Haar volledige toespraak is nergens meer te vinden. Ella Vogelaar liep naar een katheder, legde een verklaring af, fotografen maakten er foto’s van en toen liep ze weer weg. Ze moest weg als minister, want de PvdA-leiding had het vertrouwen in haar opgezegd. Hoe lang dat geleden is, blijkt uit haar opvolger: Eberhard van der Laan. Ook hij is alweer jaren dood.

Vogelaars ministerschap ‘wonen wijken en integratie’ duurde twintig maanden. Het is interessant wat er in de collectieve herinnering van zo’n periode overblijft. In een necrologie horen we dat de PvdA na Rita Verdonk een andere koers op integratie wilde. Vervolgens gaat de video alleen nog over de beeldvorming. Daar struikelde ze over. 

In de video noemt Wilders Vogelaar ‘knettergek’ omdat ze heeft gezegd dat Nederland op den duur niet alleen een Joods-christelijke, maar ook een islamitische traditie zal kennen. Het werd de titel van het boek dat ze over haar ministerschap schreef: Twintig maanden knettergek. 

Een ander beeld 

Er blijkt ook een andere Vogelaar te bestaan. Een vrouw die jarenlang kampte met depressies en niet wilde dat de buitenwereld daar iets van meekreeg. Dat lezen we in De jas met alle kleuren, het boek dat haar man – Onno Bosma – schreef over Vogelaars zelfgekozen dood. Opeens blijkt ze het omgekeerde van hoe we haar kennen: een ware meester in beeldvorming.

Vogelaar is jarenlang depressief, maar gaat telkens in haar beste kleren, op hoge hakken en met gestifte lippen naar vergaderingen waar niemand iets aan haar merkt. We lezen over haar onzekerheid als voorzitter van de Onderwijsbond, terwijl haar positie helemaal niet ter discussie staat. Ze klimt op tot vice-voorzitter van het FNV en minister in Balkenende-IV. 

In dit boek ontrafelt Bosma hoe zijn vrouw tot haar daad kwam, hoe die verliep en hoe hij het verlies verwerkt. We lezen over de dag van haar dood. Ze zijn net terug van vakantie en Bosma is een dag weg. Vogelaar weet dat ze alle tijd heeft om haar leven te beëindigen. Ze maakt nog een wandelingetje door de buurt in haar meest kleurige jas. Ze doet haar contactlenzen netjes in het doosje. 

Eerste poging

Bijna niemand kende haar strijd. Het lukt haar goed deze verborgen te houden, behalve de dag, twee jaar voor haar dood, als ze een eerste zelfmoordpoging doet. Bij het appartementencomplex staat opeens een ambulance voor de deur en ligt ze op een brancard. Dan begrijpen de buren dat het mis is. De artsen zijn er maar net op tijd bij. 

In 2019 lukt een tweede poging wel. Vogelaars weerstand is met de jaren afgenomen: ze moet medicijnen slikken maar wil er steeds mee stoppen. Bosma weet niet meer hoeveel depressies ze heeft gehad. Waarschijnlijk meer dan zeven. Na haar dood komen er bekenden op bezoek die nooit iets aan Vogelaar hadden gemerkt. Hoezo niet goed in beeldvorming? 

Bosma gaf een interview aan de Volkskrant over Vogelaars dood en daar kwamen veel reacties op. Nu is er dit indrukwekkende boek. We komen veel details te weten over haar strijd en dat levert continu de vraag op hoe je met depressie kunt leven en hoe je iemand met een depressie kunt helpen. En of dat wel kan. En natuurlijk de vaststelling dat Vogelaar wel wat anders aan haar hoofd had dan al dat geklets over beeldvorming. 

Praten over zelfdoding? Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie: 0900-0113 of via 113.nl. 

Beeld: Ella Vogelaar bij haar aftreden. Still uit video van de NOS.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.