JA21 is als VVD-alternatief mislukt, wat het CPB ook zegt
‘Nee heb je, JA21 kun je krijgen’ staat op de truien van een aantal vrijwilligers. Ik ben in Zaandam in Inntel, het hotel dat bekend staat om de vele Zaanse huisjes die in de gevel zijn verwerkt. JA21 komt hier samen voor een campagnebijeenkomst. De opkomst is deze druilerige middag matig: er zijn ruim veertig mensen, inclusief zeker tien JA21-politici en medewerkers. We krijgen meerdere keren de oproep om ons aan te melden als flyeraar. De nood lijkt hoog. Elke extra wijk is meegenomen.
We worden welkom geheten door partijvoorzitter Adrien de Boer, die trots meldt dat JA21 de enige partij op de rechterflank is die het programma laat doorrekenen door het CPB. JA21 heeft ontzettend veel vertrouwen in het eigen programma, inclusief het belastingplan. De partij heeft het programma zelf al laten doorrekenen. De Boer speculeert openlijk dat het CPB – aanstaande woensdag – laat zien dat iedereen er met JA21 op vooruit gaat en dat de staatsschuld niet stijgt.
Als dit zo is, heeft JA21 een bijzondere prestatie neergezet en dat zou best wat aandacht mogen krijgen. Het suggereert dat de partij met kennis van zaken heeft gebouwd aan een gezond financieel-economisch programma. Je zou bijna denken dat dit het voornaamste campagnethema is, maar nee. De keuze is gevallen op migratie en specifiek op de komst van asielzoekers. Daar gaat het zeker de helft van de middag over.
Tegen asielzoekers
Annabel Nanninga, zo vertelt ze, gaat het hele land door voor allerlei bijeenkomsten. Ze gaat komende week naar een bijeenkomst in Amstelveen omdat daar een asielzoekerscentrum komt. Er worden alleen alleenstaande jonge mannen gehuisvest, middenin een woonwijk. Nanninga meldt dat JA21 de migratie gaat beteugelen. Ze heeft in de Volkskrant gelezen dat zestig procent van Nederland dat met haar eens is.
Dilan Yesilgöz lijkt de PVV toch uit te sluiten, dus JA21 is de enige optie om de migratie te stoppen, zo is het pleidooi. Het blijft een wonderlijke redenering voor een partij met twee zetels in de peilingen. De ongeveer twintig zetels van de PVV schieten bij het bouwen van meerderheden meer op dan het duo Eerdmans-Nanninga. Als Wilders uitgesloten wordt, kan iedereen bedenken dat JA21 ook niet mee gaat doen en dat er een centrumrechtse of centrumlinkse coalitie komt.
Nanninga was in Maarheeze, een dorp in Brabant waar op steenworp afstand een opvangcentrum is gekomen. Er is ontzettend veel criminaliteit. Er is in Maarheeze een burgerwacht opgericht die alles in de gaten houdt en soms zelf asielzoekers aanhoudt totdat er politie is. Nanninga lijkt dat een noodzakelijk kwaad te vinden nu de politie de situatie kennelijk niet aankan.
Tegen BBB
We horen dat de Eerste Kamer de spreidingswet voor asielzoekers – in JA21-jargon ‘de dwangwet’ – controversieel wilde verklaren. Op het laatste moment is BBB echter gedraaid om de VVD kleur te laten bekennen. Nanninga denkt dat de spreidingswet op de lange baan kon worden geschoven en dat van uitstel afstel komt. Door BBB vindt nu toch een behandeling plaats. Er is een kans op een meerderheid. Dat is echter pas na 22 november, dus tijdens de campagne hoeft de VVD zich er helemaal niet over uit te spreken.
Daniël van den Berg – fractievoorzitter in Noord-Holland – meldt dat JA21 heel serieus wordt genomen. Hij begint over Zwaagdijk-West, waar een asielzoekerscentrum van 280 mensen komt bij een dorp van 200 mensen. De BBB-gedeputeerde had de bewoners toegezegd dat het plan niet doorgaat, maar hij blijkt voor zijn beurt te hebben gesproken. De asielzoekers komen er toch en daarom komt er in de Provinciale Staten een interpellatiedebat. Dat is een heel zwaar middel, benadrukt Van den Berg.
Het hoofdthema van de JA21-campagne is duidelijk: Nederland wordt door asielzoekers overspoeld en BBB doet daar niets aan. Er wordt een spotje vertoond waarin wordt gesuggereerd dat er partijen bestaan die half Afrika hier willen opvangen.
Onderscheid maken
De bijeenkomst eindigt met Joost Eerdmans, die praat over mensen die ‘met hun hoofd in Istanbul of Marokko zitten’. Daarom moet er een asielstop komen, horen we hem zeggen, alsof deze Turkse en Marokkaanse Nederlanders massaal de laatste jaren als vluchteling naar ons land zijn gekomen en geen Nederlandse staatsburgers zijn. Het maakt bij JA21 allemaal niets uit. De kosten van asielzoekers zijn simpelweg te hoog, aldus Eerdmans.
Een man vraagt zich af wat JA21 met arbeidsmigratie wil. Eerdmans meldt dat er inderdaad verschillende groepen migranten zijn, maar dat asielzoekers geld kosten en arbeidsmigranten geld opleveren. Tegelijk is de impact van asielzoekers op de Nederlandse cultuur het grootst, meldt hij, alsof vluchtelingen de Nederlandse cultuur veranderen, maar Polen en expats niet. Er moeten tewerkstellingsvergunningen komen en Nederlanders moeten worden omgeschoold, horen we hem zeggen. Dan kunnen ze onder meer gaan werken bij ASML.
Niemand vraagt of ASML over dit plan is geconsulteerd. Dat zal wel niet.
Een laaggeplaatste kandidaat vertelt dat werken moet lonen en Statenlid Kelly Uiterwijk vertelt over allerlei beperkingen die de overheid tegenwoordig aan burgers oplegt. Zo is er deze middag toch nog wat inhoudelijke verbreding, maar het mag allemaal niet meer baten: JA21 had een breed profiel aan thema’s kunnen hebben en een serieus VVD-alternatief kunnen zijn, maar de sektarische focus op asielzoekers maakt de partij vooral een alternatief voor de PVV. Iedereen weet: het origineel is beter dan de kopie.
Beeld: gang bij de campagnetour van JA21. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.