In Flevoland zagen FvD-Statenleden zichzelf niet als onderdeel van het politieke systeem
Vier jaar geleden was FvD de grootste partij van Nederland. Zo ook in Flevoland. Deze dinsdag nemen de Statenleden afscheid en aangezien er nog steeds geen antwoord is op de vraag wat FvD precies bereikte, is dit de perfecte gelegenheid om alsnog op zoek te gaan naar een antwoord. De Commissaris van de Koning spreekt de vertrekkende Statenleden toe en sommigen van hen doen ook zelf het woord. Over een aantal van hen is weinig informatie, maar over vier Statenleden kunnen we na deze middag wel wat meer zeggen. Een overzicht.
Cornelis van den Berg
Statenlid Van den Berg splitste zich al snel af naar aanleiding van de crisis rond Henk Otten. Hij schreef ooit een essay waarin hij uitlegde waarom hij als stil protest anderhalf jaar niet naar de Staten was gekomen. Hij zat enige tijd bij Groep Otten, maar splitste zich daar weer vanaf. Hij schittert deze vergadering wederom van afwezigheid.
De Commissaris van de Koning vertelt dat Van den Berg vooral lange betogen hield waarbij de zaal zich afvroeg of er nog een standpunt kwam. Van den Berg bracht vooral overwegingen naar voren, gelijkend op zijn vroegere werk als predikant. Hij was vaak in de zendmodus: zo schreef hij brieven naar de Staten en hoopte dan dat iedereen die zou lezen. Zijn belangrijkste bijdrage bestond uit enkele gedenkwaardige uitspraken, zoals dat een maatregel het effect had van ‘het leeggieten van een kopje thee in het IJsselmeer’.
Niek Beenen
Statenlid Beenen is er wel. Hij splitste eind 2020 af en ging naar JA21. Hij was herkiesbaar, maar stond te laag om terug te keren. De Commissaris prijst zijn actieve houding en het feit dat hij zijn stukken zo goed las. Of de Commissaris dat goed heeft gezien is enigszins twijfelachtig, want Beenen – gekleed in een hoodie – vertelt zelf dat zijn laatste bijdrage vrijwel geheel van ChatGPT kwam.
Beenen houdt een afscheidsmonoloog. Het gaat volgens hem de verkeerde kant op met Nederland. Het gaat steeds over saneren en versoberen: minder rijden, minder vlees, minder vliegen, kleiner wonen, minder boeren, geen gas gebruiken en minder vaak douchen. Beenen heeft liever ‘een land van melk en honing’ dat innoveert in plaats van een land dat stikstofregels afdwingt voor ‘wensnatuur’. Dat is waarvoor hij de politiek inging en hij zal deze visie blijven verkondigen.
Eric Raap
Statenlid Raap houdt ook een praatje. Hij ging met Beenen en drie anderen naar JA21 en was sowieso niet herkiesbaar. Ook hij draagt een hoodie. Raap noemt zijn Statenlidmaatschap maatschappelijke dienstplicht. Hij vertelt dat hij zich volksvertegenwoordiger voelde, geen politicus. Hij herinnert zich de politieke houding van Ronald Plasterk, namelijk die van een beta: problemen maak je kleiner en los je op. In de politiek koestert men ze liever, aldus Raap.
Ook Raap gebruikt ChatGPT, zo horen we. Hij wilde weten hoeveel lintjes de gedeputeerden de afgelopen jaren hebben doorgeknipt. Het AI-programma had er geen antwoord op. Raap denkt niet dat hij zich nu gaat vervelen, al heeft hij voortaan twintig uur per week over. Zijn vrouw heeft nog wel wat klusjes voor hem.
Anton de Lange
Ook Statenlid De Lange komt aan het woord. Hij is de enige Flevolandse FvD’er die Baudet trouw bleef. Hij vindt het grappig dat iedereen deze periode anders heeft beleefd. De Lange ambieerde geen politieke carrière, was blij dat Forum hem op plek zeven zette, maar werd toch verkozen. We moeten het niet persoonlijk opvatten, maar hij heeft geleerd dat de politiek een moloch is die niet luistert. Dat vond hij en dat vindt hij nog steeds.
De Lange heeft wel mensen gezien die zich inzetten, maar we moeten goed begrijpen dat maar 52% van de mensen wordt vertegenwoordigd. Hij denkt dat FvD nu een loyale achterban heeft. Hij was dit jaar lijsttrekker en is herkozen, maar geeft het stokje toch door aan anderen. De Lange leerde de afgelopen jaren iets over zichzelf: Nederland is zijn land niet meer. Daarom verlaat hij de politiek én Nederland.
Vrijblijvendheid troef
Zo krijgen we bij de afscheidsvergadering alsnog een beeld van wat FvD in Flevoland voorstelde en begrijpen we waarom deze Statenleden niet over hun werk willen praten.
Forum werd hier de grootste partij. Te groot: een van de kandidaten moest halsoverkop verhuizen, anders kon FvD niet alle zetels bezetten. Al snel was Cornelis van den Berg afgesplitst en eind 2020 kwamen daar vijf anderen bij. Het naar Flevoland verhuisde Statenlid vertrok alweer snel en liet een permanente lege zetel achter. Nu ook De Lange stopt zijn alle FvD’ers uit 2019 weg. De enige oudgediende die terugkomt is Kees Kok. Hij zit wel bij JA21, maar stapte over vanuit de PVV, niet vanuit FvD.
De grootste vraag blijft hoe serieus de FvD’ers waren. Collega-Statenleden zijn mild: de FvD’ers wisten niet waar ze aan begonnen. Het is erger: inmiddels is duidelijk dat FvD bijna nergens bereid was bestuursverantwoordelijkheid te nemen. Dat gold ook in Flevoland. Lacherige blikken deze dinsdag bij de herinnering aan Annemarie van Gaal, die informateur werd omdat Baudet haar weleens bij een televisieopname had ontmoet. De formatie liep al snel in de soep en dat was precies de bedoeling.
Zinloze oppositie
FvD kon vrijblijvend in de oppositie gaan zitten. De Statenleden kwamen veelal niet verder dan het ontregelen van debatten en het stellen van vragen over de politieke mores waar zijzelf niet mee bekend waren, zo herinneren een paar collega’s zich. Tot inhoudelijke discussie kwam het ook, maar die was volgens collega’s nauwelijks productief omdat de FvD’ers nooit zelf concrete voorstellen deden. Ze wisten altijd precies wat ze niet wilden, maar kwamen nooit met een alternatief. Het werden vier lange jaren zinloze oppositie.
De FvD’ers hadden – of ze zich nou afsplitsten of niet – de neiging zich tegen het systeem te keren, aldus een collega. Daarom al die sneren in hun afscheidspraatjes. Ze hebben nooit willen begrijpen dat ze zelf onderdeel van dit systeem waren. Rara hebben zij hun kiezers goed bediend?
Beeld: vergadering Provinciale Staten Flevoland. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.