De parlementaire enquête over het coronabeleid is met een motie van Geert Wilders uit de mottenballen gehaald. Er is geen reden om er enig vertrouwen in te hebben. Er was al een voorbereidende commissie, er kwam een onderzoeksopzet, de Tweede Kamer keurde die af en vervolgens was er te weinig animo om in de definitieve commissie te gaan zitten. Toen werd de enquête op de lange baan geschoven, maar nu lijkt deze er alsnog te komen. Zou het dit keer beter gaan? 

Een parlementaire enquêtecommissie kost de leden ontzettend veel tijd. Kamerleden die erin zitten raken tot het moment van de openbare verhoren al hun zichtbaarheid kwijt, want de voorbereiding slokt hun hele agenda op. Kamerleden van kleine fracties komen per definitie om in het werk en voor hen is het dus geen optie om al hun tijd in zo’n onderzoek te stoppen. Een van de weinigen die dat deed was Sylvana Simons. We weten wat dat met haar zichtbaarheid heeft gedaan. 

Een stabiele commissie is bij corona waarschijnlijk sowieso niet te vormen, al is het maar omdat de planning ervan uitgaat dat het onderzoek drie jaar gaat duren. Onder de huidige omstandigheden is het maar de vraag of er niet voor de oplevering van het eindrapport alweer nieuwe verkiezingen zijn. 

Voortekenen 

De voorbereidende commissie die de afgekeurde onderzoeksopzet produceerde maakte vooral ruzie. Dat kwam door Wybren van Haga en Pepijn van Houwelingen, die eigenlijk hun conclusies allang getrokken hadden: corona was helemaal niet zo erg als al die tijd is beweerd. Het goede nieuws is dat zij beide niet zijn herkozen en dat de parlementaire enquête dus zonder deze last zou kunnen beginnen, ware het niet dat Van Houwelingen deze week plotseling terug blijkt te komen. 

Kijk de samenstelling van de laatste parlementaire enquêtes na en je ziet dat uiterst rechts er nooit veel interesse in heeft gehad. FvD zou natuurlijk als excuus kunnen aanvoeren dat de fractie klein is. Nu heeft Forum opeens wel interesse. Van Houwelingen gaat de boel op stelten zetten, zo suggereerde Baudet op zijn eigen YouTube-kanaal. Die suggestie zal wel kloppen, want in de oude samenstelling ging naar verluid zelfs het idee rond om Van Houwelingen uit de commissie te zetten.  

Dat was natuurlijk geen gek idee, want onderzoek doe je met een neutrale, afstandelijke blik en een open houding, waarbij je openstaat voor alle mogelijke uitkomsten, afhankelijk van wat de documenten en verhoren opleveren. Verhoren ga je niet in met het idee dat je al weet hoe het zit. Je hebt juist vragen. Dit principe wordt studenten in het hoger onderwijs al in het eerste jaar aangeleerd, maar bij sommige Tweede Kamerleden bestaat hier kennelijk twijfel over.

Strijd om feiten 

Deze corona-enquête laat het probleem van de politiek van nu zien. Politiek zou moeten gaan over wat goed beleid is en hoe je bepaalde doelen kunt realiseren. Politiek gaat tegenwoordig echter steeds vaker over wat de feiten zijn. Voor een partij als FvD liggen die al vooraf vast en dat maakt onderzoek als in een parlementaire enquête overbodig. Waarheidsvinding is helemaal niet nodig, want FvD heeft de waarheid al in pacht. 

Als politici al weten hoe het zit, kun je onderzoek doen tot je een ons weegt, maar meer dan vreemde televisie gaat dat niet opleveren. Hoe zou een openbaar verhoor onder ede straks gaan, als Van Houwelingen bij een arts bevestiging wil voor zijn knettergekke wereldbeeld? Moet zo’n arts überhaupt aan zo’n verhoor meewerken? Formeel wel, maar is dat vol te houden als die arts in een halve freakshow belandt? Krijgen de artsen die ivermectine voorschreven straks ook een podium? 

Van Houwelingen is heus niet achterlijk: bij het SCP was hij ongetwijfeld een prima onderzoeker. Dat was wel in een omgeving met veel checks & balances, waarbij al zijn werk – net als dat van zijn collega’s – werd gecontroleerd door anderen. Dat is iets heel anders dan hem op een podium zetten om zijn eigen waanideeën rond te strooien onder het motto waarheidsvinding. Slimme Tweede Kamerleden weigeren aan een onderzoekscommissie mee te werken waarbij dit een reëel risico is.  

Van Houwelingen zoekt het maar uit. 

Beeld: Pepijn van Houwelingen bij Forum Inside. Still van YouTube. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.