Het is een opvallend klein zaaltje in Nieuwspoort, maar alle belangrijke media zijn er: het Reformatorisch Dagblad en het Nederlands Dagblad. SGP-partijvoorzitter Dick van Meeuwen heet ons welkom. Vrijdagochtend presenteert de partij het verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen. Zelden waren deze zo spannend. In 2019 deden SGP en ChristenUnie nog samen mee. De combinatie haalde twee zetels. Een mooi resultaat, maar de samenwerking is verleden tijd. 

De ChristenUnie beëindigde deze jarenlange coalitie omdat de partijen te veel uit elkaar zijn gegroeid. Het gevolg is dat ze allebei uit het Europees Parlement kunnen verdwijnen. Waar ze in 2019 de kiesdrempel nog ruimschoots haalden, is het maar de vraag of ze dat zelfstandig dit jaar weer doen. De SGP waarschuwde er destijds al voor. De nieuwe situatie leidt tot een enorme hoeveelheid rekenwerk: hoeveel stemmen zijn er nodig om te worden herkozen? 

Bij de verkiezingen van 2019 bedroeg de kiesdeler 211.454 stemmen. De combinatie ChristenUnie-SGP kreeg 375.660 stemmen, waarvan bijna tweederde op lijsttrekker Peter van Dalen (ChristenUnie). De huidige SGP-lijsttrekker Bert-Jan Ruissen stond op de tweede plek en moest het doen met 44.416 stemmen. De SGP troost zich met de gedachte dat bij de Tweede Kamer 217.270 keer op de partij werd gestemd. Als al die stemmers in juni weer naar de stembus gaan, blijft Ruissen in Brussel.

Christelijke rem 

Het is verstandig je niet rijk te rekenen. De opkomst bij de Europese verkiezingen ligt steevast laag en als er één groep is die de stembus mijdt, zijn het EU-critici, die het nut van het Europees Parlement altijd hebben betwist. Probleem voor de SGP: de achterban is behoorlijk kritisch. Hoewel dit de SGP een uniek profiel geeft naast de eurofielen van de ChristenUnie en het CDA, lijkt het niet erg waarschijnlijk dat alle SGP-stemmers voor de Tweede Kamer in juni weer naar de stembus gaan. 

We gaan echt een opkomstcampagne voeren, zegt Ruissen. Ondertussen probeert de partij alle doelgroepen op de christelijke, rechtse en EU-kritische flank te bedienen. Het verkiezingsprogramma heet ‘Terug naar de kern’, een verwijzing naar zowel een kleinere Europese Unie die geen superstaat is, als een uitdrukking van het feit dat Gods woord bij de SGP altijd centraal staat, dus ook bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De leus doet min of meer hetzelfde: Stem christelijk, rem Europa. 

Ruissen denkt dat de titel van het programma ook ‘Terug naar de kerk’ had kunnen zijn, maar daar gaat de politiek nou eenmaal niet over. De maatschappij drijft af van de christelijke wortels en daarom geeft de SGP een weerwoord. Van Meeuwen valt Ruissen bij met de frase dat er steeds meer ‘onchristelijke voorstellen’ uit Europa komen, zoals inmenging in ethische kwesties zoals abortus. Het weerwoord van de SGP bestaat uit drie speerpunten. 

Speerpunten 

De SGP wil ten eerste aandacht voor christelijke waarden. Er is selectieve aandacht voor de mensenrechten, want vervolgde christenen krijgen maar weinig aandacht. De SGP wil abortus niet als grondrecht erkennen, Israël steunen in de stijd tegen Hamas en meer aandacht voor antisemitisme. Landen moeten bovendien zelf bepalen wat ze onder haat zaaien verstaan, niet de EU, want dan loop je het risico dat dit de godsdienstvrijheid inperkt, zegt Ruissen cryptisch. 

Een tweede prioriteit is een beperkt Europa. Het initiatiefrecht voor wetgeving moet bij de lidstaten liggen, niet bij de Europese Commissie die steeds weer nieuwe bevoegdheden naar zich toetrekt. Lidstaten moeten het veto-recht behouden en Ruissen noemt een hele lijst thema’s waar de EU zich niet mee bezig mag houden, van cultuur, zorg tot onderwijs. Met defensie wel, maar alleen onder de vlag van de NAVO. En ook met migratie, want de instroom van asielzoekers moet naar beneden. 

Tenslotte moet de EU ruimte bieden voor ondernemerschap. Dat is onder de green deal van Frans Timmermans veronachtzaamd. De regeldruk moet naar beneden, over handelsverdragen als CETA en Mercosur is Ruissen kritisch en er moet een hoop gebeuren om vissers een betere toekomst te geven. Bovendien moeten de boeren beter beloond worden voor hun inspanningen op het gebied van biodiversiteit, het landbouwbeleid moet eenvoudiger en de wolf moet worden bestreden. 

Rechtse verzamelplaats 

De SGP heeft de laatste jaren het vertrouwde christelijke fundament een modernere uitstraling gegeven. Er lijkt inmiddels zelfs sprake van marketing. Allerlei hete hangijzers die populair zijn bij rechtse, EU-kritische kiezers komen vrijdagochtend langs: van verzet tegen stikstofregels, windmolens op zee en de Europese digitale identiteit tot de ‘Week van de Lentekriebels’, de wolf en een pleidooi voor kernenergie. De SGP probeert aantrekkelijk te zijn voor een brede doelgroep. 

Niet iedereen weet het, maar dat is de SGP in Brussel ook. De rechtse, EU-kritische alternatieven zijn slecht: de PVV speelde nooit iets klaar en stuurde de laatste verkiezingen een complotdenker die naar FvD overstapte en zo rabiaat was dat zelfs de extreemrechtse fractie (ID) hem eruit gooide. De vier gekozen FvD’ers splitsten zich allemaal tussentijds af, vaak zelfs twee keer. Behalve een heleboel tweets van Rob Roos is er nooit meer iets van ze vernomen, laat staan enig inhoudelijk resultaat. 

Voor de rechtse eurokritische doelgroep is de serieuze Ruissen de beste keus. Hij doet binnen de beperkte mogelijkheden van het Europees Parlement wat hij kan, zoals het initiëren van een resolutie om de beschermingsstatus van de wolf te beperken. Tevens zet hij de vervolging van christenen op de agenda. Daar kunnen zijn meest directe concurrenten een puntje aan zuigen. De grote vraag blijft: zullen kiezers hem voor zijn harde werk belonen?

Beeld: Bert-Jan Ruissen in het Europees Parlement. Foto: Eric Vidal, Europese Unie, 2022. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.