Openbaar Ministerie wil nu een hoger beroep. Uit dit verschil van mening kunnen we een simpele conclusie trekken: dit conflict is niet beslecht. Er bestaan verschillende interpretaties hoe Hart voor Den Haag met donaties omging en of dat door de beugel kan. Een expert zei na de vrijspraak dat de zaak laat zien dat er duidelijkere regels moeten komen. Dat lijkt geen overbodige luxe.
Twijfel is er. We horen een AD-journalist – die een podcast over De Mos maakt – zeggen dat hij zich wel iets bij de bezwaren kan voorstellen. De donateurs en de partij ‘zaten wel heel erg dicht op elkaar’. Hij kan zich voorstellen dat dit het Openbaar Ministerie ‘heeft getriggerd’. Dit is de enige twijfel die we horen. Nadat de journalist deze heeft uitgesproken, haast spreekstalmeester Ralph Sluijs zich om te zeggen dat De Mos is vrijgesproken. Klopt, maar de meningsverschillen blijven.
Tegen de rechter
Zo dringt zich een nare interpretatie op. Leden van Hart voor Den Haag gaan demonstreren bij de rechtbank, er is een lied met de tekst dat De Mos ten onrechte is beschuldigd, De Mos praat over ‘een politiek proces’ en Plasman over de kosten van de rechtsgang. We worden opgeroepen te doneren. De aanwezige leden die het programma van Hart voor Den Haag steunen worden gestimuleerd vooraf kant te kiezen in een juridisch conflict dat niet is beslecht. Wat De Mos met de donaties deed, weten ze helemaal niet.
Dit is de klassieke benadering van radicaal rechts: het ondermijnen van vertrouwen in democratische instituties, waaronder de rechtspraak. Bij deze campagneaftrap gaat het vrijwel alleen over de rechtszaak. Natuurlijk denkt De Mos onschuldig te zijn en dat hij dat overal bepleit is logisch, maar waarom de leden van Hart voor Den Haag tegen justitie moeten worden opgestookt blijft een raadsel. Ze zouden het natuurlijk ook bij het volste vertrouwen in de onschuld van De Mos kunnen laten.
De Mos zegt dat landelijke partijen subsidie krijgen en lokale niet. Dat klopt en dat is ongewenst. De Mos suggereert zo dat Hart voor Den Haag wel op zoek moet naar donateurs. Invoelbaar, maar hoe je vervolgens met die donateurs omgaat, in hoeverre je je in een grijs gebied begeeft en of je je leden tegen justitie opstookt is iets anders. De Mos kan natuurlijk ook zeggen: er zijn kennelijk twijfels gerezen over onze goedbedoelde omgang met donateurs, wat moeten we doen om deze discussies in het vervolg te voorkomen?
Dat doet De Mos nadrukkelijk niet.
Beeld: katheder op het podium in de Uithof. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.