Misschien had Sophie in ’t Veld zich iets beter in Volt moeten verdiepen?
We stonden in de koffiebar van het Europees Parlement. Sophie in ’t Veld had in mijn herinnering een enorme berg papier bij zich, kwam tien minuten te laat en rende na twintig minuten ook weer heel snel weg. Sorry, nieuwe vergadering. Het heeft me na dat gesprek nog jaren gekost om te leren wat Europarlementariërs nou eigenlijk doen. Het antwoord is: onderhandelen over wetgeving. Daarmee kun je in Brussel het verschil maken. Dat is precies wat Sophie al jaren doet.
Sophie staat al een tijdje bekend als iemand waarmee het moeilijk werken is. In 2004 kwam ze in haar eentje voor D66 in het Europees Parlement, maar toen ze er later collega’s bij kreeg bleef ze een eenling. Zo werd ze nooit vrienden met mensen als Marietje Schaake, Matthijs van Miltenburg en Samira Rafaela. Ruim vijf jaar geleden bracht ze een boek uit: Een Europees ID. Ze schreef in mijn exemplaar dat ik ‘lekker lastig’ ben. Nou mevrouw de Europarlementariër, dat bent u nou ook.
Het is precies deze eigenschap die in de politiek onder druk staat. Politici moeten aardig, aaibaar en verbindend zijn, niet uitgesproken, eigengereid en vasthoudend. Het levert een rare spagaat op: Sophie staat bekend als lastig, maar kreeg bij D66 wel steeds de leden achter zich. Deze week trok ze opeens de deur achter zich dicht. De reden kwam na een paar uur naar buiten: het partijbestuur wil niet dat ze zich nogmaals kandidaat stelt. D66 heeft nieuwe regels waarmee het aantal zittingstermijnen wordt beperkt.
Het heeft er alle schijn van dat die regels zijn gemaakt om aan Sophie’s heerschappij in Brussel een einde te maken. D66 vindt het tijd voor wat anders. Dat is wel invoelbaar.
Op naar Volt
Nu is Sophie lid geworden van Volt, want daar zou het Europese verhaal veel beter zijn dan bij D66. Het is natuurlijk niet zo sterk dat Sophie dat pas inzag nadat ze geen D66-kandidaat meer mocht worden. Toch is het erger: Sophie weet dat dit helemaal niet waar is. Volt heeft wel heel veel Europese standpunten en heeft de EU onderdeel van de branding gemaakt, maar een sterk inhoudelijk verhaal over heel veel specifieke Europese dossiers ontbreekt.
Sophie bekritiseert dat Europa niet meer op de voorgrond staat bij D66. Zo heeft de eurodelegatie al jaren niet meer gespeecht op het partijcongres. Ik heb een verrassing voor Sophie: de enige Europarlementariër van Volt heeft – ondanks alle pro-Europese standpunten, afdelingen en branding – bij het congres in Boekarest ook niet op het grote podium gestaan. Het is Volt ook niet gelukt deze Damian Boeselager enig profiel in het buitenland te geven. Of dat in Duitsland zelf wel is gelukt, is een vraagteken.
De vraag komt op wat Sophie precies wil bereiken met haar overstap. Velen speculeren over een plaats op de kandidatenlijst. Daarvoor is Sophie te laat lid geworden, maar op regels kun je natuurlijk altijd uitzonderingen maken. Dat is het punt helemaal niet. Het probleem is anders: Sophie is zo goed ingevoerd dat ze vrijwel iedereen bij Volt omverblaast en er nauwelijks volwaardige gesprekspartners zal aantreffen. Zou Volt zo’n powerhouse in de eigen gelederen toelaten?
Bestaande kandidaten
Sophie’s komst botst vooral met interne belangen. Bij het partijcongres in Boekarest hoorden we dat de Europese bestuursleden Reinier van Lanschot en Anouk Ooms hun functie neerleggen om zich voor het Europees Parlement te kunnen kandideren namens Volt Nederland. Met name Van Lanschot heeft jarenlang op zijn kandidatuur voorgesorteerd door heel Europa rond te vliegen en dienst te doen als gezicht van de Europese Volt-tak. Moet hij nu plaatsmaken voor Sophie?
Sophie heeft kritiek op hoe D66 interne kwesties aanpakt, maar misschien moet ze iets beter naar haar nieuwe partij kijken voordat ze zo hard over haar voormalige partijgenoten oordeelt. Volt is en blijft een vriendenclub van een handvol intimi – heel toevallig allemaal mannen – die elkaar al jaren kennen. Dulden zij sterke vrouwen naast zich? Nou Sophie, bij Volt ontstonden problemen toen een sterke maar lastige vrouw namens de partij in de Tweede Kamer zat en nog populair was ook.
Als Volt Sophie een verkiesbare plaats aanbiedt, zullen een paar Nederlandse leden hun eigen belangen opzij moeten zetten. Dat doen ze dan voor iemand die zo sterk is dat ze iedereen binnen Volt inhoudelijk wegblaast en ook niet altijd gemakkelijk is om mee te werken, terwijl dat sinds de Gündogan-zaak wel ongeveer de basisvereiste voor een Volt-politicus is. We kunnen raden hoe dat afloopt.
Waar is die Portugees?
Volt-Europarlementariër Damian Boeselager is ondertussen erg in zijn nopjes met de komst van Sophie, maar voorlopig zit ze niet in Brussel namens Volt, maar is ze partijloos. In al dit enthousiasme zag ik opeens een treffende overeenkomst met het Volt-congres in Lissabon van oktober 2021. Daar had de partij een verrassing in petto. Er kwam een wildvreemde man het podium oplopen. Het bleek Francisco Guerreiro te zijn. Hij gooide met een bal, vertelde over zijn konijn en wist te melden dat zijn vrouw Volt-lid is.
Francisco bleek al Europarlementariër te zijn. Hij had zich al een tijdje eerder afgesplitst van zijn vorige partij. Hij vertelde zich te hebben aangesloten bij Volt. Hij bleef weliswaar onafhankelijk Europarlementariër, maar nu had Volt toch eigenlijk twee Europarlementariërs in plaats van eentje. De zaal begon enorm te klappen en te joelen en te juichen, maar van Francisco werd nadien nooit meer iets vernomen. Het zou zomaar kunnen dat Sophie hetzelfde lot is beschoren. Ik was bij D66 gebleven.
Naschrift
Een paar dagen na het schrijven van dit stuk begreep ik van een oud-bestuurder van Volt Europa dat Francisco Guerreiro al enige tijd geen lid meer is van Volt vanwege een inhoudelijk meningsverschil. Het is met zijn overstap naar Volt dus ook daadwerkelijk verkeerd afgelopen.
Beeld: Sophie in ’t Veld in 2021. Foto: Ziga Zivulovic Jr. Europese Unie, 2021.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.