In 2021 noemde Thierry Baudet ongevaccineerden op sociale media ‘de nieuwe Joden’. Baudet stelde de coronamaatregelen tevens gelijk aan de Holocaust. Zo deelde hij foto’s met een vergelijking tussen een ongevaccineerde jongen die achter een hek naar Sinterklaas keek en een Joods kind wachtend op deportatie. Deze vergelijkingen zijn een van de vele dieptepunten in de geschiedenis van FvD, waar men het aanzetten tot antisemitisme inmiddels tot een kunst heeft verheven. 

Antisemitismebestrijder CIDI liet het er niet bij zitten. Samen met vier overlevenden van de Holocaust en het Centraal Joods Overleg spande de organisatie een kort geding aan. De rechter stelde het CIDI in het gelijk en deed dat in hoger beroep – aangespannen door Baudet – weer. Baudet moest de gewraakte uitingen verwijderen, mag deze niet herhalen en mag beeldmateriaal van de Holocaust niet meer gebruiken in het debat over de coronamaatregelen. Anders volgt een dwangsom. De rechter stelt: 

‘Het komt erop neer dat Baudet zonder feitelijke grond de positie van ongevaccineerden heeft vergeleken met de positie van Joden tijdens de Holocaust. Dat leidt tot het bagatelliseren van de Holocaust en levert daarmee een inbreuk op op de rechten van de overlevenden van de Holocaust en de nabestaanden van de slachtoffers daarvan. Het is bovendien voldoende aannemelijk dat de uitlatingen hebben geleid tot de verspreiding van antisemitische uitlatingen op het internet hetgeen maatschappelijk ongewenst is en tot een verdere krenking heeft geleid. Er is daarmee voldoende grond om in dit geval de rechten van de overlevenden en nabestaanden te laten prevaleren boven de vrijheid van meningsuiting van Baudet.’

Een uitleg 

Dinsdagavond organiseert het CIDI een online sessie over deze uitspraak. Nuttig, want de meeste mensen zijn leek op juridisch terrein en kunnen dus de implicaties van zo’n uitspraak niet goed inschatten. Jacqueline Schaap – de advocaat in deze zaak namens het CIDI – komt aan het woord, evenals Ernst Numann, voormalig vice-president van de Hoge Raad. Ze praten over de betekenis van dit vonnis en hoe deze uitspraak kan helpen in de strijd tegen antisemitisme en Holocaust-bagatellisering. 

Deze zaak gaat deels over de vrije meningsuiting van Baudet. Die vrijheid geniet veel bescherming, zeker van politici. Schaap dacht aanvankelijk de zaak om deze reden te kunnen verliezen. De klacht tegen Baudet had daarom betrekking op specifieke tweets en specifieke beelden die door hem zijn verspreid, niet op zijn uitingen over dit onderwerp in het algemeen. Het argument van het CIDI is dat deze specifieke uitingen de persoonlijke levenssfeer van slachtoffers en nabestaanden schenden. 

De rechter heeft het CIDI in deze redenering gevolgd. Baudet maakt deze onnodig grievende vergelijking puur voor eigen politiek gewin. Het is duidelijk dat de vergelijking heeft aangezet tot antisemitische uitingen van derden. De uitspraak van de rechter laat zien dat de vrije meningsuiting van politici grenzen kent. Baudet kan zich nog steeds vrijelijk uiten in het debat over de coronamaatregelen, maar hij mag de Holocaust daar niet meer bij betrekken. 

Een stap voorwaarts

De waarde van deze uitspraak is dat nu is bepaald dat Holocaustbagatellisering niet door de beugel kan. De corona-maatregelen staan niet in verhouding tot genocide. Deze bagatellisering wakkert antisemitisme aan en of Baudet dit nou zelf zo heeft gewild of niet, hij had zich er in redelijkheid van bewust moeten zijn dat hier sprake van was. Hij schendt de persoonlijke levenssfeer van slachtoffers én nabestaanden, een onderscheid dat steeds relevanter wordt nu ook de laatste overlevenden veelal zijn gestorven.

Baudet is in de Tweede Kamer onschendbaar, maar daarbuiten niet. Het idee dat de vrije meningsuiting absoluut is, is sowieso altijd al onzin geweest, vertelt Numann. Er zijn allerlei beperkingen aan die vrijheid, al beweren velen in het publieke debat iets anders. Dat er grenzen zijn aan de vrije meningsuiting is in ieder geval in de rechtsspraak nooit controversieel geweest. Met deze zaak is Holocaustbagatellisering aan het lijstje beperkingen toegevoegd. Zo komen we op het verschil tussen strafrecht en civiel recht. 

Baudet is niet strafrechtelijk vervolgd voor deze uitingen. Vaak worden dit soort zaken in het strafrecht geseponeerd. Mede daarom is Baudet civielrechtelijk aangeklaagd. Een bijkomend voordeel is dat er dan gevraagd kan worden om een verbod op toekomstige uitingen. Dat is strafrechtelijk onmogelijk. Ook is het via het civiel recht makkelijker te bewijzen dat bepaalde uitingen onrechtmatig zijn. Strafrechtelijk ligt dat ingewikkelder en lijkt het begrip Holocaust-bagatellisering slecht bruikbaar. 

Met deze uitspraak wordt het al met al gemakkelijker bagatellisering van de Holocaust aan te pakken. Een goede zaak. 

Beeld: Aankondiging CIDI. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.