Wat niet deugt aan de hetze tegen Kauthar Bouchallikht

‘NRC schreef deze week over een grootschalige lastercampagne tegen Europese moslims. Ook ik heb destijds dit soort informatie verspreid over @Kauthar_. Dat was fout. Ik kan dat niet corrigeren maar wel mijn excuses aanbieden. Anderen zouden dat ook moeten doen.’
Dit is een tweet die ik eerder deze week verstuurde. NRC heeft onderzoek gedaan naar laster aan het adres van tientallen Europese moslims. Ik vind het een ongemakkelijk artikel. Een van de slachtoffers is Kauthar Bouchallikht, Tweede Kamerlid van GroenLinks. Tijdens de verkiezingscampagne voor de laatste Tweede Kamerverkiezingen kwam ze in het nieuws vanwege haar bestuursfunctie bij Femyso, een organisatie voor jonge moslims die banden zou hebben met de Moslimbroederschap.
Ik ben een van de mensen die deze nieuwsberichten instemmend verspreidde. Mijn excuses van deze week hebben meerdere mensen in de pen doen klimmen en inmiddels hebben ook twee andere journalisten – Simon van Teutem en Ewout Klei – hun excuses aangeboden. Een magere score aangezien veel grote media over deze zaak hebben geschreven. Er kwamen bij mij een tiental reacties binnen. Allemaal even kritisch. Hieronder daarom een toelichting waarom excuses in mijn ogen op hun plaats zijn.
Welke verwijten?
Een aantal reacties bevat de vaststelling dat Femyso onderdeel is van de Moslimbroederschap. Dit is een rare discussie: in het NRC-artikel wordt deze band niet ontkend. Daarnaast ben ik geen expert op dit terrein en dus weet ik niet hoe het precies met die band zit. Ik ben afhankelijk van de verhalen die anderen erover vertellen. Ik lees in NRC dat die band bestaat. Eigenlijk gaat het hier al fout: verspreid nooit informatie waarvan je simpelweg niet zeker kunt zijn dat deze klopt.
In deze discussie is het niet de vraag wat Femyso voor organisatie is, maar wat de rol van Bouchallikht was. Die vraag wordt maar nauwelijks gesteld: wat heeft zij precies verkeerd gedaan? Welke uitingen of acties van Bouchallikht zijn bekend geworden die als bewijs kunnen dienen dat zij een sympathisant van de Moslimbroederschap is? Wat is nu precies de beschuldiging aan haar adres, anders dan dat zij ooit bij Femyso rondliep? Welke feiten zijn er?
Ik kan me van destijds wat foto’s herinneren. Bouchallikht was in het gezelschap van allerlei moslims en sommige daarvan deugen kennelijk niet. Zou kunnen, maar over haar zegt dat betrekkelijk weinig. Er dook ook een foto op van een anti-Israël-demonstratie. Ik ben tegen dit soort betogingen: zij zijn eenzijdig en dienen ook de Palestijnse zaak niet. Er zijn echter ontzettend veel linkse politici die weleens bij dit soort demonstraties rondlopen. Waarom pikken we Bouchallikht eruit?
Van mening veranderen
In Nieuwsuur kwam deze zaak destijds aan de orde. Dat was een goed gesprek. Jesse Klaver vertelde – in mijn woorden – dat Bouchallikht eerder in conservatieve kringen verkeerde en inmiddels een andere richting is ingeslagen. Daarom past ze bij GroenLinks, want met de radicale islam wil de partij niets te maken hebben. De grote vraag is eigenlijk waarom de kous daarmee niet af was. Misschien is Bouchallikht ooit conservatief geweest, maar nu is ze dat in ieder geval niet meer.
Niet raar om van mening te veranderen. Deze week werd Dilan Yesilgöz kandidaat-lijsttrekker van de VVD. Ze is oud-vluchteling en schreef ooit een column voor een SP-blaadje over het harde asielbeleid in Nederland. Dat beleid vond ze heel erg. Nu heeft ze daar een andere mening over. Dat kan. Ik herken het ook zelf. In 2002 vond ik Fortuyn goed, maar inmiddels ben ik in links-progressieve kringen terecht gekomen. Dat is een lang proces geweest. Goed googlen en u vindt rechtsige columns van mijn hand.
Ik hoor u denken dat ik de standpunten van Bouchallikht eigenlijk niet ken. Dat is precies het punt. Er is geen bewijs dat ze de conservatieve islam naar Nederland komt brengen. Als ze dat aan het doen is, heeft ze dat goed verborgen weten te houden. Destijds al voor de kandidatencommissie van GroenLinks, maar inmiddels ook voor het grote publiek, haar collega-Kamerleden en de voltallige parlementaire pers. Als er concreet bewijs tegen haar was, zou een journalist er De Tegel mee kunnen winnen.
Islamofoob patroon
Het spijt me dat ik heb bijgedragen aan een hetze waarbij ook toen al onduidelijk was wat Bouchallikht nou precies verkeerd had gedaan, behalve dat ze ooit bij een conservatieve moslimorganisatie rondliep. Dat laatste levert geen pluspunten op, maar daarmee is de kous af. Mensen kunnen veranderen en dus gaat het om hun standpunten van nu, niet die van toen. Zo komen we op de kernvraag waarom deze hetze ontstond en waarom die tot op de dag van vandaag voortduurt.
Het antwoord is volgens mij dat Geert Wilders heel goed heeft begrepen dat herhaling heel krachtig is. Mensen als ik, die zichzelf heel kritisch vinden, denken dat ze immuun voor zijn voor zijn praat. Dat is niet zo. Het verhaal over Bouchallikht sloot naadloos aan bij de complottheorie die radicaal rechts al jaren verspreidt, namelijk dat moslims in het Westen infiltreren en ooit de boel zullen overnemen. Dat moslims dit ontkennen maakt eigenlijk niet uit. Takiyya, toch?
Ik heb deze complottheorie nooit geloofd, maar ergens is wel een zaadje geplant, zo weet ik nu. Bij deze zaak pasten de theorie van Wilders en de werkelijkheid te goed op elkaar: een kandidaat met verhulde kwaadwillige sympathieën en een naïeve partij die dat ontkende. Het was fout om op basis van vooroordelen te oordelen over vage verdachtmakingen zonder concreet bewijs, laat staan die vervolgens via sociale media te verspreiden. Dat had ik niet moeten doen. Ik had beter moeten weten.
Deze week spraken Tinkebell en ik in onze podcast Hoe het allemaal misging over anti-moslim propaganda. Dit naar aanleiding van de hierbovenstaande hetze en een campagne van Civitas Christiana tegen moskeebezoek door basisschoolleerlingen. Luister de podcast hier.
De podcast Hoe het allemaal misging is te beluisteren via alle reguliere podcast-platformen waaronder Apple, Google en Spotify. Beeld: Maidenspeech van Kauthar Bouchallikht in de Tweede Kamer. Still van YouTube
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.