Over vijf maanden vinden de belangrijkste verkiezingen voor Volt plaats: die voor het Europees Parlement. Juist nu is gedoe. Eind december presenteerde Volt de concept-kandidatenlijst. Zo’n lijst wordt bij geen enkele partij in het openbaar geproduceerd: we zien alleen de uitkomst van dat proces. We weten dus vrijwel nooit waarom kandidaten op een bepaalde plek zijn gezet en door wie. Er is bij Volt echter goed nieuws: we hebben veel informatie over de totstandkoming ervan. 

Of je daar blij van wordt, is iets anders. De kandidatencommissie heeft een open brief aan de leden gestuurd. Het kandidaatstellingsproces zou ‘zorgvuldig, transparant en gelijkwaardig’ moeten zijn, schrijft de commissie. Deze waarden komen echter in het gedrang. Bij Volt is het gebruikelijk geen advieslijst te maken, maar de leden de volgorde van de kandidaten te laten bepalen. Het partijbestuur heeft echter wel een advieslijst opgesteld. Dit gebeurde ook al bij de Tweede Kamerverkiezingen omdat er toen weinig tijd was. 

Het bestuur mag dit statutair doen, maar toch was er onvrede over. Daarom komt er een evaluatie. Die is er nog niet, maar toch heeft het bestuur opnieuw een advieslijst geproduceerd. Er is weinig terughoudendheid over deze lijst en kandidaten kunnen maar nauwelijks interne campagne voeren, schrijft de kandidatencommissie. Deze herkent zich niet in de toegewezen plaatsen. De motivatie ervoor is onduidelijk, bijvoorbeeld waarom een voormalig kandidaat-lijsttrekker een lage plaats kreeg. 

Vriendennetwerk 

Die ex-lijsttrekkerskandidaat heet Anouk Ooms. Ze was onder andere Europees bestuurslid. Ze heeft altijd relatief veel afstand van de Nederlandse organisatie gehad omdat ze binnen Volt Europa actief was en niet binnen Volt Nederland. Ze is ruimschoots onverkiesbaar gemaakt (no.6). Twee goede bekenden van het bestuur hebben betere plaatsen gekregen: voormalig co-voorzitter Sacha Muller (no.4) en Anna Strolenberg (no.2), die voorheen op het partijkantoor werkte. Bij Volt krijgen alleen vrienden een baantje toegeschoven. 

Het wordt nog gekker: het bestuur laat in een intern bericht weten dat ook Reinier van Lanschot – de al verkozen lijsttrekker – heeft meegepraat over de lijstvolgorde. De teamsamenstelling is namelijk héél belangrijk. Interessant om zo te ontdekken dat Van Lanschot kennelijk weinig fiducie heeft in Ooms, met wie hij bijna twee jaar in het Europese bestuur zat. Er is nog een tweede optie: Ooms wordt gestraft omdat ze met Van Lanschot de strijd aanging om het lijsttrekkerschap. Wat denkt ze wel?

Het partijbestuur heeft inmiddels gereageerd op de brief van de kandidatencommissie. In onbegrijpelijk beleidsproza laat men weten dat het proces heel zorgvuldig is gegaan, dat er natuurlijk goed naar de diversiteit is gekeken en naar allerlei verschillende scenario’s. Men is al met al heel tevreden over de zelf georkestreerde toedeling van baantjes aan vrienden. De evaluatie van de advieslijst voor de Tweede Kamer komt natuurlijk nog, maar eerst moet deze nieuwe kandidatenlijst er doorheen worden gejast. 

Het bestuur begrijpt de zorgen overigens volkomen, dat spreekt voor zich. 

Vreemde ogen 

Op het Volt-congres van 20 januari zullen twee moties in stemming worden gebracht. De ene wil een uitgebreide verantwoording van het bestuur hoe de advieslijst tot stand kwam. De andere wil dat leden bij de stemming niet met één muisklik kunnen instemmen met de advieslijst en dus zelf een keuze moeten maken. We weten inmiddels hoe Volt-leden buiten Nederland dit zien. Charles Evain en Ines Consonni  zijn er niet over te spreken. Zij zijn ex-bestuursleden van Volt Europa: ze zaten in hetzelfde bestuur als Van Lanschot en Ooms.

In een intern bericht schrijven Evain en Consonni dat de gekozen werkwijze helemaal niet in overeenstemming is met de Volt-waarden. De advieslijst ondermijnt het werk van de kandidatencommissie, die Ooms geschikt achtte als lijsttrekker, terwijl ze nu op een lage plaats staat. Dat lijkt een platte politieke beslissing die ingaat tegen de elementaire verwachtingen die je zou mogen hebben van interne democratie. Evain en Consonni willen dat de advieslijst helemaal van tafel gaat.

De advieslijst legt de macht bij de partijtop in plaats van bij de leden, schrijven de twee ex-bestuurders. Stevige taal over een kandidatenlijst waar hun voormalig voorzitter Van Lanschot over meevergaderde en die ertoe leidt dat hun oud-medebestuurder Ooms geen enkele kans maakt op een plek in het Europees Parlement. Heel benieuwd of het Volt-bestuur er nog repliek op gaat geven. Dat zou natuurlijk wel moeten: je bent een Europese partij, of je bent het niet.

Beeld: Spotje van Volt Nederland voor de Tweede Kamerverkiezingen. Still van YouTube. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.