De kandidatenlijst van Bij1 voor de Tweede Kamerverkiezingen is deze week door het partijcongres vastgesteld. Het is geen feest der herkenning geworden: waar de partij voorheen naast Sylvana Simons enkele bekende namen aan zich wist te binden, is daar niets meer van over. Van alle bekende kandidaten en lijstduwers die Bij1 ooit had – Quinsy Gario, Gloria Wekker, Anousha Nzume, Anja Meulenbelt en Simone van Saarloos – is alleen Romana Vrede (no.13) nog over. Wat zou er gebeurd zijn?

Bij het Bij1-congres werd de pers weggehouden bij de discussie over de kandidatenlijst. We weten dus niet hoe dit ging en of er discussie over was, nog afgezien dat het maken van zo’n lijst nooit erg transparant is. We kunnen alleen het eindresultaat beoordelen en dat stemt niet vrolijk. Het zijn niet alleen de bekende namen van weleer die zich niet meer aan Bij1 verbinden. De ellende is veel groter: nergens was men zo slordig met de eigen mensen als hier. 

Begin 2022 leek Bij1 even een serieuze partij te worden. Na de verkiezing van Sylvana Simons in de Tweede Kamer (2021) werd de partij in vier gemeenteraden gekozen. In Amsterdam kreeg Bij1 drie raadszetels en vijf stadsdeelcommissieleden. De partij kreeg ook een dagelijks bestuurder in Amsterdam Zuidoost. In Rotterdam kreeg Bij1 twee raadszetels en drie wijkraadsleden, in Almere twee raadsleden en in Utrecht eentje. Alleen in Delft haalde Bij1 de kiesdrempel niet. 

Totale kaalslag

Als Bij1 zuinig was geweest op de eigen mensen, had men het vertrek van Sylvana Simons wellicht kunnen overleven. Dan hadden de lijstduwers de partij via allerlei sociale netwerken kunnen blijven pushen, ook nu er een minder bekende lijsttrekker aan het roer staat. Maar de lijstduwers zijn uit beeld verdwenen en niemand weet of ze nog bij Bij1 zijn aangehaakt. Waarschijnlijk niet: Anja Meulenbelt is in ieder geval geen lid meer en Quinsy Gario is met veel aplomb weggejaagd. 

Misschien had Bij1 de bekende namen niet eens meer nodig, want er is nu in vier grote steden een actieve Bij1-vertegenwoordiging. Hier ging het al niet veel beter: van de acht raadsleden zijn er op dit moment nog maar vijf over en daarvan zijn de twee Rotterdammers structureel afwezig. Dit zijn mensen die een lokale achterban hadden kunnen bouwen en nu een landelijk podium hadden kunnen claimen. Ze hebben dat stuk voor stuk niet gedaan.

Bij1 is geen beginnende partij. Sylvana Simons deed al in 2017 mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Van de mensen die toen verkiesbaar waren staat zes jaar later niemand meer op de lijst. Dat geldt ook voor de kandidaten uit 2018 in Amsterdam en de kandidaten uit de vijf gemeenten waar Bij1 in 2022 meedeed. De enige uitzonderingen zijn een stadsdeelcommissielid uit Amsterdam Zuidoost en partijvoorzitter Rebekka Timmer, die zelf afgelopen weekend is opgestapt. 

Geen vrijwilligers

Bij1 leek bezig met het bouwen van afdelingen in Almere, Amsterdam, Delft, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Van de bestuursleden in die steden heeft niemand zich gekandideerd. Alleen de duo-voorzitters van de afdeling Den Haag – waar Bij1 geen fractie heeft – staan wel op de kandidatenlijst. Misschien is dat omdat er ook onder de besturen kaalslag is: het bestuur van Almere is niet actief meer en in Utrecht is er personele overlap tussen het bestuur en een fractiemedewerker. 

Bij1 heeft in zes jaar geen mobiliseerbaar netwerk gecreëerd. Gekozen politici zijn weggelopen, afwezig of onzichtbaar. Lijstduwers zijn weg, bestuursleden blijven op hun post of zijn in stilte vertrokken en de belangrijke namen gaan of zijn eveneens weg, waaronder Simons, Timmer en Meulenbelt. Er resteert een kandidatenlijst zonder enige ervaring en zonder bekende namen, waarmee het lot van de partij wel bezegeld lijkt. En dat voor een partij met een Kamerlid waarvan vriend en vijand zeggen dat ze haar werk goed doet. 

Het heeft er alle schijn van dat Simons geen goede partijleider was. Nu twittert ze dat ze voortaan een politiek leider heeft, namelijk Edson Olf. Maar waar is hij eigenlijk leider van? Deze verkiezingsdeelname heeft veel weg van een opportunistische poging om uit de waardering voor Simons toch nog een zetel te slepen. Olf loopt nu tegen het probleem aan dat eerder bij Bij1 is gecreëerd: dit is een partij waar intern vrijwel niemand nog enige binding mee heeft. 

Zo’n partij verdient het om te worden opgedoekt. 

Beeld: Left Laser interviewt Lisa McCray (no.2). Still van YouTube. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.