Het centrum van Tiel is dinsdagmiddag uitgestorven. Een enkeling waagt zich bij de Poffertjeskraam op de Markt en in het restaurant van de Hema zit nog een man of vijf, maar dat was het wel. Het Plein – een langgerekte straat met wat terrassen – is uitgestorven. Hier in Café de Merckt organiseert JA21 Gelderland een politiek café. Bij de aanblik van het Plein denk je meteen: zelfs in dit voormalige FvD-bolwerk kan het nooit druk worden. Die verwachting komt uit: zes aanwezigen. 

Dit kleine gezelschap biedt een mooie mogelijkheid om kennis te maken met Elrie Bakker-Derks, fractievoorzitter van de Gelderse JA21-fractie. Voor de verkiezingen van maart was JA21 hier nog helemaal niet actief. Bakker heeft een fractiemedewerker en een oud-fractievolger meegenomen. De interesse voor het politiek café zou je minimaal kunnen noemen, maar toch gaat Bakker dit voortaan maandelijks organiseren. JA21 moet langzaam worden opgebouwd, zegt ze, dus de opkomst moet langzaam groeien. We eten bitterballen. 

Bakker wilde vanwege haar werk nooit de politiek in, want dan krijg je meteen een label, zegt ze. Nu is ze toch actief geworden. Haar ster is rijzende: ze staat op de vierde plek voor de Tweede Kamer. Haar fractiemedewerker gelooft er heilig in dat JA21 minstens twee zetels haalt. Meer zetels zou hem goed uitkomen: hij wordt Statenlid als Bakker naar Den Haag gaat. 

JA21 in Gelderland 

Ik vraag wat JA21 in Gelderland doet. Er wordt weer naar het referendum gekeken, vertelt Bakker, die ook aandacht wil voor zonneweides, die op de prachtigste plekken van de provincie de omgeving verpesten. Bakker wil het over maatschappelijke problemen kunnen hebben, legt ze uit. Dat kan nu vaak niet. Kernenergie is zo’n onderwerp, net als asielzoekers: zelfs in een linkse stad als Nijmegen zijn er kritische geluiden over te horen. Er zijn problemen met de opvang en de druk op de woningmarkt is enorm.

Er is te weinig oog voor ondernemers die in Nederland het geld moeten verdienen, denkt Bakker, die bekritiseert dat linkse partijen zeggen dat ze gaan investeren in het MKB. De overheid verdient het geld helemaal niet. Je moet daarom ook niet het minimumloon verhogen, zoals sommige partijen willen, want dan krijgen ondernemers de rekening. Je moet juist de belastingen verlagen, zodat lage inkomens meer overhouden en het gaat lonen om extra te werken.

Lijken deze ideeën niet erg op die van de VVD toen Frits Bolkestein nog aan het roer stond? Daar is Bakker het mee eens. Partijen die te lang aan de macht zijn, doen niet meer wat ze beloven, denkt ze. Daarom zijn zoveel mensen ook teleurgesteld. Ze stemmen, maar krijgen telkens iets anders dan wat was beloofd. Dat zie je ook bij het CDA. 

Blokken beton 

Kun je dan niet beter bij de VVD gaan om die partij weer terug naar rechts te trekken? Volgens Bakker is dat onmogelijk. Het is al heel vaak geprobeerd. Dit soort partijen zijn als een blok beton dat niet in beweging te krijgen is. Het is dus tijd voor alternatieven.

De afgelopen weken liepen meerdere politici van JA21 weg met twee van de drie Kamerleden als meest zichtbare voorbeelden. Meerdere weglopers hadden kritiek op de koers en de leiding. In Den Haag lijkt JA21 steeds meer op de PVV. Maar in Tiel leren we dat JA21 in Gelderland zich ook ontwikkelt richting een versie van de VVD die niet meer bestaat. Hier is het idee dat de weggelopen JA21’ers van FvD zijn geweest, terwijl JA21 eerder teleurgestelde VVD’ers trekt. Zo kruipt JA21 naar de oude VVD en weg van Forum.

Al met al blijft JA21 een partij met meerdere substromingen. De conservatieve stroming van Nicki Pouw-Verweij is verdwenen, maar de Bolkestein-achtige VVD is er naast de PVV-insteek nog steeds. Zelfs als deze stromingen elkaar verdragen blijft de vraag of deze combinatie werkt. Zou het kunnen dat er meer markt is voor een Bolkesteinse VVD dan voor een doublure van de PVV? Op televisie zien we vooral dat laatste. 

Beeld: Café de Merckt in Tiel. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.