De verkiezingscampagne moet nog beginnen, maar bij JA21 zijn de campagnecoördinatoren er al klaar mee. Tien coördinatoren – die elk in hun eigen kieskring voor zichtbaarheid moeten zorgen met posters, flyeraars en dat soort zaken – trekken deze week aan de bel bij het partijbestuur, Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. Ze komen bijna allemaal uit de Randstad, waar JA21 de meeste aanhang heeft. In een brief zeggen ze bang te zijn voor ‘een herhaling van zetten’. Ze schrijven:  

‘De afgelopen verkiezingscampagne verliep (…) niet goed. Er was te weinig voorbereiding, weinig tot geen aansturing (als coördinator viel men in een zwart gat) noch was er sprake van veel structuur. Dit maakt dat de campagne van onderop volledig (opnieuw) opgebouwd moest worden en voor een belangrijk deel afhing van de inzet van de coördinatoren. Na deze verkiezingen is er een evaluatie geweest, maar de resultaten hiervan zijn niet openbaar gedeeld noch is er enige terugkoppeling gegeven op alle input welke door onze leden geleverd is. Er is ogenschijnlijk weinig tot geen attentie geweest voor het harde werk van veel van onze vrijwilligers. Voor zover daarvan sprake was middels een zomerbarbecue, was deze rijkelijk laat gecommuniceerd.’ 

In gewoon Nederlands liet JA21 de eigen vrijwilligers aan hun lot over en toen het werk eenmaal was gedaan, kon er geen bedankje vanaf. Dat laatste verrast niet: JA21 heeft ook de in maart afgezwaaide Statenleden nooit publiekelijk bedankt. Denk niet dat er bij de ledenvergadering een bloemetje klaarstond voor de mensen die zich jarenlang vrijwel belangeloos voor de partij hadden ingezet. Het zijn vege tekenen dat JA21 helemaal geen partij is, maar een kleine vriendenkliek op zoek naar zetels. Voor zichzelf, welteverstaan. 

Afdelingen oprichten

De campagnecoördinatoren hebben dat nog niet door, zo lijkt het. In hun brief herinneren ze de partijleiding eraan dat bij de laatste ledenvergadering is toegezegd dat er ruimte komt voor afdelingen. Zo kan de partij meer vorm krijgen en kunnen leden meer worden gebonden. Zo hoeft er niet bij elke verkiezing opnieuw gezocht te worden naar geheel nieuwe vrijwilligers. Van deze partijuitbouw is echter niets terechtgekomen, schrijven ze. Nu moet alles opnieuw ad hoc worden georganiseerd. 

De campagnecoördinatoren komen met dringende suggesties. Ze willen dat het bestuur duidelijk maakt wie waarvoor verantwoordelijk is, dat er regulier overleg komt, dat er iets wordt gedaan met hun input en dat er wordt geleerd van de evaluatie van de laatste campagne. Tevens willen ze dat kandidaten ‘zich dienstbaar opstellen aan de vrijwilligersorganisatie’. Codetaal voor: de vrijwilligers stonden in maart in weer en wind te flyeren, maar de kandidaten bleven thuis en namen de telefoon niet eens op. 

De coördinatoren denken dat de JA21-campagne weer even chaotisch kan gaan verlopen als die in maart. Ze schrijven:

‘Dit maakt ook dat wij ons beraden over onze eigen rol binnen de aanstaande campagne. Wij menen dat u, bestuur en politieke leiding, duidelijke stappen dient te ondernemen om van deze campagne én de verdere uitbouw van onze partij serieus nu werk te maken. Anders is het de tijd en inspanning van in ieder geval ons niet waard.’ 

Nooit iets leren 

In gewoon Nederlands hebben de campagnecoördinatoren er nu al geen zin meer in. Ze zien dat de partijleiding de eigen toezeggingen over professionalisering en partijopbouw niet nakomt en geen enkele interesse heeft in het perspectief van de mensen die in hun vrije tijd de JA21-boodschap verspreiden. Zullen we het onmacht noemen? Vrijwilligers hebben geen enkele zeggenschap over hoe hun partij reilt en zeilt, zeker niet nu de partijleiding uitspraken van de ledenvergadering negeert. 

Het probleem laat zich enigszins raden: partijen op de radicaal rechtse flank draaien om politiek leiders, niet om vrijwilligers. Dat was ook altijd al zo bij LPF, Trots op Nederland, PVV en Forum. Dit was soms zelfs zo erg dat alle contacten werden verbroken met kandidaten die niet waren verkozen. Ze hadden voor de partij immers geen direct nut meer. Als er zo met kandidaten wordt omgegaan, kun je wel raden hoe partijen omgaan met mensen die flyeracties coördineren. 

De campagnecoördinatoren van JA21 zijn wat langzaam van begrip, dus ik zal ze even helpen. Als de partijleiding een serieuze partijstructuur had willen opzetten, waren de eerste tekenen daarvan allang zichtbaar geweest en hadden de vrijwilligers geen brief hoeven schrijven. JA21 draait om Joost Eerdmans en Annabel Nanninga en als je in je vrije tijd wilt flyeren om hen een zetel te bezorgen ben je van harte welkom, maar verder moet je je mond dichthouden en niet zeuren. 

De keuze lijkt me simpel.  

Beeld: JA21 in de prullenbak. De namen van de ondertekenaars van deze brief zijn bij mij bekend. Een van hen was tot maart Statenlid. De rest heeft recent geen publieke functie gehad. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.