Populistisch rechts heeft meer interesse in baantjes dan in invloed. Nog steeds
Onderzoeksbureau I&O heeft een peiling gepubliceerd voor de aanstaande Provinciale Statenverkiezingen, evenals een prognose van de samenstelling van de Eerste Kamer. Iedereen focust dezer dagen op de vraag of BBB de grootste partij wordt, maar er gebeurt wel meer op de rechts-populistische flank. Daarom: hoe staan de andere partijen ervoor? Nog maar een paar jaar geleden was deze vleugel overzichtelijk met alleen de PVV, maar dat is definitief voorbij.
Daarom een korte rondgang langs vier partijen. Hoe liggen de verhoudingen nu?
FvD: verdere sektevorming
Dat Forum deze verkiezingen zal verliezen is al heel lang duidelijk. De winst van maart 2019 bleek al meteen een eenmalige gebeurtenis. Nu peilt I&O twee zetels in de Eerste Kamer. Dat is formeel een verlies van tien, maar eigenlijk elf omdat FvD in 2019 een zetel aan de SGP gaf ten koste van zichzelf. Omdat behalve Johan Dessing alle FvD-senatoren zijn weggelopen, komt er in de praktijk toch een zeteltje bij.
Het gevolg van deze vermoedelijke uitslag is vooral verdere sektevorming. Het gaat om de tweede FvD’er die dan een zetel krijgt: Joris van den Oetelaar, het enige Brabantse Statenlid dat niet tussentijds bij Baudet vertrok en de laatste partijbestuurder die nog geen functie in Den Haag had. Sektarischer kan het niet: het hele partijbestuur zit straks op het pluche.
JA21: grote schoonmaak?
JA21 heeft formeel nul zetels in de Eerste Kamer en kan dus alleen maar winnen. De zeven huidige senatoren komen allemaal van FvD. Inmiddels is duidelijk dat zeker drie van hen sowieso gaan stoppen. Wie er straks wel in de bankjes komen te zitten is onbekend, want JA21 heeft nog geen kandidatenlijst bekend gemaakt. Het enige wat zeker is, is dat Annabel Nanninga fractievoorzitter blijft.
Ook bij JA21 profiteert de partijtop van de winst, want die bepaalt wie een baantje krijgt. Net als bij Forum hebben de leden daar niets over te zeggen. Dat leidt al snel tot ruzie: het zijn vriendennetwerken die de kandidatenlijst bepalen, niet de prestaties. In de provincies is al grote schoonmaak gehouden, dus misschien is nu ook de Eerste Kamer aan de beurt.
BVNL: een doorstart?
Bij BVNL van Wybren van Haga hangt de vlag er heel anders bij. BVNL zit niet in de Eerste Kamer en geen enkele peiling geeft de partij enige kans op een zetel. De grote vraag is of dat voor BVNL veel uitmaakt: zowel de Provinciale Staten als de Eerste Kamer zijn onzichtbare bestuurslagen die voor de zichtbaarheid weinig uitmaken. De Tweede Kamer is belangrijker en daar gaat het deze week niet om.
De vraag is vooral: krijgt BVNL de tijd om zich op de volgende verkiezingen voor te bereiden? Het is in een kleine twee jaar nauwelijks gelukt de partij bekender te maken bij het grote publiek. Ook is het slecht gelukt onderscheidend te zijn ten opzichte van de concurrentie. De vraag is daarom vooral: blijven alle BVNL-politici aangehaakt als de uitslag op nul zetels blijft steken? Of gaan ze dan massaal naar andere opties kijken?
PVV: dominantie kwijt
De PVV krijgt er in de peiling van I&O twee zetels in de Eerste Kamer bij en komt uit op zeven. Dat lijkt een aardig resultaat, maar alleen als je vergeet dat Wilders in 2019 vier zetels verloor vanwege Forum. Dat verlies wordt dus maar voor de helft goedgemaakt. Vanuit het perspectief van de PVV had dit het moment moeten zijn dat Wilders weer ouderwets onbetwist de grootste zou worden. Dat is met de komst van BBB sowieso mislukt.
De vraag dringt zich op waarom we in Nederland vier partijen hebben met globaal hetzelfde programma tegen migratie, tegen stikstofbeleid, tegen klimaatbeleid en tegen verdere Europese integratie, nog even los van de komst van BBB, die zich op onderdelen ook in deze richting begeeft. Waarom werken ze niet samen? Zou dat niet meer kansen bieden om mee te besturen en iets concreets voor de eigen kiezers binnen te halen?
Zou dat de politieke leiders op deze flank iets interesseren? Of zouden ze het – zoals altijd – fijner vinden een eigen clubje te hebben en daar de baas te mogen spelen?
Beeld: PVV-posters in Venlo. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.