Benieuwd welke PVV’ers Geerten Waling verdenkt van seksuele escapades
De winst van de PVV is een prachtig moment om oude boeken nog eens uit de mottenballen te halen, dacht Uitgeverij Prometheus. Hier bracht Meindert Fennema in 2010 een biografie van Geert Wilders uit. Fennema is dit jaar overleden, dus iemand anders heeft het boek van een update voorzien: EW-columnist Geerten Waling. Hij was een goede vriend, zo lezen we. Waling schreef in twee weken tijd een extra hoofdstuk over de periode sinds 2016, het jaar waarin Fennema dit boek voor het laatst zelf aanvulde.
In zijn hoofdstuk verhaalt Waling vooral over de politieke geschiedenis van de laatste zeven jaar. Het zijn allemaal momenten die iets met Wilders te maken hebben: hij stond weleens in de rechtszaal, is geen fan van Sigrid Kaag en kreeg er met Forum een concurrent bij. Dat wisten we allemaal al, dus je kunt prima zeggen dat Walings werk in dit geval totaal overbodig is. Dat kon ook niet echt anders als je maar twee weken de tijd hebt. Over de persoonlijkheid van Wilders zegt dit nieuwe hoofdstuk in ieder geval niets.
Fantaserende werkwijze
Het was natuurlijk een ingewikkelde opgave: de PVV is een gesloten bolwerk en niemand wil met je praten, behalve een handjevol oud-PVV’ers die Wilders de rug toe hebben gekeerd. We zien dezer dagen Hero Brinkman tot vervelens toe in talkshows uitleggen wie Wilders is en hoe de PVV functioneert, al is er geen enkele aanwijzing dat Brinkman weet hoe de situatie nu is. Brinkman vertrok immers in 2012. Veel andere ex-PVV’ers willen überhaupt niet meer aan hun politieke loopbaan worden herinnerd.
Fennema loste dit probleem op een originele manier op. Toen de eerste versie van dit boek verscheen – toen nog met de ondertitel Tovenaarsleerling – legde hij uit hoe hij met dit gebrek aan informatie omging. Fennema bedacht zelf hoe gebeurtenissen plaatsgevonden zouden kunnen hebben en legde die vervolgens aan betrokkenen voor, die verbaasd reageerden met woorden als: ‘hoe kun jij dat nou weten?’ Dat was dan een bevestiging van Fennema’s theorie.
Creatief, maar wetenschap is anders. Dat is extra pregnant als de auteur hoogleraar is. Over wat we de ‘fantaserende benadering’ kunnen noemen zijn in de tussentijd geen methodologische essays verschenen, maar desondanks heeft de gepromoveerde Waling deze werkwijze overgenomen. Zo is ook het nieuwe slothoofdstuk deels tot stand gekomen, vertelde hij op de radio. We komen daarmee op de vraag wat deze opmerkelijke werkwijze in dit geval oplevert.
Seksuele escapades
Het antwoord luidt: niet zoveel. Op de radio deed Waling erg spannend. Hij had nieuwe, schokkende inzichten over de PVV opgedaan. In het boek lezen we toch iets anders:
‘Bronnen melden meerdere, soms schokkende, maar moeilijk te verifiëren verhalen over gevallen van onderlinge chantage met compromitterende uitspraken, beelden en seksuele escapades.’
Erg boeiend natuurlijk, maar de vraag blijft wat dit precies moet voorstellen. In mijn eigen fantasie zie ik Waling seksuele escapades verzinnen en hier navraag naar doen, hetgeen leidt tot verbaasde blikken en een heleboel wedervragen wie het bij de PVV allemaal met elkaar doet en wie daarmee wordt gechanteerd. Wiens naaktfoto’s zijn in omloop? Hoe het ook ging: Waling kwam er niet uit en zo lezen we dat de PVV een hele normale partij is, namelijk eentje waar auteurs hun fantasie op kunnen botvieren.
Wat ook niet erg helpt, is dat niet alle beweringen goed zijn onderzocht. Waling heeft ‘ontdekt’ dat FvD is opgericht met geld van de PVV. Denktank FvD schreef namelijk een rapport voor Wilders, vlak voordat Forum werd omgevormd tot politieke partij. Dat is niet alleen oud nieuws, maar minstens deels onjuist weergegeven: Waling roept dat dat rapport een ton kostte, terwijl het om 20.000 euro ging. Met dat bedrag richt je geen partij op. Baudet ging er wel van op vakantie. Raad eens met wie?
Een ander voorbeeld is de bewering dat Wilders geen tijd en energie wil spenderen aan de samenwerking met gelijkgezinde partijen in Europa. Is dat echt de wens van Wilders, of staat de PVV in Brussel op een zijspoor omdat de partij geen Europarlementariërs meer heeft? Ook dit lijkt niet echt uitgezocht.
Drijfzand
Zo wordt dit hoofdstuk drijfzand. De belangrijkste vraag is natuurlijk waarom bronnen al jarenlang met kennis over de PVV rondlopen en nu opeens bij Waling uit de school klappen terwijl journalisten al jaren aan ze trekken. Waling heeft ontdekt dat Wilders en Martin Bosma niet meer met elkaar praten. Er is eigenlijk geen bijkomend bewijs voor, behalve de veelgehoorde stelling dat Wilders niet wil dat andere PVV’ers populair worden en zich dus door welbespraakte types als Bosma bedreigd voelt.
Vooral de oppervlakkigheid valt op. We horen niet wat er tussen Bosma en Wilders is voorgevallen, wat de mannen zo aan elkaar irriteert en hoe je daar in de Tweede Kamer iets van merkt. Dat geldt ook voor de passages over het gebrek aan democratie bij de PVV. Dat wisten we al, maar het beeld wordt niet geïllustreerd met voorbeelden, incidenten of achtergronden. Het kwalificeert op geen enkele manier als verdiepende journalistiek of geschiedschrijving, wel als een kans een graantje van het PVV-succes mee te pikken.
Wat zou wijlen Meindert Fennema – die over alles altijd zo lekker kritisch was – ervan denken?
Beeld: titelpagina Geert Wilders – de Wreker.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.