Europees extreemrechts zit niet te wachten op een partij van Thierry Baudet
Zou iemand onder de indruk zijn? Thierry Baudet maakte pas een reisje naar Boedapest om een nieuwe Europese partij op te richten. Zes ‘oppositieleiders’ kwamen tot de Boedapest-verklaring met daarin hun gezamenlijke uitgangspunten. Het is niet de eerste keer dat extreemrechtse partijen een Europese koepelpartij oprichten. Dat gebeurde de afgelopen decennia vaker. Meestal was het van korte duur. Rechts maakt in Europa minstens zo vaak ruzie als in Nederland. Zou het dit keer anders gaan?
Het extremistische karakter van de Boedapest-verklaring is onmiskenbaar. Deze zes partijen zijn tegen ‘supranationaal, bureaucratisch en oncontroleerbaar mondiaal bestuur’, willen dat landen eigen buitenlands beleid voeren en zijn tegen ‘machtsblokken’. Het zal Poetin als muziek in de oren klinken. De partijen willen open economieën, maar ook legale en illegale migratie stoppen. De relatie met Baudets beroemde woorden ‘dominant blank Europa’ is niet te missen.
Zo gaat het verder. De partijen verwerpen ‘de ideologie die is geformuleerd door de wereldorganisaties waarachter grote bedrijven en financiers schuilgaan.’ Inmiddels weten we dat bij dit soort complot-achtige fantasieën antisemitisme nooit ver weg is.
Duistere partners
Baudet heeft vijf partners gevonden. Our Homeland Movement – Mi Hazánk Mozgalom – is een radicaal rechtse, fascistische en pro-Russische partij in het Hongaarse parlement. Revival zit in het Bulgaarse parlement, is radicaal rechts, anti-Nato en pro-Poetin. Dit is een afsplitsing van IMRO, een Europese partner van onder andere de PVV. Alternatief voor Zweden is een afsplitsing van de extreemrechtse Zweden Democraten die niet in het Zweedse parlement zit.
Het zestal wordt gecompleteerd door Mass Voll, een onbekende beweging die voor het eerst aan de Zwitserse verkiezingen meedoet en het radicaal rechtse Freedom and Direct Democracy – Svoboda a Primá Demokracie (SPD) – uit Tsjechië. Deze naam is hetzelfde als die van een voormalige rechts-populistische fractie in het Europees Parlement. SPD is op allerlei plekken verkozen, is lid van de Europese ID-partij waar ook de PVV lid van is en zit met twee Europarlementariërs in de gelijknamige fractie in het Europees Parlement.
Terug naar de vraag of iemand onder de indruk is van de Europese Baudet-partij. Eigenlijk niet. Behalve SPD en Revival lijken de partners allemaal splinterpartijen. Slechts twee ervan – SPD en FvD – zitten momenteel in het Europees Parlement. Behalve SPD heeft geen van de partners een affiliatie met een bestaande Europese partij, vermoedelijk omdat ze simpelweg niet in Brussel zijn verkozen. In het Europees Parlement zal men alleen al daarom zijn schouders ophalen over het initiatief van Baudet.
Extremer worden
De oprichting van de Europese Baudet-partij is moeilijk los te zien van de ontwikkeling die FvD sinds 2019 heeft doorgemaakt. Forum sloot zich toen aan bij het radicaal rechtse ECR. Dit is de Europese partij plus fractie van onder andere Italiaanse neo-fascisten, Spaanse Franco-aanbidders, Poolse democratie-afbrekers en Zweeds extreemrechts. Een Hitler-groet tijdens een vergadering in Straatburg? Bij ECR kan het gewoon. De FvD-Europarlementariërs zijn inmiddels wel weg bij Forum, maar niet bij ECR.
Er is naast ECR nog een tweede partij voor radicaal en extreemrechts: Identiteit en Democratie (ID). Deze partij en gelijknamige fractie bevat partijen als de PVV, Front National, Vlaams Belang en Alternative für Deutschland. Er gebeurde iets geks: PVV-Europarlementariër Marcel de Graaff stapte over naar Forum, maar bleef aangesloten bij ID. Het is onduidelijk of men dit in Brussel doorhad: de website van het Europees Parlement vermeldde heel lang dat De Graaff nog steeds van de PVV was.
Transparantie is geen sterk punt van extreemrechts. De website van Forum vermeldt tot op de dag van vandaag een affiliatie met de ECR-partij, maar ECR vermeldt Forum niet. Al sinds eind 2020 heeft FvD geen Europarlementariërs gehad die bij ECR zijn aangesloten. Bij ID was er sindsdien wel eentje – De Graaff – maar hij werd vanwege zijn Poetin-fanpraat uit de fractie gezet. Het is een onmiskenbaar signaal dat FvD inmiddels extremer is dan de grootste extremisten die Europa kent.
Verkeerde afslag
De Graaff is nu fractieloos. Als zogeheten niet-ingeschrevene kan hij weinig meer dan vragen stellen en bijdragen leveren aan debatten. Het is de positie die partijen op extreemrechts heel lang hebben gehad omdat ze niet wilden samenwerken. Pas als je een Europese fractie vormt kun je echt invloed uitoefenen en gaan Europese subsidiepotjes open. Zie hier de reden waarom deze partijen tegenwoordig samenwerken en waarom ze niet in de positie van De Graaff terecht willen komen.
Decennialang vielen samenwerkingsverbanden tussen dit soort partijen uiteen. Pas de laatste jaren bestaan er twee stabiele Europese partijen met dito fracties in het Europees Parlement. Behalve SPD staan alle ondertekenaars van de Boedapest-verklaring buiten deze samenwerkingsverbanden. Ze zijn te nieuw, te klein of te extreem. Hun Europese relevantie is sowieso beperkt omdat ze bijna allemaal Europarlementariërs ontberen. De positie van SPD is interessant: de partij tekende wel de Boedapest-verklaring, maar zit ook bij ID.
Dat ligt voor de hand: de combinatie van partijen die met Baudet samenwerken voldoen niet aan de voorwaarden om een eigen fractie in het Europees Parlement te vormen. Het persbericht van FvD rept niet eens over dit doel, terwijl het de enige manier is om invloed uit te oefenen en waarschijnlijk belangrijker: subsidie te krijgen. Er moeten voor zo’n fractie 25 Europarlementariërs komen uit minstens zeven landen. De Baudet-partij haalt dit bij lange na niet.
Het is voor extreemrechts aantrekkelijker bij ECR of ID te blijven. Er moet veel gebeuren wil dat veranderen.
Beeld: Thierry Baudet bij de perspresentatie van het verkiezingsprogramma van FvD. Still van YouTube.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.