Paul Cliteur is een ontzettend vriendelijke man. Deze dinsdagavond gaat hij in het Joods Museum in Amsterdam in gesprek met Frits Barend en schrijver David Wertheim. Hij is al vroeg van de partij en komt me de hand schudden. Ik vraag waarom hij geen lijsttrekker is geworden voor FvD in de Eerste Kamer. Cliteur heeft andere zaken aan zijn hoofd, zo meldt hij. Frits Barend komt binnengelopen en schudt Cliteur eveneens de hand. Dan babbelt Cliteur wat met Wertheim, wiens boek vanavond centraal staat. 

Tenminste, dat is de bedoeling. Het publiek is overduidelijk het meest geïnteresseerd in Cliteur, de oud-fractievoorzitter van FvD in de Eerste Kamer en promotor van Thierry Baudet. Hoewel Cliteur inmiddels ambteloos burger is, sympathiseert hij nog steeds openlijk met FvD en geeft dat ook ruiterlijk toe. Wertheim sprak al met Cliteur tijdens het maken van zijn boek. Dat gesprek vond op een buitengewoon interessant moment plaats. Niet lang erna was ‘de ontploffing van FvD’. 

We weten allemaal hoe het ging: er was sprake van antisemitische berichten binnen de jongerenafdeling van Forum en Baudet deed bij een etentje antisemitische uitspraken. Er stapten tientallen FvD’ers op omdat ze zich hier niet mee wilden vereenzelvigen. Ze namen afstand van Baudet toen hij weigerde het probleem aan te pakken. Cliteur vertrok tijdens de commotie wel als Eerste Kamerlid, maar bleef gewoon lid van de partij.

Geen reden voor vertrek 

Cliteur is bij FvD gebleven omdat er geen reden was om weg te gaan, vertelt hij. De problemen in Nederland zijn nog steeds hetzelfde als toen Forum begon en het FvD-programma biedt daar nog steeds oplossingen voor. Cliteur doet vervolgens alsof er overal weleens partijscheuringen zijn. In werkelijkheid was die bij FvD natuurlijk ongekend groot. Cliteur herinnert zich op het punt van antisemitisme alleen een kort geding tegen Baudet, omdat hij een vergelijking maakte tussen de Holocaust en de behandeling van ongevaccineerden. 

Cliteur zet de mistmachine aan. Robert Long heeft ooit de Holocaust gebruikt om de bioindustrie te bekritiseren. Job Cohen heeft de Holocaust gebruikt om de behandeling van moslims aan de orde te stellen en Arnon Grunberg deed hetzelfde maar dan met de behandeling van Marokkanen. De vergelijking met de Holocaust is dus al heel vaak gemaakt, aldus Cliteur. Dit komt omdat het om kwesties gaat waar de spreker aandacht voor wil vragen. Met deze vergelijking zet je de boel extra op scherp. Een vrouw in de zaal betwist dat de voorbeelden van Cliteur kloppen. 

Wertheim wil weten waarom Cliteur geen afstand van Baudet neemt. Cliteur vindt dat de PvdA ook maar eens afstand moet nemen van Job Cohen. Wertheim wil weten of Cliteur Baudet op deze kwestie heeft aangesproken. Cliteur zegt dat als hij Baudet ergens op wil aanspreken, hij dat niet via deze bijeenkomst doet. Cliteur zou zelf de vergelijking niet maken, maar er is vrijheid van gedachte in Nederland. Frits Barend concludeert dat Cliteur Baudet niet heeft aangesproken. Cliteur bevestigt dat. 

Wat is antisemitisme? 

Cliteur wordt geconfronteerd met een antisemitische complottheorie die door Baudet is geretweet. Cliteur zegt de tweet niet te kennen en zegt dat het internet vol met uitspraken staat. Hij weet niet wat antisemitisme is. Cliteur vindt het vreselijk als er antisemitisme is, maar het is ook vreselijk als mensen ten onrechte van antisemitisme worden beschuldigd. Cliteur neemt mensen moreel niet zo snel de maat. Een man uit het publiek refereert aan een onderzoek van de Universiteit Leiden dat FvD’ers via Twitter antisemitische accounts meer zichtbaarheid geven.

Cliteur weet niet of het in dat onderzoek om expliciet antisemitisme ging. Een jongen in het publiek vraagt zich af of dat wat uitmaakt, want Cliteur is net op een voorbeeld van expliciet antisemitisme gewezen en daar ging hij ook niet op in. Zo kletst Cliteur zich langzaam vast. De zaal wordt onrustiger. Eigenlijk wist iedereen het al, maar hier valt Cliteur van zijn voetstuk. Een man in het publiek zegt dat hij Cliteur lange tijd bewonderde. Hij heeft zich in hem vergist. Hij is niet de enige. 

Ik sprak onlangs een oud-FvD-Statenlid. Hij noemde de politici die bij Forum zijn gebleven ‘abnormaal loyaal’. Ze hebben Baudet zo vaak verdedigd en zo vaak hun loyaliteit moeten bewijzen dat ze niet meer anders kunnen. Ze zijn te diep de fuik ingezwommen. Ze hebben alle schepen achter zich verbrand en kunnen alleen nog redeneren op de manier die Baudet wil. Zo kun je hun gedrag op nog maar twee manieren verklaren: uit sektarisme of fascisme. Of allebei natuurlijk.

Beeld: Paul Cliteur in de Eerste Kamer. Still van YouTube.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.