Over een maand zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten en BBB zou zomaar de grootste partij kunnen worden. BBB roept bij opvallend veel mensen een enorme hoeveelheid enthousiasme op. Dat zien we maandagavond in Barneveld, waar zeker tachtig mensen aanwezig zijn bij een ledenavond op een afgelegen klaverboerderij. Hier zie je een dwarsdoorsnede van Nederland die je eigenlijk nooit bij andere partijen ziet. De enige doelgroep die ontbreekt is de jeugd.

Een onbekende man heet ons welkom en begint Caroline van der Plas de hemel in te prijzen: ze is een echte volksvertegenwoordiger. De onbekende man heeft vijftig jaar op dezelfde partij gestemd, maar nu is het genoeg geweest. De ene crisis is nog niet afgelopen of de volgende dient zich alweer aan. Die crises hebben veel gemeen: de overheid laat mensen in de kou staan. De slachtoffers van de toeslagenaffaire zijn volgens hem een voorbeeld, maar het publiek kan er zo de veehouders aan toevoegen.

Wat gaat het goed 

Het gaat heel goed met BBB want in het hele land hangen nu groene BBB-vlaggen, zegt de onbekende man. Er zijn honderden mensen gescreend tijdens de kandidatenselectie. De geschiedenis leert ons dat dat nodig is, doceert hij. De nummer twee van Gelderland, Ron van Essen, komt meer goed nieuws brengen. BBB doet in 2024 mee aan de Europese verkiezingen, heeft al diverse contacten gelegd in Brussel en heeft inmiddels in alle provincies een jongerenafdeling. Ook hier in Gelderland. 

De ambities blijken uit een bijzin. Er zijn in alle provincies inmiddels informateurs en formateurs geselecteerd die straks kunnen helpen als BBB in de coalitie komt. De bestuursdeelname van BBB is nodig, aldus Van Essen, want er wordt al dertig jaar niet meer naar de gewone burger geluisterd. De onbekende man vult aan dat BBB beslist geen eendagsvlieg is. De partij zal ook in de toekomst een rol van betekenis spelen. Een derde man komt over de campagne vertellen en meldt dat de BBB-teams ontzettend divers zijn.

Een provinciale agenda 

Dan is het woord aan de Gelderse lijsttrekker Rik Loeters, die het publiek in sneltreinvaart door het Gelderse BBB-programma loodst. Zijn zoon kwam toen hij de Stemwijzer deed uit bij D66. Loeters begon meteen aan zijn opvoeding te twijfelen. Zijn zoon heeft op school geleerd dat het eten van vlees slecht is. Het is duidelijk tijd voor boerenverstand en dat komt Loeters met BBB brengen. Van vleesvervangers zoals ‘de bonenburger’ en ‘de krekelkroket’ moet hij niets hebben. 

Boerenverstand betekent voor BBB vooral dat de provincie bezig is met de kerntaken en die blijken allemaal een verband met stikstof te hebben: ruimtelijke ordening, economie en infrastructuur. Het land moet uit het stikstofmoeras komen met het plan dat BBB hierover met JA21 heeft geschreven. Gedwongen onteigening van boeren is uit den boze. Nieuwbouwwijken op landbouwgrond ook, want BBB wil bestaande woonkernen verdichten en ze eventueel een klein beetje uitbreiden.

Loeters heeft nog een kernpunt, namelijk de energietransitie. In Gelderland bestaan plannen voor megalomane zonneweides en die wil BBB beslist niet. Eventueel mogen zonnepanelen wel op daken. Windmolenparken zijn ook uit den boze. Loeters maakt zich sowieso zorgen over de betrouwbaarheid van de energievoorziening. Nederland moet inzetten op kernenergie en aquathermie, wat volgens hem ‘het verborgen goud van Gelderland’ is. Loeters wijst nog even op de wieken van afgedankte windturbines die nog lang niet zijn gerecycled.

Zo gaat Loeters nog even door. Zorg is weliswaar geen provinciale taak, maar BBB zal altijd streven naar zorg dichtbij de burger. Het openbaar vervoer moet worden verbeterd en de Noordtak van de Betuwelijn moet niet worden aangelegd. Voor een vitaal Gelderland gaat het om de drie V’s: voorzieningen, veiligheid en verenigingen. Die staan nu allemaal onder druk. Tot slot wil BBB goed natuur- en faunabeheer en zeker niet meer wensnatuur. De wolf moet dus gewoon afgeschoten kunnen worden als dat nodig is. 

Net als toen 

Zo vallen deze avond de overeenkomsten met vier jaar geleden op. Ook toen was er een nieuwe partij – FvD – die hoog in de peilingen stond. Ook daar zaten zalen vol mensen die je elders nooit bij politieke bijeenkomsten ziet. De thema’s waren toen anders: het ging over de energietransitie, migratie en de EU. Bij BBB is daar alleen de energietransitie van over en dat is aangevuld met nieuwe thema’s. Toch is de ondertoon opvallend gelijk: de politiek heeft te weinig voeling met concrete problemen waar mensen dagelijks tegenaan lopen. 

Met abstracte problemen op de lange termijn heeft de overheid des te meer. Vier jaar terug was dat vooral klimaat, nu komt daar stikstof bij. De onvrede is zo groot dat totale onbekenden zoals Loeters direct vertrouwen inboezemen bij het publiek, omdat ze herkenbare problemen adresseren. Hun partijband met de leider in Den Haag doet de rest. Leg de totaal onbekende FvD-lijsttrekkers van vier jaar geleden naast die van BBB nu en je ziet meer overeenkomsten dan verschillen. 

Dat is niet alleen omdat BBB nu – net als FvD toen – een populistische ondertoon heeft. Het is eenvoudiger: is er voor de ontevreden stemmers uit 2019 echt iets veranderd? Is er iets met hun grieven gedaan? We weten het antwoord. Dan moet je niet verbaasd opkijken als een nieuwe partij die hen wel serieus lijkt te nemen, hoge ogen gooit. 

Beeld: zaal met BBB-leden in Barneveld. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.