Volt wilde maar één ding: dat Gündogan ophoepelde
In februari stond opeens Volt-Kamerlid Nilüfer Gündogan in het beklaagdenbankje. Hoe terecht dat was, kunnen we deze donderdagochtend leren in de Amsterdamse rechtbank aan het IJdok. Hier vindt het hoger beroep plaats in haar conflict met Volt. Dit hoger beroep is er op verzoek van Volt, waar men het niet eens is met de beslissing van de rechter dat Gündogan terug moet keren in de Tweede Kamerfractie omdat Volt op uiteenlopende punten onzorgvuldig heeft gehandeld.
Hoe dit al maanden geleden afliep is bekend: Gündogan is tegenwoordig onafhankelijk Kamerlid. Ze wil niet meer terug naar haar oude partij en is tevreden over de uitspraak van haar kort geding, maar wil haar naam alsnog gezuiverd hebben en bereidt daarom een bodemprocedure voor. Volgens Volt heeft de rechter zich bemoeid met de samenstelling van de fractie en daar gaat alleen de fractie zelf over. En dus tekende de partij hoger beroep aan. Is dat nou slim, vraag je je af.
Nieuwe informatie
Dit hoger beroep is vooral interessant omdat er meer informatie is dan bij het kort geding van eerder dit jaar. Het gaat daarbij om één specifiek document: een 48 pagina’s tellende verklaring van de voormalig ambtelijk secretaris. Het is een aaneenschakeling van notities over een periode van negen maanden. Het betreft de tijd waarin de schorsing van Gündogan speelde. Het document slingerde al eens rond op de redactie van de Volkskrant, zo horen we, maar er is nog nooit over gepubliceerd.
We kunnen op basis van dit hoger beroep een vrij goed beeld schetsen van hoe de zaak Gündogan in elkaar zit, mits we aannemen dat de verklaring van de ambtelijk secretaris juist is. Volgens de advocaten van Gündogan wordt het document inhoudelijk niet bestreden en is er door Volt geen bewijs aangedragen dat het verhaal niet klopt. Zo leren we al meteen in wiens voordeel het document werkt. Volt noemt het document eenzijdig, maar er staat weldegelijk ook kritiek op Gündogan in.
Volt bekritiseert de verklaring omdat de ambtelijk secretaris dezelfde mening over de klachten zou hebben als het beklaagde Kamerlid. Zo zou de ambtelijk secretaris hebben gezegd dat een bepaalde klacht over Gündogan ‘kleutergedrag’ was. Volt keurt die kwalificatie af, maar we horen niet waarom. Het komt erop neer dat de ambtelijk secretaris denkt dat een klein incident enorm is geëscaleerd. Op basis van de informatie op de zitting, ontstaat dan het volgende beeld.
De aanloop
Na de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 neemt de nieuwe fractie personeel aan, waaronder een openlijk homoseksuele vriend van Gündogan. Hij gaat functioneren als haar persoonlijk medewerker. Ze maken valse grappen die later publiek worden. De vriendschapsband slaat na enige tijd om: Gündogan blijkt veeleisend en vindt dat haar medewerker zijn werk slecht doet. Ze wil van hem af en zegt hem de wacht aan. Fractievoorzitter Laurens Dassen is daarmee akkoord.
De medewerker loopt vervolgens overal de deur plat om te vertellen dat Gündogan haar werk slecht doet, zo blijkt uit de verklaring van de ambtelijk secretaris. Hij doet dit binnen de fractie, op het partijbureau en zelfs bij een externe. Hij doet dat maandenlang. Het is volgens de ambtelijk secretaris een vreemde zaak, want hij schendt de vertrouwelijkheid van zijn werk. Later schrijft hij een brief die in het personeelsdossier terecht moet komen. De brief zou een rancuneus karakter hebben. De man werkt er overigens nog steeds.
Er zijn in die tijd al samenwerkingsproblemen binnen de fractie en daar wordt meerdere keren over vergaderd. Er vallen termen als ‘mediation’ en ‘coaching’. De brief van de persoonlijk medewerker – die eigenlijk een ander doel had – is de eerste melding van grensoverschrijdend gedrag. De exacte inhoud ervan is onbekend. De brief wordt gekwalificeerd als ‘een ernstige melding’, maar ook als ‘een milde klacht’. Volt vindt dat de rechter de klacht in het eerdere kort geding te mild heeft beoordeeld.
Intern overleg
Drie weken voordat Gündogan op de hoogte wordt gesteld van haar schorsing, is Volt intern al met de kwestie bezig. De ambtelijk secretaris vindt het een goed idee om onderzoek te doen naar de melding. Hier ontstaat een gat in het verhaal. Het heeft er de schijn van dat Volt denkt dat er meer meldingen kunnen komen, omdat er inmiddels een voorgeschiedenis is. Toch is er op het moment van de schorsing maar één melding: nog steeds van diezelfde persoonlijk medewerker.
Volt zoekt een bureau om de kwestie uit te zoeken en dat wordt Bing. Volgens de ambtelijk secretaris waarschuwt Bing om met het verhaal naar buiten te treden omdat er nog geen inhoudelijke conclusies aan kunnen worden verbonden. Bing wil liever van ‘signalen’ spreken dan van ‘meldingen’ en vindt een waarschuwing een optie. Het bureau heeft niet geadviseerd Gündogan te schorsen.
De ambtelijk secretaris schrijft dat er een bijeenkomst is over de vraag hoe Volt van Gündogan af kan komen. De zaak heeft de schijn van een machtsstrijd met Dassen. Ondertussen heeft Kamerlid Marieke Koekkoek ‘nog een appeltje te schillen’ met Gündogan. Ze fungeert als een van de melders. Deze onderhouden onderling vriendschappelijke relaties, onder andere met een vertrouwenspersoon annex partijprominent die van Gündogan af wil, zich opdringt bij de partijtop en suggereert meer potentiële melders te kennen.
Reactie van Gündogan
Gündogan krijgt op zondag 13 februari een belletje over de zaak. Ze hoort de klachten dan voor het eerst. Het is het weekend van de verjaardag van haar overleden man. Ze wil een time-out van 24 uur maar krijgt die niet. Er kan volgens Dassen niet worden gewacht omdat er al langer signalen zijn: medewerkers voelen zich onveilig en daarom moet er ingegrepen worden. Dat Gündogan wordt bedreigd maakt niet uit. Iedereen in de politiek wordt bedreigd, stelt Volt.
Dassen denkt dat medewerkers niet durven te klagen als Gündogan fractielid blijft. Ziekmelden of op vakantie gaan lost dus niets op. Deze aanname klopt niet bij de medewerker die als enige heeft geklaagd, want hij is zelf al maanden aan het stoken. Volt denkt dat Gündogan het belangrijker vindt erachter te komen wie er klagen dan wat de klachten zijn. Haar reactie is ‘laatdunkend’, ze kiest voor de slachtofferrol, doet aangifte tegen de melders en heeft geen oog voor haar rol als werkgever, aldus Volt.
Gündogan weigert aan het onderzoek van Bing mee te werken. Volt vindt dat ze dat wel moet doen en de ambtelijk secretaris vindt dat ook. Gündogans advocaat adviseert dat ze mee moet werken aan een onderzoek door een onafhankelijke instantie. Dat is niet Bing, want dat bureau is uitgekozen door Volt. De partij betwist dat Bing ongeschikt is, vindt het onderzoek prima en ontkent dat er onder medewerkers is geronseld om te klagen, zoals Gündogan beweert.
Interne besluitvorming
Juridisch is de vraag relevant wie precies besloot dat Gündogan geschorst moest worden. Was dat het partijbestuur of de fractie? Volt vindt dat Kamerleden een vrij mandaat hebben en dat grondwettelijk in alle vrijheid uitoefenen. Dat geldt dus ook voor de vraag met wie ze een fractie vormen. Het is moeilijk Volt ongelijk te geven, maar de vraag is daarmee wel of de fractie of het bestuur dit besluit nam. Gündogan stelt dat Volt hier op verschillende momenten verschillende uitspraken over doet. Dat is juist.
Het persbericht dat Volt uitbrengt over de schorsing bevat vaststellingen die op dat moment niet gemaakt kunnen worden, aldus Gündogan, want er is op dat moment maar één melding en die is ook niet onderzocht. Volt stelt echter al in dat persbericht dat er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Die term wordt betwist door Gündogan, die vindt dat deze een seksuele lading heeft. Dat is sowieso niet aan de orde. Volgens Volt past het label wel, want de betekenis ervan zou breder zijn.
Gündogan gaat na een tijdje met haar verhaal naar de media. Zo zit ze aan tafel bij Jinek. Volt vindt dat niet passen bij haar rol als werkgever. Het zou ook geen blijk geven van zelfreflectie. Gündogan denkt dat Volt haar doelgericht is gaan beschadigen. Er ontstaan allerlei roddels over haar en Volt werkt mee aan een verhaal over de klachten in NRC. Er zijn toen zaken gelekt waar alleen Bing en Volt kennis van hadden, aldus Gündogan. Volgens Volt zijn de klagers zelf naar NRC gestapt.
Zelfreflectie
Volt zegt dat Kamerleden meer moeten dulden aan beschuldigingen en negatieve media-aandacht dan gewone burgers. We horen de Volt-advocaat zeggen dat je daartegen moet kunnen. We horen ook dat ‘iedereen in de politiek wordt bedreigd’, wat begrijpelijk maakt dat Gündogan nooit steun heeft gekregen toen ze FvD-aanhangers en ander gespuis achter zich aankreeg. Volt zwijgt bij de vaststelling dat Dassen wel steun uitsprak aan de bedreigde Kaag, maar nooit aan Gündogan, hoe vaak de NCTV ook op de stoep stond.
Tel daarbij op dat Volt (1) toestond dat een medewerker maandenlang stookte tegen Gündogan, (2) toestond dat Marieke Koekkoek niet in gesprek ging met Gündogan maar wel klaagde, (3) weigerde Gündogan een vrijwillige aftocht te geven en (4) ontkent dat er een causaal verband bestaat tussen het handelen van de partij en wat Gündogan maandenlang over zich heen kreeg. Misschien heeft Gündogan weinig zelfreflectie getoond, maar dan kan ze iedereen binnen de top van Volt een hand geven.
Beeld: Poster van Volt. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.